Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΓΕΔΕΩΝ ΑΠ' ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΑΡΩΔ
Μια πολύ ενδιαφέρουσα μάχη, που θα μας βάλει χωρίς περιστροφές στο πνεύμα της περίεργης συμμετοχής του αβρααμικού θεού στην ενεργό στρατιωτική δράση, είναι αυτή που θα αφήσουμε τη Βίβλο να μας αφηγηθεί ευθύς αμέσως.
Η μάχη αυτή χρονικά δεν απέχει πολύ από τη μορφή του Ιησού του Ναυή, που ξεκίνησε την επιθετική διείσδυση στη γη των Χαναναίων, αφού ο Γεδεών που είναι ο πρωταγωνιστής αυτής της ιστορίας που θα παρακολουθήσουμε, χρονικά είναι ο επόμενος μεγάλος ήρωας των πολέμων της Χαναάν.
Διαβάζουμε λοιπόν: «Τότε συνήχθησαν ομού πάντες οι Μαδιανίται και οι Αμαληκίται και οι κάτοικοι της ανατολής (ανατολικής Χαναάν) και εστρατοπέδευσαν εν τη κοιλάδι Ιεζραέλ». (Συγκρατήστε το όνομα αυτής της κοιλάδας).
Έρχονται λοιπόν εχθρικά στρατεύματα και στρατοπεδεύουν κάτω στην κοιλάδα «και πνεύμα Κυρίου περιεχύθη (!) επί τον Γεδεών και εσάλπισεν και συνήχθησαν και ανέβησαν εις συνάντησιν αυτού...»
Ο Γεδεών αντέδρασε φυσιολογικά σαλπίζοντας και καλώντας τους στρατιώτες του. Ανέβηκε λοιπόν προς τον Γεδεών λαός πολύς Ισραηλιτών για να αντιμετωπίσει τον εχθρικό στρατό «και στρατοπέδευσαν (οι Ισραηλίτες) πλησίον της πηγής Άρωδ, το δε στρατοπέδων τον Μαδιανιτών ήτο κατά το βόρειον αυτών, πρός τον λόφον Μορέχ (κάτω) εν τη κοιλάδι» Κριταί Σ΄33,35 & Ζ΄1.
Προσέξτε τα τοπογραφικά στοιχεία που μας δίνει σταδιακά η αφήγηση.
Η περιγραφή με πολύ επιμέλεια παραδίδει ενδιαφέροντα στοιχεία στις επόμενες γενεές των μελετητών των εβραϊκών κατορθωμάτων. Ας παρακολουθήσουμε και εμείς για λίγο την ολοφάνερη αυτή πρόσκληση για τοπογραφική ανίχνευση των δεδομένων της νίκης, γιατί είναι σίγουρο ότι δεν σημειώνονται εδώ χωρίς λόγο.
Η κοιλάδα Ιεζραέλ (Jezreel Tal) είναι και σήμερα δεδομένη και σημειώνεται ευκρινώς στους χάρτες της περιοχής. Στο κέντρο σχεδόν της συγκεκριμένης κοιλάδας, βρίσκεται το όρος Μαγεδδώ (Megiddo). Όλα λοιπόν συνηγορούν στη σκέψη, ότι ενώ η συγκεκριμένη συμμαχία των Χαναναίων, βρίσκεται στην κοιλάδα Ιεσραέλ, ο Γεδεών στρατοπεδεύει αθέατος ψηλά στο όρος Μαγεδδώ, γύρω απ' την ονομαστή πηγή Αρώδ. Επειδή την κοιλάδα Ιεσραέλ διαρρέει ο ποταμός Κισών, μπορούμε να υποθέσουμε ότι η πηγή Αρώδ είναι μια απ' τις πηγές του.
Οι Ισραηλίτες έχουν το πλεονέκτημα να καθορίσουν τον χρόνο της έναρξης της μάχης, αφού η μοναδική περίπτωση σύγκρουσης, είναι κατεβαίνοντας αιφνιδιαστικά, να αντιμετωπίσουν τους πολυάριθμους εχθρούς τους. Διαφορετικά αυτοί ανενόχλητοι θα καταλάβουν τις πόλεις και τα χωριά τους αμαχητί. Ενώ λοιπόν εμείς περιμένουμε μια τέτοια φυσιολογική εξέλιξη των εχθροπραξιών, το κείμενο μας επιφυλάσσει μια αναπάντεχη έκπληξη. Ας το παρακολουθήσουμε στους δρόμους της θαυμαστής παραδοξότητάς του:
«Και είπεν ο Κύριος (προφανώς μέσω κάποιου ιερέα) προς τον Γεδεών, πολύς είναι ο λαός ο μετά σου, ώστε να παραδώσω τους Μαδιανίτας εις την χείρα σου, μήπως ο Ισραήλ καυχηθή εναντίον μου λέγων. Η χείρ μου με έσωσε, τώρα λοιπόν κήρυξον λέγων, (φώναξε και πες). Όστις είναι δειλός (!) και φοβούμενος, ας στρέψη και ας σπεύσει (ας αποχωρήσει) από του όρους Γαλαάδ.[1] Και έστρεψαν (αποχώρισαν)... εικοσιδύο χιλιάδες και έμειναν δέκα χιλιάδες...» Κριταί Σ΄33-Ζ΄3.
Υπάρχει, λέει ο Κύριος, ένας ανεπίτρεπτος κίνδυνος, η σίγουρη αυτή νίκη (που θα ακολουθήσει) να μην γίνει ολοφάνερο αν είναι από θεού ή από ανθρώπου. Και επειδή τέλος πάντων, με τόσους πολλούς μαχητές, εύκολα θα μπορούσαν να την θεωρήσουν προϊόν της ανδρείας τους και αποτέλεσμα της δικής τους υπερασπιστικής διάθεσης, γι' αυτό... διακηρύττει πως όσοι δειλιάζουν και φοβούνται να πολεμήσουν... και δεν διστάζουν μάλιστα να το ομολογήσουν... μπορούν να φύγουν!
Μα τι λέει αυτός... ο Κύριος;
Σε τόσες μάχες, πριν απ' αυτήν, στις οποίες συμμετείχαν οι χιλιάδες των ισραηλιτών, δεν υπήρχε ο ίδιος κίνδυνος καταστρατήγησης της δόξας του πολέμου; Και γιατί νικώντας, «ο Ισραήλ να καυχηθεί» εναντίον του θεού του; Πόσοι λαοί νικώντας... καυχώνται κατά των θεών τους; Κάθε άλλο μάλιστα!
Απ' την άλλη, η δειλία που τους καλεί να ομολογήσουν, δεν θα είναι η καλύτερη απόδειξη της απιστίας τους;! Δεν θα είναι λοιπόν αντιφατικό ο «ζηλότυπος» Κύριος, παραμερίζοντας την συνηθισμένη ευθιξία του σε θέματα πίστης, να χαρίσει μια ολόκληρη μάχη σε κατ' ομολογίαν δειλούς και απίστους; Δεν είναι εντελώς ακατανόητο, ότι ο θυμώδης και οργίλος αυτός θεός, που σε όλη την καταγεγραμμένη ιστορία της πολιτείας του με το λαό του, απαντάει στην απιστία οργισμένα με πληγές και εγκατάλειψη, εδώ όχι μόνο δεν ενοχλείται, αλλά σκοπεύει να τους χαρίσει σε δεδηλωμένα δειλούς, άπιστους και απόντες, μια απ' τις ενδοξότερες μάχες της ιστορίας τους;
Τι έπιασε λοιπόν ξαφνικά τον θεό του Αβραάμ, και στη συγκεκριμένη μάχη δεν θέλει παρόντες τους μαχητές του; Φυσικά αυτές οι ερωτήσεις περιττεύουν, αφού ολοφάνερα κάτι άλλο κρύβεται πίσω απ' την απομάκρυνση του συνόλου των στρατιωτών απ' τον τόπο των στρατηγικών αποφάσεων.
Απλούστατα, στην παρούσα περιγραφή κάτω απ' τον μανδύα των αντιφατικών αυτών θεϊκών εντολών, έχουμε την ευκαιρία να δούμε επιτέλους τους νικηφόρους μηχανισμούς της μάχης των απογόνων του Αβραάμ. Ας παρακολουθήσουμε με προσοχή, διότι κανένα απ' τα αναφερόμενα στοιχεία της αφήγησης δεν στερείται ενδιαφέροντος.
Μετά λοιπόν από την εκπληκτική δήλωση του "Κυρίου", ότι μπορούν να φύγουν όλοι όσοι σήμερα δειλιάζουν να πολεμήσουν, (σύμφωνα πάντα με την αφήγηση) ένα εκπληκτικό ρεζίλι δειλίας και απιστίας ανεπανάληπτων διαστάσεων, εμφανίζεται ξαφνικά στους αριθμούς εκείνων που ευχαρίστως δέχονται τον τίτλο του δειλού. Είκοσι δύο χιλιάδες άνδρες αποχωρούν περιχαρώς, αφού σήμερα την "άγια μέρα του δειλού" και της χαριστικής απιστίας, δεν θα χρειαστεί να κινδυνεύσουν υπερασπιζόμενοι τα εδάφη τους.
Παρ' όλα αυτά όμως, ένας όχι ευκαταφρόνητος αριθμός ανδρών, στέκει στην θέση του αρνούμενος θαρρετά, να αποχωρήσει με τόσο περιφρονητικούς όρους. Δέκα χιλιάδες ψυχωμένοι νεαροί Ισραηλίτες, παραμένουν έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τους κατά πολύ πλέον υπεράριθμους αντιπάλλους.
Η εκπληκτική όμως αυτή ιστορία, που ολοένα γίνεται και πιο περίεργη συνεχίζεται, καθώς ο Κύριος για τη σίγουρη αυτή θεϊκή νίκη, θέλει παρόντες εδώ ψηλά στο όρος, πολύ λιγότερους συνεργούς! Έτσι, σύμφωνα πάντα με την αφήγηση, και τις απαιτήσεις του Κυρίου, παραγγέλνει στους δέκα χιλιάδες άνδρες να πιουν απ' το νερό της παρακείμενης πηγής. Όποιοι απ' τους δέκα χιλιάδες αυτούς άνδρες, σκύψουν για να πιουν νερό με έναν ιδιαίτερο (προφανώς προσυμφωνημένο) τρόπο, αυτούς μόνο θα κρατήσει για τη μάχη. Όλοι οι άλλοι, που θα σκύψουν αυθόρμητα το κεφάλι πάνω απ' το νερό[2] πρέπει να αποχωρήσουν απ' την σύναξη του πολέμου.
Μετά απ' αυτό, μόνο τριακόσιοι άνδρες (!) απόμειναν ψηλά στις πηγές, για να υπερασπίσουν τα εδάφη τους, απ' τους πολυάριθμους Χαναναιο-Μαδιανίτες, που ήρθαν αποφασισμένοι να ξαναπάρουν πίσω τη γη τους και τώρα είναι στρατοπεδευμένοι κάτω στην κοιλάδα Ιεσραέλ, πλάι στο ίδιο αυτό δροσερό νερό που κατεβαίνει ψηλά από την πηγή Αρώδ...!
Εκεί ψηλά λοιπόν στην πηγή Αρώδ, οι παραδοξότητες συνεχίζονται: «Και απέπεμψεν (έδιωξε ο Γεδεών) άπαν το επίλοιπον του Ισραήλ και εκράτησεν (μόνο) τους τριακοσίους άνδρας. Και (...για να μη ξεχνάμε την κατάλληλη τοπογραφία, η αφήγηση επαναλαμβάνει...) το στρατόπεδο δε του Μαδιάμ ήτο υπό κάτω αυτών εν τη κοιλάδι.» Κριταί Ζ΄ 8.
Πέρασε μια ολόκληρη μέρα, όπου πρέπει να έγιναν πολλά. Τη νύχτα, ο Γεδεών έχει ανησυχίες και φόβους για την έκβαση των μυστικών νικητήριων θεϊκών ενεργειών. Ο "Κύριος" που νιώθει τους φόβους του, (αντί να τον επιπλήξει για έλλειψη πίστης) δίνει στον Γεδεών μια καθησυχαστικότερη ιδέα: «εάν φοβήσαι... (!) κατάβα συ και δούλος σου εις το στρατόπεδον και θέλεις ακούσει τι λέγουσι και μετά ταύτα αι χείρες σου θέλουσι ενδυναμωθεί... και κ α τ έ β η αυτός μετά του δούλου αυτού έως της προφυλακής του στρατοπέδου... και ότε ήλθεν ο Γεδεών ιδού άνθρωπος τις (απ' το αντίπαλο στρατόπεδο) διηγείτο προς τον πλησίον αυτού και έλεγεν, Ιδού ωνειρεύθην όνειρον και ιδού ψωμίον (!) κρίθινον κυλιόμενον εν τω στρατοπέδω του Μαδιάμ ήλθεν εις τας σκηνάς και εκτύπιεν αυτάς, και έπεσον και ανέτρεψεν αυτάς και έπεσον αι σκηναί...»! Κριταί Ζ΄9-13.
Ο πανέξυπνος Γεδεών, πάντα κατά την αφήγηση, δεν χρειάστηκε να ακούσει τίποτε περισσότερο. Περιχαρής, γυρνά ψηλά στο στρατόπεδο και ξυπνάει τους συντρόφους του λέγοντάς τους: «Σηκώθητε διότι ο Κύριος παρέδωκεν εις την χείρα σας το στρατόπεδον του Μαδιάμ».
Ό,τι ακολουθεί, δεν έχει σχέση με καμία μάχη που έχετε υπ' όψιν σας. Έχει όμως καθοριστική σημασία για την έρευνά μας, και μεγιστοποιεί το ενδιαφέρον μας. «Και διήρεσε τους τριακόσιους άνδρας εις τρία σώματα και έδωκεν σάλπιγγας εις τας χείρας πάντων τούτων και υδρίας (!) κενάς και λαμπάδας εν ταις υδρίαις...» Κριταί Ζ΄16.
Για μια στιγμή όμως! Τι δουλειά έχουν τριακόσιες υδρίες πάνω ψηλά στο βουνό, δίπλα στους κοιμισμένους στρατιώτες; Η αφήγηση μπορεί να το παρουσιάζει σαν το φυσικότερο πράγμα στον κόσμο, εμείς όμως γνωρίζοντας τη μανία της υδατομαγγανείας των βιβλικών ηρώων, δεν μπορούμε να μη σταθούμε με απορία, μπροστά στην αναπάντεχη αυτή αποκάλυψη.
Φυσικά κανείς δεν θα τολμούσε να μας πει, ότι μ' αυτές μετέφεραν νερό. Το να μεταφέρεις νερό ψηλά στο βουνό, σε μεγάλα πήλινα δοχεία, είναι παραφροσύνη, αφού υπάρχουν οι βολικότατοι ασκοί ύδατος (απ' την εποχή του Αβραάμ..Γεν. ΚΑ΄14) γι' αυτή τη δουλειά. Άλλωστε, στη συγκεκριμένη κορυφή... δεν χρειάζονται νερό! Νερό υπήρχε άφθονο και ολόδροσο ακριβώς πλάι τους, απ' την δροσερή αυτή πηγή με το όνομα «Αρώδ». Πώς λοιπόν και γιατί βρέθηκαν τόσα πολλά δοχεία, τριακόσιες πήλινες "στάμνες" ψηλά στο βουνό; Ποιοί και πάνω απ' όλα γιατί, μετέφεραν τις τριακόσιες αυτές υδρίες ψηλά στην πηγή του βουνού;
Ας προχωρήσουμε όμως στην περιγραφή της μάχης και επανερχόμεθα στο καίριο αυτό ερώτημα.
Πρέπει να ξημερώνει. Ο Γεδεών τους εξηγεί ότι αφού κατέβουν αθόρυβα θα κυκλώσουν το στρατόπεδο από τρεις διαφορετικές πλευρές και σπάζοντας τα 300 αυτά πήλινα δοχεία και κραυγάζοντας «ρομφαία του Κυρίου και του Γεδεών», θα ορμήξουν άφοβα, μόνοι... αυτοί οι τριακόσιοι άνθρωποι εναντίων των... δεκάδων χιλιάδων πάνοπλων αντιπάλως τους!
Και πράγματι, κανείς δεν δείλιασε! Κανείς δεν αναρωτήθηκε, πως είναι κάτι τέτοιο δυνατόν! Όλοι μέχρι ενός, επέδειξαν αλύγιστη πίστη στην δύναμη των όπλων του θεού τους! Έγινε λοιπόν έτσι ακριβώς όπως το ζήτησε ο Γεδεών: «και τα τρία σώματα (τρεις ομάδες των εκατό ανδρών) εσάλπισαν δια των σαλπίγγων και συνέτριψαν τας υδρίας... και (ξαφνικά, «και ιδού» και ω... του θαύματος!) άπαν το στράτευμα (των αντιπάλων) έτρεχε και εφώναζε και έφευγε... και ο Κύριος έτρεψεν καθ' όλον το στρατόπεδον την ρομφαίαν εκάστου εναντίον του πλησίον αυτού, (αλληλοσκοτώνοντο δηλαδή!) και το στράτευμα έφυγεν...» Κριταί Ζ΄15-22.
Ανεξήγητη θανατηφόρος σύγχυση έπεσε στο στρατόπεδο των αντιπάλων!
Ανεξήγητες σκηνές αλλόφρονης φυγής και απόλυτης αναρχίας! Γιατί όμως; Τι συμβαίνει αλήθεια; Τι έπαθαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι και "αλληλοσκοτώνονται";
Αν αφαιρέσουμε την επίμονη θεολογική μας μυωπία, δε νομίζω ότι έμειναν και πολλά πράγματα για να υποθέσουμε. Η αφήγηση έκανε ό,τι μπορούσε για να μας μισο-παρουσιάσει τα αληθινά δεδομένα του σωτήριου "θαύματος".
Η επίθεση τριών ομάδων, των εκατό μόνο ατόμων, σε δεκάδες χιλιάδες (κατά το κείμενο 135.000..!) πάνοπλους στρατοπεδευμένους, δεν ήταν δυνατόν να δημιουργήσει τέτοιες συνθήκες αλλοφροσύνης, και σε καμία περίπτωση αλληλοσπαραγμούς. Οι άνθρωποι αυτοί, είχαν ολοφάνερα χτυπηθεί από το "μακρύ χέρι" του Ιεχωβά του Κυρίου των δυνάμεων. Τι μπορεί να συνέβη λοιπόν στους ανθρώπους αυτούς;
Ας δούμε τα πράγματα εξ αρχής, με τον δικό μας τρόπο.
Ο Κριτής Γεδεών δεν είναι ένας απλός στρατηγός. Είναι ο εκλεκτός του Κυρίου, και οι δυνάμεις που τον συνοδεύουν, είναι οι πολύ γνωστές μας πατριαχο-προφητικές γνώσεις, που γενιά τη γενιά διαφυλάττονται επιμελώς στους κόλπους του εβραϊκού ιερατείου. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι οι μεγάλοι ήρωες αυτής της σχολής, εκπαιδεύουν προσεκτικά τους αντικαταστάτες τους και μόνο οι καταλληλότεροι αναλαμβάνουν την ηγεσία. Ο «διαχρονικός προφήτης», όπως θα ήταν σωστότερο να ονομάζουμε το "αθάνατο" ιερατείο, είναι ο μόνιμος κληρονόμος, και γνώστης της ιστορίας των πατρογονικών άθλων, και ο κάτοχος των θανατηφόρων υλικών και της τέχνης του παράξενου ιερατικού πολέμου. Αυτό το ιερατείο, είναι που εκλέγει τους κριτές και ηγέτες του Ισραήλ.
Βλέποντας λοιπόν τον Κριτή Γεδεών, να ενεργεί καθ' υπόδειξη "Κυρίου", είναι σαν να βλέπουμε τον ίδιο τον Αβραάμ, τον Μωυσή ή τον Ιησού του Ναυή, ή οποιονδήποτε άλλον άξιο βιβλικό ήρωα, να συνεχίζει την δράση του! Ουσιαστικά, οι μεγάλοι αυτοί άνδρες της εβραϊκής θρησκείας, είναι διαχρονικά παρόντες, όχι μόνο με τις δεσπόζουσες ιδέες τους, που έγιναν μέρος της πίστης, των νόμων και της ιστορίας τους, αλλά τώρα πια με την κληρονομική ιεροσύνη, που ισοβίως επανδρώνει τα υψηλόβαθμα ιερατικά κέντρα, (αποκλειστικά και μόνο με τους φυσικούς απογόνους του Μωυσή), εξασφαλίζει την πλέον άμεση πνευματική "παρουσία" εκείνων των μεγάλων εφευρετών του ένοπλου δόλου, και φυσικά την γνώση και την χρήση του ιστορικού οπλοστασίου αυτών των μεγάλων προφητών!
Σημασία λοιπόν δεν έχει, τι φαίνεται να λέει, να κάνει ή να μην κάνει ένας κατοπινός ήρωας, αλλά πόσο άξιο είναι το συγκεκριμένο θεοκρατικό κέντρο, που κρυμμένο πίσω του τον κατευθύνει. Στην εβραιο-βιβλική ιστορία, κατά κύριο λόγο βλέπουμε τέτοιους ήρωες, που επιλεγμένοι απ' το θρησκευτικό αυτό παρασκήνιο, κατευθύνονται στην εκτέλεση άθλων. Είναι τα εκτελεστικά όργανα του ιερατείου, και πειθήνιοι εκτελεστές των εντολών του.
Οι Χαναναίοι λοιπόν που είναι στρατοπεδευμένοι στην κοιλάδα, δεν αντιμετωπίζουν μόνο του τον Γεδεών με τους τριακόσιους εναπομείναντες μαχητές του. Αλλά πίσω απ' αυτούς, την φονικότερη σοφία του συσπειρωμένου διαχρονικού Χαλδαιο-Μωυσιακού ιερατείου. Οι Χαναναίοι λοιπόν μπορεί να είναι υπεράριθμοι και καλύτερα εξοπλισμένοι, αλλά και ο Γεδεών σίγουρα... δεν είναι μόνος του.
Ας ξαναδούμε λοιπόν τα περιστατικά. Οι Χαναναίοι στρατοπεδεύουν πολυάριθμοι κάτω στην κοιλάδα Ιεζραέλ. Ο εκλεκτός του ιερατείου Γεδεών, συγκεντρώνει κρυφά τους αρχικούς τριάντα δύο χιλιάδες υπερασπιστές, στην σοφά προεπιλεγμένη θέση τους ψηλά απ' την ονομαστή πηγή Αρώδ. Κάποιοι ιερείς του Κυρίου, που ασφαλώς μετέχουν στις πυρετώδεις πολεμικές προετοιμασίες, εκφράζουν με τις υποδείξεις τους, το θέλημα του Κυρίου.
Όπως είπαμε λοιπόν, ο τρόπος που ο Κύριος θέτει το ζήτημα της νίκης είναι επιεικώς περίεργος: «Όσοι φοβούνται να φύγουν! Τη νίκη θα την δώσω εγώ, ο "Κύριος"». Κάτι, που ποτέ με τον τρόπο αυτό δεν επανέλαβε έκτοτε. Γιατί αν τα πράγματα ήταν τόσο απλά, σε τι θα χρειαζόταν οι ατέλειωτες μάχες και συγκρούσεις που για εκατονταετίες ακολούθησαν στην πολύπαθη Χαναάν; Κάτι όμως καταπείθει τον Κύριο, ότι η νίκη αυτή είναι εξαιρετικά σίγουρη κι έτσι τελικώς, με τις διαδικασίες που προαναφέραμε, τριακόσιοι μόνο άνδρες (προφανώς μόνο οι μυημένοι στις τέχνες της υδατο-νοθείας) παραμένουν ψηλά στις πήγες Αρώδ, για να στελεχώσουν την ομάδα επιβολής των νικηφόρων "πληγών" του Κυρίου.
Εμείς επιμένουμε. Αν ο "Κύριος" ήταν πραγματικός θεός, δεν θα χρειαζόταν ούτε αυτούς τους τριακόσιους. Κάτι άλλο λοιπόν συμβαίνει. Κάπου αλλού ήταν χρήσιμοι οι τριακόσιοι του Γεδεών.
Ξαφνικά, όλα αυτά σταματούν να έχουν την αγαθο-θρησκευτική τους χροιά! Η παραμυθομανία μας τελειώνει ακριβώς εδώ, καθώς ανακαλύπτουμε ότι ψηλά στο βουνό, υπάρχουν αντί άλλου εξοπλισμού, ισάριθμες με τους τριακόσιους μαχητές υδρίες! Ο οπλισμός λοιπόν των τριακοσίων εκλεκτών του Γεδεών, είναι αυτές ακριβώς οι απ' το πουθενά εμφανιζόμενες υδρίες, που ασφαλώς συμμετέχουν στον πόλεμο.
Τι θέλουν λοιπόν... τριακόσιες στάμνες στο βουνό;
Οι στάμνες αυτές δεν πήγαν μόνες τους στο βουνό. Και πολύ περισσότερο, αρχικώς δεν ήταν άδειες.
Η αφήγηση παρουσιάζει τους στρατιώτες του Γεδεών, να κατεβαίνουν κρατώντας άδειες τις πήλινες υδρίες με σκοπό τον αιφνιδιασμό. Όταν όμως κάποιος αποφασίζει να αιφνιδιάσει τον εχθρό κατεβαίνοντας μια βουνοπλαγιά στο βαθύ χάραμα, το πιο ανεγκέφαλο πράγμα που θα μπορούσε να σκεφτεί να κουβαλάει εκείνη τη στιγμή μαζί του, είναι άδειες πήλινες υδρίες. Οποιαδήποτε στιγμή, απ' τις συνηθισμένες ανάγκες τις κατάβασης, κάποια θα μπορούσε να σπάσει, και να προδώσει την αιφνιδιαστική επίθεση! Η αφήγηση όμως που θέλει οπωσδήποτε να υποσημειώσει για τις μελλοντικές γενεές, την μεθοδολογία του Γεδεών, δεν βρίσκει καλύτερη δικαιολογία, κι έτσι τελείως ανόητα, βάζει στο χέρι τριακόσιων επιτιθέμενων ανδρών που κατεβαίνουν την ραχούλα... τριακόσιες άδειες υδρίες!
Οι τριακόσιες λοιπόν αυτές υδρίες, είναι ολοφάνερο ότι κουβαλήθηκαν ψηλά στο όρος της πηγής Αρώδ, γιατί αποτελούν την ψυχή ενός σημαντικού επιθετικού σχεδίου, και όχι για να καλύψουν τις ανάγκες του αστείου αιφνιδιασμού τριακοσίων ατόμων.
Οι υδρίες αυτές όμως, δεν βρέθηκαν καθόλου τυχαία ψηλά στο βουνό, και όταν η αφήγηση τις παρουσιάζει άδειες πλάι στους ισάριθμους στρατιώτες, αυτές έχουν ήδη προ πολλού εκπληρώσει τον προορισμό τους. Ο αριθμός τους, που δεν είναι καθόλου μικρός, (αφού χρειάζεται ένα ολόκληρο καραβάνι από 300 άνδρες για να τις ανεβάσουν μέχρι τις πηγές του όρους), είναι αυτός που με ακρίβεια καθορίζει και τον αντίστοιχο αριθμό των 300ων μαχητών του Γεδεών!
Δεν ξεχνούμε ότι έχουμε να κάνουμε με τους απογόνους του Αβραάμ, του ανθρώπου που ανακάλυψε την επιβολή "θεϊκών πληγών". Του Ισαάκ που τα πηγάδια του μπαζώθηκαν από τους Χαναναίους σαν αιτία συμφοράς. Τους απογόνους του Μωυσή, που δεν δίστασε να δηλητηριάσει τον ποταμό της Φαραωνικής Αιγύπτου. Τότε «ο ποταμός εβρώμησεν και τα οψάρια εν τω ποταμώ ετελεύτησαν (ψόφησαν)» Εξ. Ζ΄21, και ολόκληρη η χώρα γνώρισε μια γιγαντιαίων διαστάσεων καταστροφή. Αλλά και τις τροφές των ανύποπτων Αιγυπτίων μαγγάνεψε αδίστακτα ο Μωυσής, με αποκορύφωμα τον θάνατο αμέτρητων αθώων και αμέτοχων Αιγυπτίων, πράγμα που ανάγκασε τον Φαραώ να του επιτρέψει τελικά την έξοδο τους απ' τη χώρα.
Γιατί θα δίσταζε λοιπόν το καθαρόαιμο μωσαϊκό ιερατείο, ο θεματοφύλακας της πατριαρχικής πληγοσοφίας, να επαναλάβει το ίδιο, τώρα που οι Χαναναίοι τους απειλούν με καλοακονισμένα τα ξίφη, δόρατα, άρματα μάχης και οριστικό αφανισμό; Όχι οι αφελέστατοι αυτοί εχθροί, οι Χαναναίοι των ανατολικών περιοχών, που τώρα είναι στρατοπεδευμένοι δίπλα στα νερά του ίδιου αυτού χειμάρρου, που σαν ένα ρυάκι ζωής... ή θανατου τους ενώνει, αύριο χωρίς αμφιβολία θα είναι νεκροί.
Πώς όμως μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο; Η απάντηση βρίσκεται στις 300ες υδρίες που εντελώς ξαφνικά και ανεξήγητα εμφανίζονται στην αφήγηση. Γιατί όπως είπαμε... το να κουβαλήσεις πάνω στις πετρώδεις πλαγιές του όρους, ένα μεγάλο πήλινο σκεύος, είναι ένα ξεχωριστό μαρτύριο. Απαιτεί υπομονή, προσοχή και ξεχωριστή δεξιοτεχνία. Χρειάζονται όμως να σ' έχουν σφίξει του κόσμου οι σοβαροί λόγοι, για να σε αναγκάσουν να μεταφέρεις τριακόσια τέτοια δοχεία, ψηλά στις πηγές του βουνού.
Οι τριακόσιες εύθραυστες υδρίες (στάμνες εποχής), μεταφέρθηκαν εδώ με πολύ κόπο και προσοχή, απ' τους προσεκτικά επιλεγμένους τριακόσιους συνεργούς[3] του Γεδεών. Μεταφέροντας με κάθε προσοχή και μυστικότητα το φονικότατο αυτό φορτίο της νίκης, από τους πεδινούς χώρους της προετοιμασίας του, ο Γεδεών μπορούσε (πάντα καθ' υπόδειξη Κυρίου) να μεταβάλλει σε αόρατη πληγή και κατάρα το λαχταριστό νερό αυτής της πηγής, που ξεκινώντας από εδώ, μπροστά απ' τα πόδια τους, και κατηφορίζοντας την πλαγιά, καταλήγει ανάμεσα στους διψασμένους στρατοπεδευμένους εχθρούς που: «το στρατόπεδο αυτών ήτο υπό κάτω αυτών εν τη κοιλάδι.» Κριταί Ζ΄ 8.
*
Ο Γεδεών και το συνεργαζόμενο ιερατείο, γνωρίζει πως αν με κάθε τρόπο δεν νικήσουν σήμερα, αύριο θα είναι νεκροί κι αυτοί και ο λαός τους! Στον πόλεμο και στον έρωτα όλα επιτρέπονται λέει ο θυμόσοφος λαός! Κι αυτή είναι η "θεϊκή" ιδέα που ο "Κύριος" ο θεός του εβραϊκού ιερατείου, βλέπει ολοφάνερα σαν τη μοναδική σωτήρια νικηφόρο διέξοδο, απ' τους πολυάριθμους απειλητικούς εχθρούς του!
Μόνο που κάτι τέτοιο, όσο σωτήριο και "θεϊκό" κι αν είναι, για κανέναν λόγο δεν επιτρέπεται να γίνει μπροστά στα μάτια τριάντα δύο χιλιάδων αθώων και απονήρευτων ανθρώπων του λαού! Έτσι, ψηλά στο βουνό επιστρατεύεται ο υποκριτικός προφητισμός, και με συμφωνίες για κατοπινή επέμβαση, (και όχι κατ' ανάγκην συμφωνίες δημόσια ομολογούμενης δειλίας όπως θέλει το κείμενο) το σύνολο σχεδόν της μάχιμης δύναμης, διώχνεται από τον τόπο της "θεϊκής" δράσης.
Όταν όλοι αποχωρούν, στο χώρο της δραστικής θεουργίας και των αληθινών εξελίξεων, μένουν μόνο οι 300 μυημένοι, που δεμένοι με βαρείς όρκους σιωπής και ανταλλαγμάτων, μεταφέρουν στην πηγή τις τριακόσιες υδρίες και με ευλαβική προσοχή, γίνονται οι θεϊκοί επιβολείς πληγών και οι απαραίτητοι χειριστές του πολύτιμου φορτίου-όπλου του... "Κυρίου των δυνάμεων".
Αν για ένα ολόκληρο λεπτό, σιγορίχνει κανείς αδειάζοντας το υλικό μιας μόνο τέτοιας υδρίας στο ρυάκι, κι αυτό συνεχιστεί ακατάπαυστα έως ότου ξεπλυθούν μέσα σ' αυτό και οι τριακόσιες υδρίες, τότε, με πολύ απλό υπολογισμό βρίσκουμε, ότι το δραστικό αυτό υλικό κατάρας, πέφτοντας ακατάπαυστα στο πόσιμο νερό των στρατοπεδευμένων εχθρών, θα μεταβάλλει ασταμάτητα για πέντε συνεχείς ώρες το ρυάκι, σε ολόδροσο δραστικότατο επικαταρωμένο ύδωρ! Μέσα σε πέντε ώρες, μιας συνηθισμένης θερμής παλαιστινιακής μέρας, το σύνολο των στρατιωτών, θα σκύψει σίγουρα έστω και μια μόνη φορά, άλλος λίγο κι άλλος πολύ, να σβήσει την δίψα του στα διάφανα τρεχούμενα νερά του ρυακιού! Ή στην χειρότερη περίπτωση, θα ανανεώσει το νερό του προσωπικού του ασκού, για τις ώρες της μεσημεριανής ή νυχτερινής ανάπαυσης!
Για λίγες ώρες, η οργή του Κυρίου θα κυκλοφορεί στο αίμα τους με ελαφρά μόνο δυσφορία. Τα συμπτώματα όμως γρήγορα θα κορυφωθούν και η νύχτα που θα' ρθεί θα είναι ανυπόφορη. Το επόμενο πρωί η οργή του Κυρίου θα έχει παραλύσει εκ του ασφαλούς και κυριολεκτικά «εκ των ένδω», κάθε έννοια στρατιωτικής αντίστασης.
Οι ιερείς που όλα αυτά τα γνωρίζουν με κάθε λεπτομέρεια, στέλνουν νυχτιάτικα τον ανήσυχο και προβληματισμένο Γεδεών, μόνο με τον σωματοφύλακά του, να πάρει μια γεύση απ' την θραύση της θεϊκής κατάρας, που ήδη έχει αρχίσει να θερίζει το στρατόπεδο των αντιπάλων. Ο Γεδεών γυρνά κατενθουσιασμένος. Όσα είδε κι όσα άκουσε, του φτάνουν να βεβαιωθεί για την σίγουρη αυριανή νίκη του Θεού του!
Μ. Καλόπουλος
[1] Γαλαάδ, είναι η γενικότερη ονομασία της περιοχής με ασαφή έκταση και όρια.
[2] Η εντυπωσιακή αυτή περιγραφή που δείχνει δέκα χιλιάδες περίπου άτομα να πίνουν νερό «καθώς λάπτει ο σκύλος» (Κριταί Ζ΄5) δείχνει τον τρόπο με τον οποίο έπιναν νερό από ρυάκια η πλειοψηφία των ανθρώπων εκείνης της εποχής με απόλυτη δηλαδή εμπιστοσύνη σκύβοντας το κεφάλι και ρουφώντας ανεπιφύλακτα κατ΄ ευθείαν από το τρεχούμενο νερό!
[3] Στο προηγούμενο βιβλίο της σειράς, είχαμε συχνά αναφερθεί σε πολυάριθμα χέρια που πρόθυμα συνεργάζονται για να επιβάλλει ο θεός τις πληγές του στην Αίγυπτο, Στην αρχή του βιβλίου αυτού είδαμε τους εβδομήντα μυηθέντας ψηλά πάνω στο όρος Σινά. Τώρα βλέπουμε μια τέτοια ομάδα τριακοσίων ατόμων επί το έργον.
Μια πολύ ενδιαφέρουσα μάχη, που θα μας βάλει χωρίς περιστροφές στο πνεύμα της περίεργης συμμετοχής του αβρααμικού θεού στην ενεργό στρατιωτική δράση, είναι αυτή που θα αφήσουμε τη Βίβλο να μας αφηγηθεί ευθύς αμέσως.
Η μάχη αυτή χρονικά δεν απέχει πολύ από τη μορφή του Ιησού του Ναυή, που ξεκίνησε την επιθετική διείσδυση στη γη των Χαναναίων, αφού ο Γεδεών που είναι ο πρωταγωνιστής αυτής της ιστορίας που θα παρακολουθήσουμε, χρονικά είναι ο επόμενος μεγάλος ήρωας των πολέμων της Χαναάν.
Διαβάζουμε λοιπόν: «Τότε συνήχθησαν ομού πάντες οι Μαδιανίται και οι Αμαληκίται και οι κάτοικοι της ανατολής (ανατολικής Χαναάν) και εστρατοπέδευσαν εν τη κοιλάδι Ιεζραέλ». (Συγκρατήστε το όνομα αυτής της κοιλάδας).
Έρχονται λοιπόν εχθρικά στρατεύματα και στρατοπεδεύουν κάτω στην κοιλάδα «και πνεύμα Κυρίου περιεχύθη (!) επί τον Γεδεών και εσάλπισεν και συνήχθησαν και ανέβησαν εις συνάντησιν αυτού...»
Ο Γεδεών αντέδρασε φυσιολογικά σαλπίζοντας και καλώντας τους στρατιώτες του. Ανέβηκε λοιπόν προς τον Γεδεών λαός πολύς Ισραηλιτών για να αντιμετωπίσει τον εχθρικό στρατό «και στρατοπέδευσαν (οι Ισραηλίτες) πλησίον της πηγής Άρωδ, το δε στρατοπέδων τον Μαδιανιτών ήτο κατά το βόρειον αυτών, πρός τον λόφον Μορέχ (κάτω) εν τη κοιλάδι» Κριταί Σ΄33,35 & Ζ΄1.
Προσέξτε τα τοπογραφικά στοιχεία που μας δίνει σταδιακά η αφήγηση.
Η περιγραφή με πολύ επιμέλεια παραδίδει ενδιαφέροντα στοιχεία στις επόμενες γενεές των μελετητών των εβραϊκών κατορθωμάτων. Ας παρακολουθήσουμε και εμείς για λίγο την ολοφάνερη αυτή πρόσκληση για τοπογραφική ανίχνευση των δεδομένων της νίκης, γιατί είναι σίγουρο ότι δεν σημειώνονται εδώ χωρίς λόγο.
Η κοιλάδα Ιεζραέλ (Jezreel Tal) είναι και σήμερα δεδομένη και σημειώνεται ευκρινώς στους χάρτες της περιοχής. Στο κέντρο σχεδόν της συγκεκριμένης κοιλάδας, βρίσκεται το όρος Μαγεδδώ (Megiddo). Όλα λοιπόν συνηγορούν στη σκέψη, ότι ενώ η συγκεκριμένη συμμαχία των Χαναναίων, βρίσκεται στην κοιλάδα Ιεσραέλ, ο Γεδεών στρατοπεδεύει αθέατος ψηλά στο όρος Μαγεδδώ, γύρω απ' την ονομαστή πηγή Αρώδ. Επειδή την κοιλάδα Ιεσραέλ διαρρέει ο ποταμός Κισών, μπορούμε να υποθέσουμε ότι η πηγή Αρώδ είναι μια απ' τις πηγές του.
Οι Ισραηλίτες έχουν το πλεονέκτημα να καθορίσουν τον χρόνο της έναρξης της μάχης, αφού η μοναδική περίπτωση σύγκρουσης, είναι κατεβαίνοντας αιφνιδιαστικά, να αντιμετωπίσουν τους πολυάριθμους εχθρούς τους. Διαφορετικά αυτοί ανενόχλητοι θα καταλάβουν τις πόλεις και τα χωριά τους αμαχητί. Ενώ λοιπόν εμείς περιμένουμε μια τέτοια φυσιολογική εξέλιξη των εχθροπραξιών, το κείμενο μας επιφυλάσσει μια αναπάντεχη έκπληξη. Ας το παρακολουθήσουμε στους δρόμους της θαυμαστής παραδοξότητάς του:
«Και είπεν ο Κύριος (προφανώς μέσω κάποιου ιερέα) προς τον Γεδεών, πολύς είναι ο λαός ο μετά σου, ώστε να παραδώσω τους Μαδιανίτας εις την χείρα σου, μήπως ο Ισραήλ καυχηθή εναντίον μου λέγων. Η χείρ μου με έσωσε, τώρα λοιπόν κήρυξον λέγων, (φώναξε και πες). Όστις είναι δειλός (!) και φοβούμενος, ας στρέψη και ας σπεύσει (ας αποχωρήσει) από του όρους Γαλαάδ.[1] Και έστρεψαν (αποχώρισαν)... εικοσιδύο χιλιάδες και έμειναν δέκα χιλιάδες...» Κριταί Σ΄33-Ζ΄3.
Υπάρχει, λέει ο Κύριος, ένας ανεπίτρεπτος κίνδυνος, η σίγουρη αυτή νίκη (που θα ακολουθήσει) να μην γίνει ολοφάνερο αν είναι από θεού ή από ανθρώπου. Και επειδή τέλος πάντων, με τόσους πολλούς μαχητές, εύκολα θα μπορούσαν να την θεωρήσουν προϊόν της ανδρείας τους και αποτέλεσμα της δικής τους υπερασπιστικής διάθεσης, γι' αυτό... διακηρύττει πως όσοι δειλιάζουν και φοβούνται να πολεμήσουν... και δεν διστάζουν μάλιστα να το ομολογήσουν... μπορούν να φύγουν!
Μα τι λέει αυτός... ο Κύριος;
Σε τόσες μάχες, πριν απ' αυτήν, στις οποίες συμμετείχαν οι χιλιάδες των ισραηλιτών, δεν υπήρχε ο ίδιος κίνδυνος καταστρατήγησης της δόξας του πολέμου; Και γιατί νικώντας, «ο Ισραήλ να καυχηθεί» εναντίον του θεού του; Πόσοι λαοί νικώντας... καυχώνται κατά των θεών τους; Κάθε άλλο μάλιστα!
Απ' την άλλη, η δειλία που τους καλεί να ομολογήσουν, δεν θα είναι η καλύτερη απόδειξη της απιστίας τους;! Δεν θα είναι λοιπόν αντιφατικό ο «ζηλότυπος» Κύριος, παραμερίζοντας την συνηθισμένη ευθιξία του σε θέματα πίστης, να χαρίσει μια ολόκληρη μάχη σε κατ' ομολογίαν δειλούς και απίστους; Δεν είναι εντελώς ακατανόητο, ότι ο θυμώδης και οργίλος αυτός θεός, που σε όλη την καταγεγραμμένη ιστορία της πολιτείας του με το λαό του, απαντάει στην απιστία οργισμένα με πληγές και εγκατάλειψη, εδώ όχι μόνο δεν ενοχλείται, αλλά σκοπεύει να τους χαρίσει σε δεδηλωμένα δειλούς, άπιστους και απόντες, μια απ' τις ενδοξότερες μάχες της ιστορίας τους;
Τι έπιασε λοιπόν ξαφνικά τον θεό του Αβραάμ, και στη συγκεκριμένη μάχη δεν θέλει παρόντες τους μαχητές του; Φυσικά αυτές οι ερωτήσεις περιττεύουν, αφού ολοφάνερα κάτι άλλο κρύβεται πίσω απ' την απομάκρυνση του συνόλου των στρατιωτών απ' τον τόπο των στρατηγικών αποφάσεων.
Απλούστατα, στην παρούσα περιγραφή κάτω απ' τον μανδύα των αντιφατικών αυτών θεϊκών εντολών, έχουμε την ευκαιρία να δούμε επιτέλους τους νικηφόρους μηχανισμούς της μάχης των απογόνων του Αβραάμ. Ας παρακολουθήσουμε με προσοχή, διότι κανένα απ' τα αναφερόμενα στοιχεία της αφήγησης δεν στερείται ενδιαφέροντος.
Μετά λοιπόν από την εκπληκτική δήλωση του "Κυρίου", ότι μπορούν να φύγουν όλοι όσοι σήμερα δειλιάζουν να πολεμήσουν, (σύμφωνα πάντα με την αφήγηση) ένα εκπληκτικό ρεζίλι δειλίας και απιστίας ανεπανάληπτων διαστάσεων, εμφανίζεται ξαφνικά στους αριθμούς εκείνων που ευχαρίστως δέχονται τον τίτλο του δειλού. Είκοσι δύο χιλιάδες άνδρες αποχωρούν περιχαρώς, αφού σήμερα την "άγια μέρα του δειλού" και της χαριστικής απιστίας, δεν θα χρειαστεί να κινδυνεύσουν υπερασπιζόμενοι τα εδάφη τους.
Παρ' όλα αυτά όμως, ένας όχι ευκαταφρόνητος αριθμός ανδρών, στέκει στην θέση του αρνούμενος θαρρετά, να αποχωρήσει με τόσο περιφρονητικούς όρους. Δέκα χιλιάδες ψυχωμένοι νεαροί Ισραηλίτες, παραμένουν έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τους κατά πολύ πλέον υπεράριθμους αντιπάλλους.
Η εκπληκτική όμως αυτή ιστορία, που ολοένα γίνεται και πιο περίεργη συνεχίζεται, καθώς ο Κύριος για τη σίγουρη αυτή θεϊκή νίκη, θέλει παρόντες εδώ ψηλά στο όρος, πολύ λιγότερους συνεργούς! Έτσι, σύμφωνα πάντα με την αφήγηση, και τις απαιτήσεις του Κυρίου, παραγγέλνει στους δέκα χιλιάδες άνδρες να πιουν απ' το νερό της παρακείμενης πηγής. Όποιοι απ' τους δέκα χιλιάδες αυτούς άνδρες, σκύψουν για να πιουν νερό με έναν ιδιαίτερο (προφανώς προσυμφωνημένο) τρόπο, αυτούς μόνο θα κρατήσει για τη μάχη. Όλοι οι άλλοι, που θα σκύψουν αυθόρμητα το κεφάλι πάνω απ' το νερό[2] πρέπει να αποχωρήσουν απ' την σύναξη του πολέμου.
Μετά απ' αυτό, μόνο τριακόσιοι άνδρες (!) απόμειναν ψηλά στις πηγές, για να υπερασπίσουν τα εδάφη τους, απ' τους πολυάριθμους Χαναναιο-Μαδιανίτες, που ήρθαν αποφασισμένοι να ξαναπάρουν πίσω τη γη τους και τώρα είναι στρατοπεδευμένοι κάτω στην κοιλάδα Ιεσραέλ, πλάι στο ίδιο αυτό δροσερό νερό που κατεβαίνει ψηλά από την πηγή Αρώδ...!
Εκεί ψηλά λοιπόν στην πηγή Αρώδ, οι παραδοξότητες συνεχίζονται: «Και απέπεμψεν (έδιωξε ο Γεδεών) άπαν το επίλοιπον του Ισραήλ και εκράτησεν (μόνο) τους τριακοσίους άνδρας. Και (...για να μη ξεχνάμε την κατάλληλη τοπογραφία, η αφήγηση επαναλαμβάνει...) το στρατόπεδο δε του Μαδιάμ ήτο υπό κάτω αυτών εν τη κοιλάδι.» Κριταί Ζ΄ 8.
Πέρασε μια ολόκληρη μέρα, όπου πρέπει να έγιναν πολλά. Τη νύχτα, ο Γεδεών έχει ανησυχίες και φόβους για την έκβαση των μυστικών νικητήριων θεϊκών ενεργειών. Ο "Κύριος" που νιώθει τους φόβους του, (αντί να τον επιπλήξει για έλλειψη πίστης) δίνει στον Γεδεών μια καθησυχαστικότερη ιδέα: «εάν φοβήσαι... (!) κατάβα συ και δούλος σου εις το στρατόπεδον και θέλεις ακούσει τι λέγουσι και μετά ταύτα αι χείρες σου θέλουσι ενδυναμωθεί... και κ α τ έ β η αυτός μετά του δούλου αυτού έως της προφυλακής του στρατοπέδου... και ότε ήλθεν ο Γεδεών ιδού άνθρωπος τις (απ' το αντίπαλο στρατόπεδο) διηγείτο προς τον πλησίον αυτού και έλεγεν, Ιδού ωνειρεύθην όνειρον και ιδού ψωμίον (!) κρίθινον κυλιόμενον εν τω στρατοπέδω του Μαδιάμ ήλθεν εις τας σκηνάς και εκτύπιεν αυτάς, και έπεσον και ανέτρεψεν αυτάς και έπεσον αι σκηναί...»! Κριταί Ζ΄9-13.
Ο πανέξυπνος Γεδεών, πάντα κατά την αφήγηση, δεν χρειάστηκε να ακούσει τίποτε περισσότερο. Περιχαρής, γυρνά ψηλά στο στρατόπεδο και ξυπνάει τους συντρόφους του λέγοντάς τους: «Σηκώθητε διότι ο Κύριος παρέδωκεν εις την χείρα σας το στρατόπεδον του Μαδιάμ».
Ό,τι ακολουθεί, δεν έχει σχέση με καμία μάχη που έχετε υπ' όψιν σας. Έχει όμως καθοριστική σημασία για την έρευνά μας, και μεγιστοποιεί το ενδιαφέρον μας. «Και διήρεσε τους τριακόσιους άνδρας εις τρία σώματα και έδωκεν σάλπιγγας εις τας χείρας πάντων τούτων και υδρίας (!) κενάς και λαμπάδας εν ταις υδρίαις...» Κριταί Ζ΄16.
Για μια στιγμή όμως! Τι δουλειά έχουν τριακόσιες υδρίες πάνω ψηλά στο βουνό, δίπλα στους κοιμισμένους στρατιώτες; Η αφήγηση μπορεί να το παρουσιάζει σαν το φυσικότερο πράγμα στον κόσμο, εμείς όμως γνωρίζοντας τη μανία της υδατομαγγανείας των βιβλικών ηρώων, δεν μπορούμε να μη σταθούμε με απορία, μπροστά στην αναπάντεχη αυτή αποκάλυψη.
Φυσικά κανείς δεν θα τολμούσε να μας πει, ότι μ' αυτές μετέφεραν νερό. Το να μεταφέρεις νερό ψηλά στο βουνό, σε μεγάλα πήλινα δοχεία, είναι παραφροσύνη, αφού υπάρχουν οι βολικότατοι ασκοί ύδατος (απ' την εποχή του Αβραάμ..Γεν. ΚΑ΄14) γι' αυτή τη δουλειά. Άλλωστε, στη συγκεκριμένη κορυφή... δεν χρειάζονται νερό! Νερό υπήρχε άφθονο και ολόδροσο ακριβώς πλάι τους, απ' την δροσερή αυτή πηγή με το όνομα «Αρώδ». Πώς λοιπόν και γιατί βρέθηκαν τόσα πολλά δοχεία, τριακόσιες πήλινες "στάμνες" ψηλά στο βουνό; Ποιοί και πάνω απ' όλα γιατί, μετέφεραν τις τριακόσιες αυτές υδρίες ψηλά στην πηγή του βουνού;
Ας προχωρήσουμε όμως στην περιγραφή της μάχης και επανερχόμεθα στο καίριο αυτό ερώτημα.
Πρέπει να ξημερώνει. Ο Γεδεών τους εξηγεί ότι αφού κατέβουν αθόρυβα θα κυκλώσουν το στρατόπεδο από τρεις διαφορετικές πλευρές και σπάζοντας τα 300 αυτά πήλινα δοχεία και κραυγάζοντας «ρομφαία του Κυρίου και του Γεδεών», θα ορμήξουν άφοβα, μόνοι... αυτοί οι τριακόσιοι άνθρωποι εναντίων των... δεκάδων χιλιάδων πάνοπλων αντιπάλως τους!
Και πράγματι, κανείς δεν δείλιασε! Κανείς δεν αναρωτήθηκε, πως είναι κάτι τέτοιο δυνατόν! Όλοι μέχρι ενός, επέδειξαν αλύγιστη πίστη στην δύναμη των όπλων του θεού τους! Έγινε λοιπόν έτσι ακριβώς όπως το ζήτησε ο Γεδεών: «και τα τρία σώματα (τρεις ομάδες των εκατό ανδρών) εσάλπισαν δια των σαλπίγγων και συνέτριψαν τας υδρίας... και (ξαφνικά, «και ιδού» και ω... του θαύματος!) άπαν το στράτευμα (των αντιπάλων) έτρεχε και εφώναζε και έφευγε... και ο Κύριος έτρεψεν καθ' όλον το στρατόπεδον την ρομφαίαν εκάστου εναντίον του πλησίον αυτού, (αλληλοσκοτώνοντο δηλαδή!) και το στράτευμα έφυγεν...» Κριταί Ζ΄15-22.
Ανεξήγητη θανατηφόρος σύγχυση έπεσε στο στρατόπεδο των αντιπάλων!
Ανεξήγητες σκηνές αλλόφρονης φυγής και απόλυτης αναρχίας! Γιατί όμως; Τι συμβαίνει αλήθεια; Τι έπαθαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι και "αλληλοσκοτώνονται";
Αν αφαιρέσουμε την επίμονη θεολογική μας μυωπία, δε νομίζω ότι έμειναν και πολλά πράγματα για να υποθέσουμε. Η αφήγηση έκανε ό,τι μπορούσε για να μας μισο-παρουσιάσει τα αληθινά δεδομένα του σωτήριου "θαύματος".
Η επίθεση τριών ομάδων, των εκατό μόνο ατόμων, σε δεκάδες χιλιάδες (κατά το κείμενο 135.000..!) πάνοπλους στρατοπεδευμένους, δεν ήταν δυνατόν να δημιουργήσει τέτοιες συνθήκες αλλοφροσύνης, και σε καμία περίπτωση αλληλοσπαραγμούς. Οι άνθρωποι αυτοί, είχαν ολοφάνερα χτυπηθεί από το "μακρύ χέρι" του Ιεχωβά του Κυρίου των δυνάμεων. Τι μπορεί να συνέβη λοιπόν στους ανθρώπους αυτούς;
Ας δούμε τα πράγματα εξ αρχής, με τον δικό μας τρόπο.
Ο Κριτής Γεδεών δεν είναι ένας απλός στρατηγός. Είναι ο εκλεκτός του Κυρίου, και οι δυνάμεις που τον συνοδεύουν, είναι οι πολύ γνωστές μας πατριαχο-προφητικές γνώσεις, που γενιά τη γενιά διαφυλάττονται επιμελώς στους κόλπους του εβραϊκού ιερατείου. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι οι μεγάλοι ήρωες αυτής της σχολής, εκπαιδεύουν προσεκτικά τους αντικαταστάτες τους και μόνο οι καταλληλότεροι αναλαμβάνουν την ηγεσία. Ο «διαχρονικός προφήτης», όπως θα ήταν σωστότερο να ονομάζουμε το "αθάνατο" ιερατείο, είναι ο μόνιμος κληρονόμος, και γνώστης της ιστορίας των πατρογονικών άθλων, και ο κάτοχος των θανατηφόρων υλικών και της τέχνης του παράξενου ιερατικού πολέμου. Αυτό το ιερατείο, είναι που εκλέγει τους κριτές και ηγέτες του Ισραήλ.
Βλέποντας λοιπόν τον Κριτή Γεδεών, να ενεργεί καθ' υπόδειξη "Κυρίου", είναι σαν να βλέπουμε τον ίδιο τον Αβραάμ, τον Μωυσή ή τον Ιησού του Ναυή, ή οποιονδήποτε άλλον άξιο βιβλικό ήρωα, να συνεχίζει την δράση του! Ουσιαστικά, οι μεγάλοι αυτοί άνδρες της εβραϊκής θρησκείας, είναι διαχρονικά παρόντες, όχι μόνο με τις δεσπόζουσες ιδέες τους, που έγιναν μέρος της πίστης, των νόμων και της ιστορίας τους, αλλά τώρα πια με την κληρονομική ιεροσύνη, που ισοβίως επανδρώνει τα υψηλόβαθμα ιερατικά κέντρα, (αποκλειστικά και μόνο με τους φυσικούς απογόνους του Μωυσή), εξασφαλίζει την πλέον άμεση πνευματική "παρουσία" εκείνων των μεγάλων εφευρετών του ένοπλου δόλου, και φυσικά την γνώση και την χρήση του ιστορικού οπλοστασίου αυτών των μεγάλων προφητών!
Σημασία λοιπόν δεν έχει, τι φαίνεται να λέει, να κάνει ή να μην κάνει ένας κατοπινός ήρωας, αλλά πόσο άξιο είναι το συγκεκριμένο θεοκρατικό κέντρο, που κρυμμένο πίσω του τον κατευθύνει. Στην εβραιο-βιβλική ιστορία, κατά κύριο λόγο βλέπουμε τέτοιους ήρωες, που επιλεγμένοι απ' το θρησκευτικό αυτό παρασκήνιο, κατευθύνονται στην εκτέλεση άθλων. Είναι τα εκτελεστικά όργανα του ιερατείου, και πειθήνιοι εκτελεστές των εντολών του.
Οι Χαναναίοι λοιπόν που είναι στρατοπεδευμένοι στην κοιλάδα, δεν αντιμετωπίζουν μόνο του τον Γεδεών με τους τριακόσιους εναπομείναντες μαχητές του. Αλλά πίσω απ' αυτούς, την φονικότερη σοφία του συσπειρωμένου διαχρονικού Χαλδαιο-Μωυσιακού ιερατείου. Οι Χαναναίοι λοιπόν μπορεί να είναι υπεράριθμοι και καλύτερα εξοπλισμένοι, αλλά και ο Γεδεών σίγουρα... δεν είναι μόνος του.
Ας ξαναδούμε λοιπόν τα περιστατικά. Οι Χαναναίοι στρατοπεδεύουν πολυάριθμοι κάτω στην κοιλάδα Ιεζραέλ. Ο εκλεκτός του ιερατείου Γεδεών, συγκεντρώνει κρυφά τους αρχικούς τριάντα δύο χιλιάδες υπερασπιστές, στην σοφά προεπιλεγμένη θέση τους ψηλά απ' την ονομαστή πηγή Αρώδ. Κάποιοι ιερείς του Κυρίου, που ασφαλώς μετέχουν στις πυρετώδεις πολεμικές προετοιμασίες, εκφράζουν με τις υποδείξεις τους, το θέλημα του Κυρίου.
Όπως είπαμε λοιπόν, ο τρόπος που ο Κύριος θέτει το ζήτημα της νίκης είναι επιεικώς περίεργος: «Όσοι φοβούνται να φύγουν! Τη νίκη θα την δώσω εγώ, ο "Κύριος"». Κάτι, που ποτέ με τον τρόπο αυτό δεν επανέλαβε έκτοτε. Γιατί αν τα πράγματα ήταν τόσο απλά, σε τι θα χρειαζόταν οι ατέλειωτες μάχες και συγκρούσεις που για εκατονταετίες ακολούθησαν στην πολύπαθη Χαναάν; Κάτι όμως καταπείθει τον Κύριο, ότι η νίκη αυτή είναι εξαιρετικά σίγουρη κι έτσι τελικώς, με τις διαδικασίες που προαναφέραμε, τριακόσιοι μόνο άνδρες (προφανώς μόνο οι μυημένοι στις τέχνες της υδατο-νοθείας) παραμένουν ψηλά στις πήγες Αρώδ, για να στελεχώσουν την ομάδα επιβολής των νικηφόρων "πληγών" του Κυρίου.
Εμείς επιμένουμε. Αν ο "Κύριος" ήταν πραγματικός θεός, δεν θα χρειαζόταν ούτε αυτούς τους τριακόσιους. Κάτι άλλο λοιπόν συμβαίνει. Κάπου αλλού ήταν χρήσιμοι οι τριακόσιοι του Γεδεών.
Ξαφνικά, όλα αυτά σταματούν να έχουν την αγαθο-θρησκευτική τους χροιά! Η παραμυθομανία μας τελειώνει ακριβώς εδώ, καθώς ανακαλύπτουμε ότι ψηλά στο βουνό, υπάρχουν αντί άλλου εξοπλισμού, ισάριθμες με τους τριακόσιους μαχητές υδρίες! Ο οπλισμός λοιπόν των τριακοσίων εκλεκτών του Γεδεών, είναι αυτές ακριβώς οι απ' το πουθενά εμφανιζόμενες υδρίες, που ασφαλώς συμμετέχουν στον πόλεμο.
Τι θέλουν λοιπόν... τριακόσιες στάμνες στο βουνό;
Οι στάμνες αυτές δεν πήγαν μόνες τους στο βουνό. Και πολύ περισσότερο, αρχικώς δεν ήταν άδειες.
Η αφήγηση παρουσιάζει τους στρατιώτες του Γεδεών, να κατεβαίνουν κρατώντας άδειες τις πήλινες υδρίες με σκοπό τον αιφνιδιασμό. Όταν όμως κάποιος αποφασίζει να αιφνιδιάσει τον εχθρό κατεβαίνοντας μια βουνοπλαγιά στο βαθύ χάραμα, το πιο ανεγκέφαλο πράγμα που θα μπορούσε να σκεφτεί να κουβαλάει εκείνη τη στιγμή μαζί του, είναι άδειες πήλινες υδρίες. Οποιαδήποτε στιγμή, απ' τις συνηθισμένες ανάγκες τις κατάβασης, κάποια θα μπορούσε να σπάσει, και να προδώσει την αιφνιδιαστική επίθεση! Η αφήγηση όμως που θέλει οπωσδήποτε να υποσημειώσει για τις μελλοντικές γενεές, την μεθοδολογία του Γεδεών, δεν βρίσκει καλύτερη δικαιολογία, κι έτσι τελείως ανόητα, βάζει στο χέρι τριακόσιων επιτιθέμενων ανδρών που κατεβαίνουν την ραχούλα... τριακόσιες άδειες υδρίες!
Οι τριακόσιες λοιπόν αυτές υδρίες, είναι ολοφάνερο ότι κουβαλήθηκαν ψηλά στο όρος της πηγής Αρώδ, γιατί αποτελούν την ψυχή ενός σημαντικού επιθετικού σχεδίου, και όχι για να καλύψουν τις ανάγκες του αστείου αιφνιδιασμού τριακοσίων ατόμων.
Οι υδρίες αυτές όμως, δεν βρέθηκαν καθόλου τυχαία ψηλά στο βουνό, και όταν η αφήγηση τις παρουσιάζει άδειες πλάι στους ισάριθμους στρατιώτες, αυτές έχουν ήδη προ πολλού εκπληρώσει τον προορισμό τους. Ο αριθμός τους, που δεν είναι καθόλου μικρός, (αφού χρειάζεται ένα ολόκληρο καραβάνι από 300 άνδρες για να τις ανεβάσουν μέχρι τις πηγές του όρους), είναι αυτός που με ακρίβεια καθορίζει και τον αντίστοιχο αριθμό των 300ων μαχητών του Γεδεών!
Δεν ξεχνούμε ότι έχουμε να κάνουμε με τους απογόνους του Αβραάμ, του ανθρώπου που ανακάλυψε την επιβολή "θεϊκών πληγών". Του Ισαάκ που τα πηγάδια του μπαζώθηκαν από τους Χαναναίους σαν αιτία συμφοράς. Τους απογόνους του Μωυσή, που δεν δίστασε να δηλητηριάσει τον ποταμό της Φαραωνικής Αιγύπτου. Τότε «ο ποταμός εβρώμησεν και τα οψάρια εν τω ποταμώ ετελεύτησαν (ψόφησαν)» Εξ. Ζ΄21, και ολόκληρη η χώρα γνώρισε μια γιγαντιαίων διαστάσεων καταστροφή. Αλλά και τις τροφές των ανύποπτων Αιγυπτίων μαγγάνεψε αδίστακτα ο Μωυσής, με αποκορύφωμα τον θάνατο αμέτρητων αθώων και αμέτοχων Αιγυπτίων, πράγμα που ανάγκασε τον Φαραώ να του επιτρέψει τελικά την έξοδο τους απ' τη χώρα.
Γιατί θα δίσταζε λοιπόν το καθαρόαιμο μωσαϊκό ιερατείο, ο θεματοφύλακας της πατριαρχικής πληγοσοφίας, να επαναλάβει το ίδιο, τώρα που οι Χαναναίοι τους απειλούν με καλοακονισμένα τα ξίφη, δόρατα, άρματα μάχης και οριστικό αφανισμό; Όχι οι αφελέστατοι αυτοί εχθροί, οι Χαναναίοι των ανατολικών περιοχών, που τώρα είναι στρατοπεδευμένοι δίπλα στα νερά του ίδιου αυτού χειμάρρου, που σαν ένα ρυάκι ζωής... ή θανατου τους ενώνει, αύριο χωρίς αμφιβολία θα είναι νεκροί.
Πώς όμως μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο; Η απάντηση βρίσκεται στις 300ες υδρίες που εντελώς ξαφνικά και ανεξήγητα εμφανίζονται στην αφήγηση. Γιατί όπως είπαμε... το να κουβαλήσεις πάνω στις πετρώδεις πλαγιές του όρους, ένα μεγάλο πήλινο σκεύος, είναι ένα ξεχωριστό μαρτύριο. Απαιτεί υπομονή, προσοχή και ξεχωριστή δεξιοτεχνία. Χρειάζονται όμως να σ' έχουν σφίξει του κόσμου οι σοβαροί λόγοι, για να σε αναγκάσουν να μεταφέρεις τριακόσια τέτοια δοχεία, ψηλά στις πηγές του βουνού.
Οι τριακόσιες εύθραυστες υδρίες (στάμνες εποχής), μεταφέρθηκαν εδώ με πολύ κόπο και προσοχή, απ' τους προσεκτικά επιλεγμένους τριακόσιους συνεργούς[3] του Γεδεών. Μεταφέροντας με κάθε προσοχή και μυστικότητα το φονικότατο αυτό φορτίο της νίκης, από τους πεδινούς χώρους της προετοιμασίας του, ο Γεδεών μπορούσε (πάντα καθ' υπόδειξη Κυρίου) να μεταβάλλει σε αόρατη πληγή και κατάρα το λαχταριστό νερό αυτής της πηγής, που ξεκινώντας από εδώ, μπροστά απ' τα πόδια τους, και κατηφορίζοντας την πλαγιά, καταλήγει ανάμεσα στους διψασμένους στρατοπεδευμένους εχθρούς που: «το στρατόπεδο αυτών ήτο υπό κάτω αυτών εν τη κοιλάδι.» Κριταί Ζ΄ 8.
*
Ο Γεδεών και το συνεργαζόμενο ιερατείο, γνωρίζει πως αν με κάθε τρόπο δεν νικήσουν σήμερα, αύριο θα είναι νεκροί κι αυτοί και ο λαός τους! Στον πόλεμο και στον έρωτα όλα επιτρέπονται λέει ο θυμόσοφος λαός! Κι αυτή είναι η "θεϊκή" ιδέα που ο "Κύριος" ο θεός του εβραϊκού ιερατείου, βλέπει ολοφάνερα σαν τη μοναδική σωτήρια νικηφόρο διέξοδο, απ' τους πολυάριθμους απειλητικούς εχθρούς του!
Μόνο που κάτι τέτοιο, όσο σωτήριο και "θεϊκό" κι αν είναι, για κανέναν λόγο δεν επιτρέπεται να γίνει μπροστά στα μάτια τριάντα δύο χιλιάδων αθώων και απονήρευτων ανθρώπων του λαού! Έτσι, ψηλά στο βουνό επιστρατεύεται ο υποκριτικός προφητισμός, και με συμφωνίες για κατοπινή επέμβαση, (και όχι κατ' ανάγκην συμφωνίες δημόσια ομολογούμενης δειλίας όπως θέλει το κείμενο) το σύνολο σχεδόν της μάχιμης δύναμης, διώχνεται από τον τόπο της "θεϊκής" δράσης.
Όταν όλοι αποχωρούν, στο χώρο της δραστικής θεουργίας και των αληθινών εξελίξεων, μένουν μόνο οι 300 μυημένοι, που δεμένοι με βαρείς όρκους σιωπής και ανταλλαγμάτων, μεταφέρουν στην πηγή τις τριακόσιες υδρίες και με ευλαβική προσοχή, γίνονται οι θεϊκοί επιβολείς πληγών και οι απαραίτητοι χειριστές του πολύτιμου φορτίου-όπλου του... "Κυρίου των δυνάμεων".
Αν για ένα ολόκληρο λεπτό, σιγορίχνει κανείς αδειάζοντας το υλικό μιας μόνο τέτοιας υδρίας στο ρυάκι, κι αυτό συνεχιστεί ακατάπαυστα έως ότου ξεπλυθούν μέσα σ' αυτό και οι τριακόσιες υδρίες, τότε, με πολύ απλό υπολογισμό βρίσκουμε, ότι το δραστικό αυτό υλικό κατάρας, πέφτοντας ακατάπαυστα στο πόσιμο νερό των στρατοπεδευμένων εχθρών, θα μεταβάλλει ασταμάτητα για πέντε συνεχείς ώρες το ρυάκι, σε ολόδροσο δραστικότατο επικαταρωμένο ύδωρ! Μέσα σε πέντε ώρες, μιας συνηθισμένης θερμής παλαιστινιακής μέρας, το σύνολο των στρατιωτών, θα σκύψει σίγουρα έστω και μια μόνη φορά, άλλος λίγο κι άλλος πολύ, να σβήσει την δίψα του στα διάφανα τρεχούμενα νερά του ρυακιού! Ή στην χειρότερη περίπτωση, θα ανανεώσει το νερό του προσωπικού του ασκού, για τις ώρες της μεσημεριανής ή νυχτερινής ανάπαυσης!
Για λίγες ώρες, η οργή του Κυρίου θα κυκλοφορεί στο αίμα τους με ελαφρά μόνο δυσφορία. Τα συμπτώματα όμως γρήγορα θα κορυφωθούν και η νύχτα που θα' ρθεί θα είναι ανυπόφορη. Το επόμενο πρωί η οργή του Κυρίου θα έχει παραλύσει εκ του ασφαλούς και κυριολεκτικά «εκ των ένδω», κάθε έννοια στρατιωτικής αντίστασης.
Οι ιερείς που όλα αυτά τα γνωρίζουν με κάθε λεπτομέρεια, στέλνουν νυχτιάτικα τον ανήσυχο και προβληματισμένο Γεδεών, μόνο με τον σωματοφύλακά του, να πάρει μια γεύση απ' την θραύση της θεϊκής κατάρας, που ήδη έχει αρχίσει να θερίζει το στρατόπεδο των αντιπάλων. Ο Γεδεών γυρνά κατενθουσιασμένος. Όσα είδε κι όσα άκουσε, του φτάνουν να βεβαιωθεί για την σίγουρη αυριανή νίκη του Θεού του!
Μ. Καλόπουλος
[1] Γαλαάδ, είναι η γενικότερη ονομασία της περιοχής με ασαφή έκταση και όρια.
[2] Η εντυπωσιακή αυτή περιγραφή που δείχνει δέκα χιλιάδες περίπου άτομα να πίνουν νερό «καθώς λάπτει ο σκύλος» (Κριταί Ζ΄5) δείχνει τον τρόπο με τον οποίο έπιναν νερό από ρυάκια η πλειοψηφία των ανθρώπων εκείνης της εποχής με απόλυτη δηλαδή εμπιστοσύνη σκύβοντας το κεφάλι και ρουφώντας ανεπιφύλακτα κατ΄ ευθείαν από το τρεχούμενο νερό!
[3] Στο προηγούμενο βιβλίο της σειράς, είχαμε συχνά αναφερθεί σε πολυάριθμα χέρια που πρόθυμα συνεργάζονται για να επιβάλλει ο θεός τις πληγές του στην Αίγυπτο, Στην αρχή του βιβλίου αυτού είδαμε τους εβδομήντα μυηθέντας ψηλά πάνω στο όρος Σινά. Τώρα βλέπουμε μια τέτοια ομάδα τριακοσίων ατόμων επί το έργον.