Είχε ύψος 26 μέτρα και κατόπτευε όλη την Αθήνα μέχρι τη
θάλασσα. Εκεί ήταν το παλάτι της οικογένειας Ατσαγιόλι και έγινε η
φυλακή του Οδυσσέα Ανδρούτσου που δολοφονήθηκε. Γιατί κατεδαφίστηκε
Οι φωτογραφίες από το 1854 απεικονίζουν τον Ιερό Βράχο
διαφορετικό από ό,τι είναι σήμερα. Ανάμεσα στα αρχαία κτίσματα
διακρίνεται ένας ψηλός τετράγωνος πύργος, ο οποίος βρισκόταν απέναντι
από το ναό της Αθηνάς Νίκης.
Ο πύργος ανήκε στη διάσημη οικογένεια της Φλωρεντίας, Ατσαγιόλι, η
οποία πήρε το όνομά της επειδή ασχολήθηκε με το εμπόριο ατσαλιού και
βασίλεψε στο Δουκάτο των Αθηνών για 73 χρόνια. Την περίοδο της
κυριαρχίας τους στην Αθήνα μετέτρεψαν τα Προπύλαια σε παλάτι και η
αρχαία είσοδος σφραγίστηκε. Για να ανέβει κάποιος στην Ακρόπολη έπρεπε
να περάσει από έναν ελικοειδή δρόμο που κατέληγε στο πίσω μέρος της
σημερινής εισόδου. Μέσα στο παλάτι είχε χτιστεί και ένα καθολικό
εκκλησάκι.
Ο Πύργος βρισκόταν δεξιά από τα Προπύλαια και είχε ύψος είκοσι έξι
μέτρα. Μια εσωτερική ξύλινη σκάλα οδηγούσε στο πιο ψηλό σημείο, απ’όπου
είχε πανοραμική θέα στο λεκανοπέδιο της Αττικής. Ήταν πανομοιότυπος με
τους πύργους της Βενετίας και οικοδομήθηκε με πεντελικό μάρμαρο και
μάρμαρα από τα μνημεία της Ακρόπολης. Δίπλα του υπήρχε ένας μικρότερος
οδοντωτός πυργίσκος και πάνω από τα Προπύλαια υπήρχαν τα διαμερίσματα
του διοικητή. Ο μελετητής Πίτερ Λοκ, είχε αναφέρει ότι υπήρχε πιθανότητα
το κτίριο να κατασκευάστηκε από την πανίσχυρη δυναστεία Ντε Λα Ρος, η
οποία καταγόταν από τη Βουργουνδία και διοίκησαν το Δουκάτων των Αθηνών
πριν από τους Ατσαγιόλι.
Η φυλάκιση του Οδυσσέα Ανδρούτσου στον «Γουλά» Μετά την επικράτηση
των Οθωμανών, οι Ατσαγιόλι αποχώρησαν από την Αθήνα. Την περίοδο εκείνη ο
Πύργος μετατράπηκε σε αποθήκη αλατιού και ονομαζόταν Γουλάς ή Κουλάς
από την τουρκική λέξη kule που σημαίνει «πύργος». Στην ελληνική
επανάσταση μετατράπηκε σε φυλακή. Ανάμεσα σε αυτούς που αιχμαλωτίστηκαν
ήταν 12 επιφανείς Αθηναίοι πολίτες που συμμετείχαν στον αγώνα. Κατά την
πολιορκία της Ακρόπολης οι εννιά από τους 12 εκτελέστηκαν. Ο Πύργος
έμελλε να είναι η φυλακή που σημάδεψε το τέλος του γενναίου Οδυσσέα
Ανδρούτσου. Ο Έλληνας οπλαρχηγός δεν φυλακίστηκε από τους Τούρκους αλλά
από τους πολιτικούς του αντιπάλους.
Ο Μακρυγιάννης μαζί με τον Κωλέττη είχαν αμφιβολίες για την δράση
του Ανδρούτσου και οργάνωσαν πλεκτάνη εναντίον του. Αφού έστειλαν το
παλιό πρωτοπαλίκαρο του Ανδρούτσου, Γιάννη Γκούρα, να τον συλλάβει, τον
φυλάκισαν στο κάτω μέρος του πύργου της Ακρόπολης και τον βασάνισαν.
Στις 5 Ιουνίου 1825 ο Ανδρούτσος δολοφονήθηκε από άντρες του Γκούρα στο
κελί του και το άψυχο σώμα του πετάχτηκε στα βράχια της Ακρόπολης.
Η κατεδάφιση του Πύργου
Μετά τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους αποφασίστηκε η κατεδάφιση
των μετα-κλασικών κτισμάτων που βρίσκονταν στον Ιερό Βράχο. Την περίοδο
εκείνη επικρατούσε το ρεύμα του νεοκλασικισμού και οτιδήποτε δεν είχε
σχέση με την Αρχαία Ελλάδα κρίθηκε ότι ήταν περιττό. Το 1874 ο Ερρίκος
Σλήμαν, ο Γερμανός αρχαιολόγος που ανέσκαψε την Τροία χρηματοδότησε την
κατεδάφιση του πύργου και από τότε τα Προπύλαια πήραν τη σημερινή τους
μορφή. Μια ενέργεια που κατά καιρούς επικρίθηκε έντονα γιατί αφαίρεσε
ένα μνημείο από τον αρχαιολογικό χώρο.
pronews.gr