Μπορει και αλλες ελληνικες πολεις να ανεδειξαν πλουτο ανδρων,καμμια
ομως δεν ενεδειξε πλουτο γυναικων σαν την Σπαρτη.Η Σπαρτη αντιθετα απο
τις αλλες πολεις ανεδειξε πληθος γυναικων,που ξεχωρισαν για το ηθος,την
προσωπικοτητα,την τολμη,και οταν παρεστη αναγκη για την ανδρεια
τους.Λεγεται πως η Σπαρτη ησαν οι ανδρες της.Το σωστο θα ηταν να λεγαμε
οτι η Σπαρτη ησαν οι γυναικες της.Πολυ απλα διοτι οι ανδρες ησαν
αυτο που ηθελαν οι γυναικες τους.Η Σπαρτιατισσα,ως μητερα και ως
συζηγος,ηταν “ανδροπλαστρα”.Δεν γεννουσε, επλαθε ανδρες!.
Οι Σπαρτιατισσες ειναι οι πιο χειραφετημενες γυναικες των ιστορικων
χρονων μεχρι,τουλαχιστον τις αρχες του 20ου αιωνα.Η ιδιαιτερη θεση των
γυναικων στην κοινωνια της Σπαρτης αποτελει μορφωμα συγκεκριμενων
ιστορικων ορων και πολεμικων συνθηκων.Η γυναικα ειναι “εικων και
ομοιωμα” των στρατιωτικο-δημοκρατικων δομων της σπαρτιατικης πολιτειας.Η
Σπαρτη ηθελε γερους πολεμιστες και συνεπως χρειαζονταν γυναικες ικανες
να προσφερουν τετοιον “τοκον” στην πολη.Γι’αυτο τα κοροτσια γυμναζονταν
και σκληραγωγουνταν,οπως τα αγορια:ασκουνταν στο τρεξιμο,στην
παλη,στον δισκο,στο ακοντιο και σε ολα γενικα τα αγωνισματα.Αυτην την
πρωτοφανη ελευθερια γυναικων που ομοιας της σημερα δεν απολαμβανει η
γυναικα σε πανω απο τα 3/5 της γης,οι αρχαιοι συγγραφεις την
υποδηλωνουν με ονομασιες οπως ανεσις η΄ ευχερεια.Η
ευχερεια αυτη εκφραζοταν με την ελευθερη κυκλοφορια,χωρις καμια
συνοδεια,κυριως ομως με μια συμπεριφορα που ακομα και σημερα οπου η
χειραφεσια εχει φτασει σε ακροτατα σημεια,θα φαινοταν τολμηρη.Μπορουσαν
να χορευουν ακομα και γυμνες,χωρις να ενοχλειται κανενας σε δημοσιους
χορους.
Ολη η δαπανη της αγωγης των κοριτσιων ηταν υποθεση της πολιτειας.Η
Σπαρτη ηταν η μονη πολη οπου η εκπαιδευση των κοριτσιων ηταν
προδιαγεγραμμενη και υπστηριζομενη απο την δημοσια αρχη.Η πνευματικη και
διανοητικη εκπαιδευση ειναι ενδιαφερουσα απο την στιγμη που τα
αγορια,σε αντιθεση με οπουδηποτε αλλου,δεν επαιρναν μορφωση υπερτερη και
ως συνεπεια το πολιτιστικο επιπεδο των κοριτσιων ισως ηταν υπερτερο.Απο
ολες τις Ελληνιδες μονο οι Σπαρτιατισσες μπορουσαν να πινουν κρασι οχι
μονο σε εορτες αλλα σε καθημερινη βαση.
Εχοντας οι περισσοτερες εμπιστοσυνη στην φυσικη τους καλλονη,δεν
κατεγευγαν στα επικουρηματα της τεχνητης και επιπλαστης
ομορφιας.Αποστρεφονταν την πολυτελεια,τα ψιμυθια και τα αρωματα.Τα
ενδυματα τους ησαν απλα και το βασικο ενδυμα ησαν ο χιτων που
ησαν κοντος και σχιστος στα πλαγια για τις ελευθερες ουτως ωστε να
αναδεικνυεται το λαμπαδινο γυμνασμενο κορμι στα ελευθερα αγορια(γι’αυτο
αποκαλουνταν φαινομηριδες) κατα τις κινησεις,και κλειστος για τις
εγγαμες.
Η φημη τους ηταν το ιδιο εντονη με των ανδρων και ησαν διασημες
για την ομορφια τους (απο την ωραια Ελενη ακομη..),την αγνοτητα και την
αυστηροτητα τους προς τα τεκνα και τους συζηγους τους.Ηταν ο
αυστηροτατος κριτης τους.Ο Στραβων ομιλει με θαυμασμο αλλα με ατοπο
συνταιριασμο για ιππον θεσσαλικοκον,Λακεδαιμονιαν δε γυναικα(10,1,13,18).Ο Αθήναιος στεκεται περισσοτερο στην ομορφια:Κατα την Σπαρτη θαυμαζεται μαλλον καλλιστος ο ανηρ και η γυνη η καλλιστη,καλλιστας γεννωσης της Σπαρτης τας γυναικας.
Παρα της φαινομενικη αυτη ελευθεριοτητα,οι Σπαρτιατισσες φημιζονταν
για την αγνοτητα τους και ως αποτελεσμα κοινωνικο,μοιχεια και πορνεια
ησαν αδιανονητη.Η προσηλωση τους στα ιδεωδη της σπαρτιατικης πολιτειας
ηταν υψηλοτατη.Σε περιπτωση των συχνοτατων θανατων περιερχονταν στην
τραγικη θεση να υπομενουν σαν συζηγοι και κυριως ως μαναδες με
εγκαρτερηση το πενθος,αν οχι με εκδηλωση υπερηφανειας οπως η μητερα του
Βρασιδα.(Μη ποιειν κραυγην ,αλλα σιγην το πενθος φερειν)
Η ενασχοληση των ανδρων με τα πολεμικα,εκανε να περασει στα χερια
των γυναικων η διαχειρηση του κληρου ,του οικου,η ανατροφη των παιδιων
και η συνολικη εποπτεια της καταστασης.Ετσι δημιουργηθηκε ενας τυπος
“αντρογυναικας” που ηταν ικανη να διαφυλαξει και να μεταδωσει στα παιδια
της το υπερηφανο φρονημα της Λακεδαιμονος.
“Αφου αφαιρεσε ο Λυκουργος την μαλαθακοτητα,το μεγαλωμα στην
σκια για την αποφυγη του ηλιου και παντελως την θυληπρεπεια,καθιερωσε
την συνηθεια οχι λιγοτερο απο τα αγορια,τα κοριτσια να γυμναζονται και
να συμμετεχουν στις πομπες γυμνες,και να απευθηνουν περιπαικτικα σχολια
και αυστηροτατη κριτικη σε οσους νεους υπεπεφταν σε σφαλματα.Απο την
αλλα απηυθυναν εγκωμιαστηκα σχολια και τραγουδακια για τους πιο αξιους
απο αυτους και ετσι καθοδηγουσαν τους νεαρους στην φιλοδοξια για
υπερτερηση.”ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ-Λυκουργος
Τα κοριτσια ησαν το παιδαγωγικο εργαλειο των νεων και οι αυστηροι
κριτες τους,οι βασικοι αναπλαστες τους.Με την σωματικη ευρωστεια των
κοριτσιων που επιδεικνυονταν με την γυμνοτητα,επιτυγχανονταν η αριστη
ευγονια στην Σπαρτη οπου τα γενναια σπερματα των ανδρων ευρισκαν
καρποφορηση σε ευρωστους “αγρους”.
Για να γινει κατανοητη η μητριαρχικη δομη της κοινωνιας και σε
σχεση με την κατασταση σημερα,ΜΟΝΟ η Σπαρτιατισσα γεννουσε Σπαρτιατη.Το
παιδι της σπαρτιατισσας θεωρουνταν σπαρτιατης ακομη κι αν ο πατερας ησαν
δουλος.Αντιθετα,αν ο πατερας ησαν ο ιδιος ο βασιλιας της Σπαρτης αλλα η
μητερα δεν ησαν σπαρτιατισσα,δεν μπορουσε ποτε να γινει σπαρτιατης το
παιδι!
Το γιατι οι Σπαρτιατισσες ησαν ετσι,το απανταει ο Λυκουργος:”Για
να βλαστησει σωστα το ριζωμα αυτων που προκειται να γεννηθουν μεσα σε
ισχυροτατα σωματα,και για να μαθαινουν αυτες να υπομενουν με ευρωστια
τους τοκετους και να αγωνιζονται γενναια εναντια στους κοπους της
γεννας.Επισης αν η αναγκη το καλεσει να μπορουν να μαχονται για τον
εαυτο τους,για τα τεκνα τους και την πατριδα..”ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ ηθικα 227d
Σεμνυνομένης γυναικός τινος ᾿Ιωνικῆς ἐπί τινι τῶν ἑαυτῆς ὑφασμάτων ὄντι πολυτελεῖ, Λάκαινα ἐπιδείξασα τοὺς τέτταρας υἱοὺς ὄντας κοσμιωτάτους, “τοιαῦτα, ἔφη, δεῖ εἶναι τὰ τῆς καλῆς καὶ ἀγαθῆς γυναικὸς ἔργα καὶ ἐπὶ τούτους ἐπαίρεσθαι καὶ μεγαλαυχεῖν“(Οταν
καποια γυναικα απο την Ιωνια περηφανευοταν για καποιο ενδυμα της
πολυτελες,η Λακαινα της εδειξε τα τεσσερα παιδια της,σωστα καμαρια,και
της λεει αυτα πρεπει να ειναι τα αποκτηματα μιας εναρετης γυναικας για
τα οποια πρεπει να υπερηφανευεται.)
*Ας ελπισουμε να πλασουμε ως τετοιες τις κορες μας,για ενα περηφανο αυριο..
Πηγή:
