"Ο Τύμβος του Σοφοκλή"

Ο ΕΠΟΝΟΜΑΖΟΜΕΝΟΣ ΤΥΜΒΟΣ ΤΟΥ ΣΟΦΟΚΛΗ      

Ο επονομαζόμενος «Τύμβος του Σοφοκλή» βρίσκεται βόρεια των Αχαρνών, στην περιφέρεια της Βαρυμπόμπης και στη θέση Μεγάλη Βρύση ή Παναγίτσα. Βιβλιογραφικά είναι γνωστός ως τύμβος της Καμβέζας και ανασκάφηκε το 1888 από τον τότε διευθυντή των Βασιλικών Κτημάτων του Τατοΐου L. Muenter.

«Τύμβος του Σοφοκλή». Βαρυμπόμπη. Γενική άποψη. Copyright: Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού/ Β΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

 Ο τύμβος έχει διάμετρο 37 μ. και ύψος 13 μ.  Πάνω του υπάρχει τοίχος κτισμένος από ντόπιους λίθους, που αποτελούσε τον ταφικό περίβολο. Μέσα στον περίβολο βρέθηκαν τρεις λίθινες σαρκογοφάγοι. Τα κτερίσματα των δύο σαρκοφάγων ήταν λήκυθοι, αλάβαστρα και σιδερένιες στλεγγίδες. Ο τρίτος τάφος ανήκε σε γυναίκα, καθώς βρέθηκε σε αυτόν χάλκινος καθρέφτης. Σ’ έναν από τους τάφους βρέθηκε, σύμφωνα με τη μαρτυρία των εργατών της ανασκαφής, ένα κομμάτι ξύλου με ρόζους, μήκους 70 εκ., που θρυμματίστηκε αμέσως. Ερμηνεύτηκε ως η βακτηρία του ποιητή Σοφοκλή.

 Ο τύμβος ή «ηρίον» της Καμβέζας θεωρείται από πολλούς ερευνητές ο τάφος του Σοφοκλή. Ο Σοφοκλής, αν και δημότης Κολωνού, καταγόταν από τη Δεκέλεια και η οικογένειά του είχε κτήματα στην περιοχή. Σύμφωνα με τον ανώνυμο βιογράφο του, που φαίνεται πως συνέγραψε τον βίο του Σοφοκλή στα τέλη του 2^ου αι. π.Χ., όταν ο ποιητής πέθανε το 406 π.Χ. επί Καλλίου άρχοντος, κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, οι Σπαρτιάτες, που κατείχαν το φρούριο της Δεκέλειας, επέτρεψαν να ταφεί στον οικογενειακό του τάφο, ο οποίος βρισκόταν «επί τη οδώ τη κατά την Ασκέλειαν φερούση προ του τείχους ια΄σταδίου». Την άδεια έδωσε ο Λύσανδρος έπειτα από την παράκληση των Αθηναίων αλλά και την παρέμβαση του ίδιου του θεού Διόνυσου που εμφανίστηκε στον ύπνο του επί τρεις συνεχόμενες βραδιές. Ο βιογράφος του Σοφοκλή αναφέρει στο σχετικό χωρίο ότι οι πατρώοι τάφοι του Σοφοκλή βρίσκονταν στην οδό που οδηγεί στη Δεκέλεια σε απόσταση 11 σταδίων από το «τείχος». Η απόσταση συμπίπτει με τον τύμβο της Καμβέζας, εφόσον ο βιογράφος του ποιητή αναφέρεται στο τείχος της Δεκέλειας. Κατ’ άλλους ερευνητές όμως «το τείχος» αφορά το τείχος της πόλης των Αθηνών, οπότε η ταύτιση με τον τύμβο της Βαρυμπόμπης δεν ισχύει.

«Τύμβος του Σοφοκλή». Βαρυμπόμπη. Τοίχος και σαρκοφάγοι. Copyright: Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού/ Β΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

 Επίσης πάνω στον τάφο του Σοφοκλή, σύμφωνα πάντα με τον Ανώνυμο βιογράφο, οι Αθηναίοι έστησαν χάλκινη σειρήνα ή χελιδόνα και τελούσαν κάθε χρόνο θυσίες προς τιμήν του. Η χάλκινη αυτή σειρήνα θα βρισκόταν προφανώς  στημένη πάνω στον περίβολο του τύμβου.

       Τρόπος πρόσβασης:
       Τύμβος Σοφοκλή, Οδός Τύμβου Σοφοκλή, Βαρυμπόμπη. 

       Στάση: Πλατεία Βαρυμπόμπης. Λεωφορείο: 503 από Ζηρίνειο, 537 από Αχαρνές.

Ωράριο: Μη επισκέψιμος προς το παρόν

Τηλ. Επικοινων.: 210-2322878 (Τμήμα Αρχαιολογίας και Ιστορικής Έρευνας)- 210-3213122 (Β΄ ΕΠΚΑ)- 210-2466122 (Αρχαιολογική Συλλογή Αχαρνών, Β΄ ΕΠΚΑ).

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Πλάτωνος-Γιώτα, Μ., Αχαρναί. Ιστορική και τοπογραφική επισκόπηση των αρχαίων Αχαρνών, των γειτονικών δήμων και των οχυρώσεων της Πάρνηθας, Αχαρναί 2004, σελ. 354-357.

Πηγή:
arxaiologikoacharnes.wordpress.com