Ένα σπάνιο και μοναδικό εύρημα, για το είδος του και την περιοχή που βρέθηκε, είδε τα φώτα της δημοσιότητας και εντυπωσίασε άπαντες, αλλά δεν έλαβε τα εύσημα που, κανονικά, θα έπρεπε να του αναλογούν. Οι αρχαιολόγοι κρατούν ακόμα κλειδαμπαρωμένα τα συρτάρια της Ιστορίας.Χρονολογείται γύρω στα 2.400 π.Χ. και βρέθηκε σε ένα τύμβο στο Monkton Farleigh, στο Wiltshire, μόλις 20 μίλια από το Stonehenge. Είναι από τα πρώτα, ανάμεσα σε άλλα έξι, μεταλλικά αντικείμενα που βρέθηκαν στη Μεγάλη Βρετανία.
Βρέθηκε το 1947 σε ανασκαφές από τον Guy Underwood, μαζί με ένα ποτήρι κεραμικής, αιχμές από βέλη πυριτόλιθου και θραύσματα ενός σκελετού ενήλικα άνδρα.
Διατηρήθηκε και φυλάχτηκε από τον Δρ Denis Whitehead και το είδαν για πρώτη φορά αρχαιολόγοι όταν το έφερε στο άνοιγμα του μουσείου Prehistory Galleries, το 2013.
Το εκπληκτικό αριστούργημα είναι ένας ηλιακός δίσκος από λεπτό ανάγλυφο φύλλο χρυσού με ένα σταυρό στο κέντρο, που περιβάλλεται από έναν κύκλο. Μεταξύ των γραμμών τόσο του σταυρού όσο και του κύκλου υπάρχουν ανάγλυφες τελείες που λάμπουν στο ηλιακό φως.
Ο δίσκος φέρει δύο τρύπες που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μπορεί να χρησιμοποιήθηκαν για να ραφτεί το τεχνούργημ στο ρούχο του ιδιοκτήτη του ή για να φορεθεί ως περιδέραιο.
Στον συγκεκριμένο δίσκο διακρίνουμε μία τεράστια ομοιότητα με τον μινωικό ηλιακό δίσκο που βρέθηκε το 1898 στο Παλαιόκαστρο Σητείας και σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο Ηρακλείου της Κρήτης. Όπως αναφέρει ο ερευνητής Μηνάς Τσικριτζής για τον "υπολογιστή του Μίνωα", όπως αποκαλείται, αυτός ο ακτινωτός δίσκος δεν "προέβλεπε"μόνο τις εκκλείψεις του ήλιου και της σελήνης, αλλά ήταν και το GPS της εποχής, αφού προσδιόριζε με ακρίβεια το γεωγραφικό πλάτος.
Σε αυτή την περίπτωση οι "τρύπες" που αναφέρονται από τους βρετανούς αρχαιολόγους δεν ήταν για να ράβεται το αντικείμενο στα ρούχα, αλλά για να τοποθετούνται κάθετα άξονες (σαν σπιρτόξυλα) οι οποίοι ήταν μέρος του μηχανισμού για τους υπολογισμούς, όπως και στου Παλαιοκάστρου, σύμφωνα με τον κ.Τσικριτζή.
Ωστόσο μία ουσιώδη και βασική διαφορά ανάμεσα στον δίσκο του Monkton Farleigh και του Παλαιοκάστρου, είναι ότι ο τελευταίος έπεται χρονολογικά του πρώτου, αφού έχει χρονολογηθεί περίπου στον 15 αιώνα π.Χ.
Μπορεί αυτή η διαφορά να προσδιορίζει πως ο βρετανικός δίσκος προηγείται του ελληνικού, αλλά δεν γνωρίζουμε αν υπάρχουν ανάλογα ευρήματα που προηγούνται όλων και, απλά, δεν έχουν βρεθεί.
Ειδικότερα, αν λάβουμε υπόψη μας τους Διόδωρο Σικελιώτη και Στράβωνα που αναφέρονται στο Στόουνχετζ ότι χτίστηκε από τους Υπερβόρειους προς τιμή του Απόλλωνα (περί το 3000 π.Χ.) και τα μυκηναϊκά ξίφη και τους διπλούς πέλεκυς που βρέθηκαν χαραγμένα εκεί, σε συνδυασμό με το ότι ο δίσκος του Παλαιοκάστρου και ενδεχομένως του Monkton Farleigh, είναι μία μινιατούρα του Στόουνχετζ, κατά την άποψη του Μ. Τσικριτζή, τότε, τα συμπεράσματα βγαίνουν αβίαστα...
Πηγή:
