Πέμπτη 27 Ιουλίου 2017

Βία και όχι νόμος

Ανιχνεύσαμε – στον “ωκεανό” του facebook – μία πολύ ενδιαφέρουσα ελεύθερη μεταφορά ενός αποσπάσματος από τα απομνημονεύματα του Ξενοφώντα[1]. Στο απόσπασμα αυτό ο έφηβος Αλκιβιάδης συζητά με τον «ηγέτη» της Αθηναϊκής Δημοκρατίας Περικλή και καταφέρνει να τον κάνει να αναθεωρήσει κάποιες απόψεις του περί των νόμων. Απολαυστικό και επίκαιρο όσο ποτέ άλλοτε. Δεν νομίζετε;

«Για πες μου Περικλή» είπε ο Αλκιβιάδης, «μπορείς να μου εξηγήσεις τι είναι νόμος;» 

«Και βέβαια» απάντησε ο Περικλής.

«Τότε εξήγησε μου σε παρακαλώ, γιατί όποτε ακούω να επαινούν κάποιον επειδή είναι νομοταγής , σκέφτομαι ότι κανείς δεν αξίζει αυτόν τον έπαινο, αν δεν ξέρει τι είναι νόμος».

«Αυτό που θέλεις να μάθεις Αλκιβιάδη είναι πολύ εύκολο. Τι είναι νόμος; Νόμος είναι όλα όσα μελετά και ψηφίζει η πλειοψηφία του λαού στην Εκκλησία του Δήμου, για να ορίσει τι πρέπει να κάνουμε και τι όχι.»

«Και αυτή τι πιστεύει ότι πρέπει να κάνουμε, το καλό ή το κακό;»

«Μα, φυσικά, το καλό, παιδί μου, και όχι το κακό».

«Αν όμως δεν είναι η πλειοψηφία, αλλά η μειοψηφία που συνέρχεται για να συγγράψει νόμους και να ορίσει τι πρέπει να κάνουμε, όπως συμβαίνει στις ολιγαρχίες, τότε αυτό πως λέγεται;»

«Ό,τι ορίζει η διοικούσα αρχή κάθε πολιτείας πως πρέπει να γίνεται λέγεται νόμος».

«Και αν την πολιτεία την διοικεί ένας τύραννος και ορίζει εκείνος τι πρέπει να κάνουν οι πολίτες, αυτό πάλι νόμος λέγεται;»

«Ακόμη και αυτό που ορίζει ο τύραννος ως κυβερνήτης της πολιτείας είναι νόμος»

«Μα όταν ο ισχυρός αναγκάζει τον αδύναμο να πράξει σύμφωνα με το θέλημα του, όχι με την πειθώ αλλά δια της βίας, αυτό δεν είναι βία και ανομία;»

«Πράγματι, συμφωνώ μαζί σου»

«Άρα, ότι ορίζει ο τύραννος πως πρέπει να κάνουν οι πολίτες, όχι με την πειθώ, αλλά με την βία, δεν είναι ανομία;»

«Έτσι πιστεύω, και ανακαλώ την προηγούμενη θέση μου, πως ότι ορίζει ο τύραννος χωρίς να καταφεύγει στην πειθώ είναι νόμος.»

«Και αν μια μειοψηφία νομοθετεί όχι πείθοντας την πλειοψηφία, αλλά χρησιμοποιώντας τη δύναμη της για να την εξαναγκάσει, αυτό είναι βία ή όχι;»

«Έχω την γνώμη πως οτιδήποτε αναγκάζει τον λαό να κάνει κάτι χωρίς να τον πείθει είναι βία και όχι νόμος»


[1] ΞΕΝΟΦΩΝ Απομνημονεύματα 1,2,40-46




Πηγή:
greekdimo.wordpress.com