Πριν από 2.500 χιλιάδες χρόνια ο αθλητισμός ήταν σκληρός. Λίγοι αθλητές επιζούσαν στα αρχαιοελληνικά στάδια και μόνο ένας επέζησε των καταστροφικών συνεπειών τού χρόνου χαρίζοντάς μας μία μοναδική εικόνα ενός θαυμαστού κόσμου. Για πρώτη φορά αναπλάθουμε την ζωή αυτού του αθλητή και τον κόσμο, στον οποίο πάλεψε για τη δόξα στους Ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας.
Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα του 1959 έγινε μια θαυμαστή ανακάλυψη στον Τάραντα, στη Νότιο Ιταλία. Σε έναν αρχαίο τάφο οι αρχαιολόγοι βρήκαν μια υπέροχη σαρκοφάγο. Τέσσερις διακοσμημένοι αμφορείς σε κάθε γωνία αποκάλυψαν, ότι ο ιδιοκτήτης τους είχε μια εμμονή: τον αθλητισμό. Στη σαρκοφάγο βρισκόταν ένας άριστα διατηρημένος σκελετός και ένας αλαβάστρινος αρύβαλλος, που χρησιμοποιούσαν οι αθλητές. Ο σκελετός δεν ήταν μόνο ένα λείψανο από το μακρινό παρελθόν ήταν ο μόνος επιζών των σταδίων των Ολυμπιακών της αρχαιότητας.
«Όταν έμαθα για αυτή την ανακάλυψη έμεινα άναυδος. Ήταν τα οστά κάποιου, που αγωνίστηκε στους Ολυμπιακούς!» (Στέφεν Μίλερ, καθηγητής πανεπιστημίου Μπέρκλεϋ). Ο αθλητής του Τάραντα μας συνδέει με ένα χαμένο κόσμο. Εκατοντάδες χρόνια π.Χ. χιλιάδες άνθρωποι πήγαιναν να δουν τους διάσημους αθλητές, σε μία εποχή, που ο αθλητισμός ήταν μία εμμονή. «Ο επιτυχημένος αθλητής είχε τόση δόξα και με σύγχρονους όρους τον θεωρούσαν "σταρ".» (Δρ Παλάσκα, αρχαιολόγος).
Επιγραφές μάς μιλούν για αθλητές, όπως ο Λεωνίδας ο Ρόδιος, που νίκησε στο στίβο σε τέσσερις συνεχόμενες Ολυμπιάδες, για τρομερούς παλαιστές, όπως ο Σώστρατος ο Σικυώνιος γνωστός και ως Ακροχερσίτης, επειδή συνήθιζε να σπάει τα δάκτυλα των αντιπάλων του και για θρύλους, όπως ο Γλαύκος της Καρύστου, γιός αγρότη, που έσκαβε τη γη με τα χέρια, πριν αφοσιωθεί στην πάλη με καταστρεπτικές συνέπειες. «Είναι ένας σκληρός, αδίστακτος κόσμος. Είναι άνθρωποι, τους οποίους δεν θέλεις να έχεις εχθρούς.» (Δρ Παλάσκα).
Τα ονόματα αυτών των θρύλων και άλλων είναι η ηχώ μιας θαυμαστής εποχής επικών ηρώων. Όμως, σήμερα αυτός ο κόσμος, παραμένει ένα μυστήριο.
Εκτός από τα ονόματα των πρωταθλητών της αρχαιότητας, διασώθηκαν λίγα πράγματα από τον κόσμο, στον οποίον ζούσαν. Μέχρι πρόσφατα γνωρίζαμε ελάχιστα πράγματα για τα αθλήματα ή πώς θα μπορούσαν να συγκριθούν με τους σύγχρονους αθλητές. Όμως, ο αθλητής του Τάραντα, άλλαξε τα πάντα. Ο τάφος του κρύβει μυστικά ηλικίας 2.500 ετών. Τα οστά του μαρτυρούν, πώς ήταν μια ζωή αφοσιωμένη στην άθληση.
Οι επαγγελματίες αθλητές της αρχαιότητας
Ο δρ. Γκάσπαρε Μπατζιέρι (Υπουργείο Πολιτισμού, Ρώμη) είναι ειδικός στην εξέταση αρχαίων οστών. Όταν είδε τον αθλητή του Τάραντα, δεν μπόρεσε να αντισταθεί στην πρόκληση ν' αποκαλύψει τα μυστικά του σκελετού. Παρατήρησε, ότι αυτός ο άνδρας πρόσεχε πολύ τον εαυτό του: «Είναι ένας σκελετός ηλικίας 2.500 χιλιάδων ετών, ο οποίος διατηρήθηκε άριστα. Η θαυμάσια δομή των οστών υποδηλώνει άριστη υγεία. Πρέπει να πρόσεχε τον εαυτό του με έναν έμμονο, φανατικό τρόπο».
Η άριστη υγεία τού αθλητή φαίνεται στα δόντια του. Ήταν τέλεια. Στην αρχαιότητα οι περισσότεροι έτρωγαν δημητριακά και λαχανικά, που κατέστρεφαν τα δόντια. Όμως ο αθλητής μας ήταν διαφορετικός. Αναγνωρίζοντας τα άλατα, που βρίσκονται στα οστά του, μπόρεσαν να ανακαλύψουν τι είδους τροφές κατανάλωνε. Ασυνήθιστα επίπεδα αρσενικού και στροντίου μάς αποκάλυψαν, ότι τρεφόταν με θαλασσινά και κρέας. Τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες, ιδανικές για τους αθλητές.
Ο δρ. Μπατζιέρι ανακάλυψε τα ίχνη μιας επανάστασης στον αθλητισμό το 500 π.Χ. Την εμφάνιση επαγγελματιών αθλητών, οι οποίοι περιβάλλονταν από ειδικούς. «Για να γίνεις αθλητής πρέπει να είσαι ευκατάστατος. Τα έξοδα ήταν πολλά. Να έχεις προπονητή, ειδική διατροφή, χρόνο για προπόνηση. Δεν μπορούσες να δουλεύεις στα χωράφια ταυτόχρονα. Έπρεπε να αφοσιώνεσαι εξ ολοκλήρου στην προπόνηση.» (Δρ. Παλάσκα).
Αποδείχθηκε επιστημονικά, ότι ο αθλητής τού Τάραντα ανήκε σε μία νέα γενιά πρωταθλητών, που αφοσιώνονταν εξ ολοκλήρου στην προπόνηση και τους αγώνες.
Ο Τάφος και ο σκελετός του "Αθλητή του Τάραντα"
Αναπαράσταση τού αρχαίου πρωταθλητήΕκτός από άριστα διατηρημένος, ο σκελετός ήταν ολόκληρος. Τα οστά μπορούν να αποκαλύψουν κάτι, που οι αρχαιολόγοι ήθελαν ανέκαθεν να μάθουν. Το παρουσιαστικό τού αρχαίου αθλητή. Χρησιμοποιώντας αντίγραφα των οστών τού αθλητή ειδικοί στην ιατρική απεικόνιση τον αναπαρέστησαν. Με φωτογραφίες έφτιαξαν ένα πρότυπο, στο οποίο έβαλαν μύες και το κάθε οστό αποκάλυψε τα χαρακτηριστικά του αθλητή.
«Είναι σαν να γυρνάμε πίσω τον χρόνο και να τον βλέπουμε. Οι ιστοί πέθαναν, αλλά ο σκελετός του είναι ανέπαφος. Έχουμε τον αυχένα, το θώρακα και το βραχίονά του. Δυνατές κινήσεις, που βοηθούν να κινείς το χέρι, να το σηκώνεις, να το γυρνάς. Έχουμε πολλά στην διάθεσή μας, για να τα μελετήσουμε σωστά και να μάθουμε πώς ήταν και να τον αναπλάσουμε. Στο κάτω μέρος του σώματος έχει αυτό το μεγάλο κνημιαίο οστό.
Είναι πολύ πλατύ και έχει και μεγάλο βάθος. Μπορώ να πω με βεβαιότητα, ότι είχε μεγάλους μύες στα πόδια. Οι μύες της γάμπας του πρέπει να ήταν πολύ μεγάλοι.» (Ματ Πέϊν, πανεπιστήμιο Λαφμπόροου).
Οι έρευνες του Γκ. Μπατζιέρι και της ομάδας αναπαράστασης αποκάλυπταν σταδιακά τον αθλητή τού Τάραντα. Το πρόσωπο ενός άνδρα άρχισε να παίρνει μορφή. Ένας αρχαίος αθλητής με ύψος περίπου 1,65 μέτρα και με βάρος πάνω από 83 κιλά. Είχε φαρδείς ώμους, δυνατά χέρια, γερή πλάτη και στιβαρά πόδια και την κλασική ομορφιά.
Νικητής στα Παναθήναια
Για να ανακαλύψουν τη ζωή αυτού τού αθλητή οι αρχαιολόγοι άφησαν τα οστά και γύρισαν προς τον τάφο του. Η μεγαλοπρέπεια τού τάφου δείχνει, ότι ήταν πρωταθλητής και οι υπέροχοι αμφορείς στις γωνίες αποκάλυψαν τον λόγο. Οι αναπαραστάσεις απαντώνται σε έναν τύπο αμφορέων. Ήταν επινίκιοι αμφορείς, τα χρυσά μετάλλια της εποχής. Αλλά δεν ήταν τα βραβεία των Ολυμπιακών. Τα κέρδισε σε μία άλλη αρχαιοελληνική γιορτή.
Στα Παναθήναια. Οι καλύτεροι αθλητές ταξίδευαν από όλη τη Μεσόγειο, για να πάνε στο κέντρο του αρχαιοελληνικού αθλητισμού, την Αθήνα. Την πατρίδα των πλουσιότερων αγώνων του αρχαίου κόσμου. Τα Παναθήναια προσέλκυαν επαγγελματίες αθλητές, που ταξίδευαν από πόλη σε πόλη. Η ζωή τους ήταν μια συνεχής αθλητική περιοδεία. Για τους πρωταθλητές η Αθήνα ήταν τόπος αποθέωσης. Για τους υπόλοιπους ήταν ο προθάλαμος για την Ολυμπία, όπου θα διέπρεπαν, θα κέρδιζαν την προσοχή κι ίσως πλούτιζαν.
«Το εκπληκτικό σχετικά με τα Παναθήναια είναι το βραβείο. Πρόκειται για βραβείο μεγάλης αξίας. Οι νικητές βραβεύονταν με αμφορείς των Παναθηναίων. Ήταν μεγάλοι αμφορείς με πανέμορφες αναπαραστάσεις» (Δρ. Παλάσκα).
«Οι αμφορείς περιείχαν λάδι. Οι νικητές έπαιρναν 40 έως 60 αμφορείς και κάθε αμφορέας περιείχε περίπου 43 λίτρα.» (Δρ. Μίλερ). «Ο αθλητής που νικούσε στον αγώνα δρόμου έπαιρνε πάνω από 100 αμφορείς, δηλαδή εκατοντάδες λίτρα λάδι, το οποίο σήμερα αντιστοιχεί σε 50.000 λίρες.» (Δρ. Σπίβεϊ, πανεπιστήμιο Κέμπριτζ).
Αναπαράσταση τού αρχαίου πρωταθλητήΕκτός από άριστα διατηρημένος, ο σκελετός ήταν ολόκληρος. Τα οστά μπορούν να αποκαλύψουν κάτι, που οι αρχαιολόγοι ήθελαν ανέκαθεν να μάθουν. Το παρουσιαστικό τού αρχαίου αθλητή. Χρησιμοποιώντας αντίγραφα των οστών τού αθλητή ειδικοί στην ιατρική απεικόνιση τον αναπαρέστησαν. Με φωτογραφίες έφτιαξαν ένα πρότυπο, στο οποίο έβαλαν μύες και το κάθε οστό αποκάλυψε τα χαρακτηριστικά του αθλητή.
«Είναι σαν να γυρνάμε πίσω τον χρόνο και να τον βλέπουμε. Οι ιστοί πέθαναν, αλλά ο σκελετός του είναι ανέπαφος. Έχουμε τον αυχένα, το θώρακα και το βραχίονά του. Δυνατές κινήσεις, που βοηθούν να κινείς το χέρι, να το σηκώνεις, να το γυρνάς. Έχουμε πολλά στην διάθεσή μας, για να τα μελετήσουμε σωστά και να μάθουμε πώς ήταν και να τον αναπλάσουμε. Στο κάτω μέρος του σώματος έχει αυτό το μεγάλο κνημιαίο οστό.
Είναι πολύ πλατύ και έχει και μεγάλο βάθος. Μπορώ να πω με βεβαιότητα, ότι είχε μεγάλους μύες στα πόδια. Οι μύες της γάμπας του πρέπει να ήταν πολύ μεγάλοι.» (Ματ Πέϊν, πανεπιστήμιο Λαφμπόροου).
Οι έρευνες του Γκ. Μπατζιέρι και της ομάδας αναπαράστασης αποκάλυπταν σταδιακά τον αθλητή τού Τάραντα. Το πρόσωπο ενός άνδρα άρχισε να παίρνει μορφή. Ένας αρχαίος αθλητής με ύψος περίπου 1,65 μέτρα και με βάρος πάνω από 83 κιλά. Είχε φαρδείς ώμους, δυνατά χέρια, γερή πλάτη και στιβαρά πόδια και την κλασική ομορφιά.
Νικητής στα Παναθήναια
Για να ανακαλύψουν τη ζωή αυτού τού αθλητή οι αρχαιολόγοι άφησαν τα οστά και γύρισαν προς τον τάφο του. Η μεγαλοπρέπεια τού τάφου δείχνει, ότι ήταν πρωταθλητής και οι υπέροχοι αμφορείς στις γωνίες αποκάλυψαν τον λόγο. Οι αναπαραστάσεις απαντώνται σε έναν τύπο αμφορέων. Ήταν επινίκιοι αμφορείς, τα χρυσά μετάλλια της εποχής. Αλλά δεν ήταν τα βραβεία των Ολυμπιακών. Τα κέρδισε σε μία άλλη αρχαιοελληνική γιορτή.
Στα Παναθήναια. Οι καλύτεροι αθλητές ταξίδευαν από όλη τη Μεσόγειο, για να πάνε στο κέντρο του αρχαιοελληνικού αθλητισμού, την Αθήνα. Την πατρίδα των πλουσιότερων αγώνων του αρχαίου κόσμου. Τα Παναθήναια προσέλκυαν επαγγελματίες αθλητές, που ταξίδευαν από πόλη σε πόλη. Η ζωή τους ήταν μια συνεχής αθλητική περιοδεία. Για τους πρωταθλητές η Αθήνα ήταν τόπος αποθέωσης. Για τους υπόλοιπους ήταν ο προθάλαμος για την Ολυμπία, όπου θα διέπρεπαν, θα κέρδιζαν την προσοχή κι ίσως πλούτιζαν.
«Το εκπληκτικό σχετικά με τα Παναθήναια είναι το βραβείο. Πρόκειται για βραβείο μεγάλης αξίας. Οι νικητές βραβεύονταν με αμφορείς των Παναθηναίων. Ήταν μεγάλοι αμφορείς με πανέμορφες αναπαραστάσεις» (Δρ. Παλάσκα).
«Οι αμφορείς περιείχαν λάδι. Οι νικητές έπαιρναν 40 έως 60 αμφορείς και κάθε αμφορέας περιείχε περίπου 43 λίτρα.» (Δρ. Μίλερ). «Ο αθλητής που νικούσε στον αγώνα δρόμου έπαιρνε πάνω από 100 αμφορείς, δηλαδή εκατοντάδες λίτρα λάδι, το οποίο σήμερα αντιστοιχεί σε 50.000 λίρες.» (Δρ. Σπίβεϊ, πανεπιστήμιο Κέμπριτζ).
Η Σαρκοφάγος του "Αθλητή του Τάραντα" με επινίκιους τους αμφορείς
Οι αμφορείς αποκαλύπτουν
Οι αμφορείς δεν ήταν μόνο σύμβολα πλούτου και τρόπαια. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν, ότι οι όμορφες αναπαραστάσεις τους απεικονίζουν τούς αγώνες, στους οποίους απονεμήθηκαν. Αν έχουν δίκιο, οι αμφορείς θα μας αποκαλύψουν το παρελθόν τού αθλητή. Μπορούν να μας δείξουν σε ποιά αγωνίσματα πήρε μέρος. Ένας αμφορέας αναπαριστούσε όχι ένα αγώνισμα, αλλά δύο. Αναπαριστούσε έναν αθλητή του άλματος εις μήκος, που κρατούσε βαρίδια και έναν δισκοβόλο. Οι αρχαιολόγοι κατάλαβαν από τις αναπαραστάσεις, ότι ο αμφορέας ήταν βραβείο τού διασημότερου αγωνίσματος της αρχαιότητας, τού πεντάθλου. Την μονοήμερη δοκιμασία δύναμης και ταχύτητας σε πέντε αγωνίσματα.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα ταίριαξαν με τα ιατροδικαστικά. Ο αθλητής τού Τάραντα αιτιολόγησε την πλούσια ταφή του. Ήταν από τους καλύτερους αθλητές, ένας πρωταθλητής. Θα συναγωνίστηκε ενάντια στους καλύτερους αθλητές στα μεγαλύτερα στάδια του αρχαιοελληνικού κόσμου. Κι αν νίκησε στα Παναθήναια, θα πήρε μέρος στους σπουδαιότερους αγώνες όλων: στους αρχαίους Ολυμπιακούς.
Κάθε τετραετία για πάνω από μία χιλιετία δεκάδες χιλιάδες Ελλήνων ταξίδευαν από όλη την Μεσόγειο, για να πάνε στην Ολυμπία. Ακόμη κι οι πρωταθλητές μάχονταν για μία θέση μεταξύ διπλωματών, φιλοσόφων και θεατών, που έρχονταν στην Ολυμπία. Για τους αθλητές ήταν στιγμή περισυλλογής και προετοιμασίας. Πολλοί ήταν εκείνοι, που ζητούσαν την βοήθεια των θεών. Γονατίζοντας μπροστά από το ιερό της Ολυμπίας ο αθλητής τού Τάραντα ίσως προσέφερε πολύτιμο λάδι, για να κερδίσει την εύνοια ενός θεού. Απέμενε μόνο μία νύχτα πριν την μεγαλύτερη δοκιμασία, που θα του έδινε την ευκαιρία να κερδίσει την αιώνια δόξα και να γίνει θρύλος.
«Φανταστείτε, ότι σήμερα είναι το πένταθλο κι ότι είμαστε θεατές. Αυτό είναι το κέντρο των αγώνων, όπου αγωνίζονταν όλοι οι αθλητές. Οι αθλητές είχαν πολλή αγωνία, διότι έπρεπε να έλθουν εδώ και να αντιμετωπίσουν δεκάδες χιλιάδες θεατές, οι οποίοι κάθονταν στους πρόποδες του Κρονίου λόφου.» (Δρ. Παλάσκα). Κριτές ήταν οι ιερείς, οι οποίοι κάθονταν σε ειδική εξέδρα, ενώ ο ήλιος έκαιγε το ανυπόμονο πλήθος. «Μιλάμε για δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Έπρεπε να έχουν μία ειδική εξέδρα για τους κριτές, διότι ήταν εξ άλλου και πολύ σημαντικά πρόσωπα. Δύο κριτές αναλάμβαναν την διεξαγωγή των αγώνων.»
Δισκοβολία
Όπως σήμερα, πριν κληθούν να διαγωνιστούν οι αθλητές τού πεντάθλου, προετοιμάζονταν σωματικά και ψυχικά. Δεν γνωρίζουμε την ακριβή σειρά των αγωνισμάτων του πεντάθλου, αλλά το πιθανότερο είναι να άρχιζαν με μία τελετή. Γνωρίζουμε, ότι οι αθλητές λάμβαναν δίσκους από μπρούντζο. Οι Έλληνες τελειοποίησαν τη δισκοβολία μέσα στους αιώνες.
Μπορεί η σύγχρονη επιστήμη να αποκαλύψει πώς τα πήγε ο αθλητής τού Τάραντα ενάντια των καλυτέρων αρχαίων αθλητών; Ο ειδικός Γκ. Μπατζιέρι αναζήτησε στοιχεία στον σκελετό: «Βλέπουμε μία ανωμαλία στη δεξιά ωμοπλάτη. Έτσι αντιδρά το οστό στις συνεχείς κυκλικές κινήσεις του χεριού. Στον βραχίονα ο δελτοειδής μυς ήταν άριστα συνδεδεμένος. Ήταν πάρα πολύ δυνατός. Το πιο ενδιαφέρον, το οποίο επιβεβαιώνει, ότι ήταν δισκοβόλος είναι, ότι ο δεξιός πήχυς είναι μεγαλύτερος από τον αριστερό.» Τα οστά έδειξαν, ότι ο αθλητής είχε σωματότυπο δισκοβόλου. Η μυϊκή του ανάπτυξη και τα οστά στο δεξί του ώμο αποδεικνύουν, ότι ήταν άριστος σε αυτό το άθλημα.
Οι αμφορείς αποκαλύπτουν
Οι αμφορείς δεν ήταν μόνο σύμβολα πλούτου και τρόπαια. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν, ότι οι όμορφες αναπαραστάσεις τους απεικονίζουν τούς αγώνες, στους οποίους απονεμήθηκαν. Αν έχουν δίκιο, οι αμφορείς θα μας αποκαλύψουν το παρελθόν τού αθλητή. Μπορούν να μας δείξουν σε ποιά αγωνίσματα πήρε μέρος. Ένας αμφορέας αναπαριστούσε όχι ένα αγώνισμα, αλλά δύο. Αναπαριστούσε έναν αθλητή του άλματος εις μήκος, που κρατούσε βαρίδια και έναν δισκοβόλο. Οι αρχαιολόγοι κατάλαβαν από τις αναπαραστάσεις, ότι ο αμφορέας ήταν βραβείο τού διασημότερου αγωνίσματος της αρχαιότητας, τού πεντάθλου. Την μονοήμερη δοκιμασία δύναμης και ταχύτητας σε πέντε αγωνίσματα.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα ταίριαξαν με τα ιατροδικαστικά. Ο αθλητής τού Τάραντα αιτιολόγησε την πλούσια ταφή του. Ήταν από τους καλύτερους αθλητές, ένας πρωταθλητής. Θα συναγωνίστηκε ενάντια στους καλύτερους αθλητές στα μεγαλύτερα στάδια του αρχαιοελληνικού κόσμου. Κι αν νίκησε στα Παναθήναια, θα πήρε μέρος στους σπουδαιότερους αγώνες όλων: στους αρχαίους Ολυμπιακούς.
Κάθε τετραετία για πάνω από μία χιλιετία δεκάδες χιλιάδες Ελλήνων ταξίδευαν από όλη την Μεσόγειο, για να πάνε στην Ολυμπία. Ακόμη κι οι πρωταθλητές μάχονταν για μία θέση μεταξύ διπλωματών, φιλοσόφων και θεατών, που έρχονταν στην Ολυμπία. Για τους αθλητές ήταν στιγμή περισυλλογής και προετοιμασίας. Πολλοί ήταν εκείνοι, που ζητούσαν την βοήθεια των θεών. Γονατίζοντας μπροστά από το ιερό της Ολυμπίας ο αθλητής τού Τάραντα ίσως προσέφερε πολύτιμο λάδι, για να κερδίσει την εύνοια ενός θεού. Απέμενε μόνο μία νύχτα πριν την μεγαλύτερη δοκιμασία, που θα του έδινε την ευκαιρία να κερδίσει την αιώνια δόξα και να γίνει θρύλος.
«Φανταστείτε, ότι σήμερα είναι το πένταθλο κι ότι είμαστε θεατές. Αυτό είναι το κέντρο των αγώνων, όπου αγωνίζονταν όλοι οι αθλητές. Οι αθλητές είχαν πολλή αγωνία, διότι έπρεπε να έλθουν εδώ και να αντιμετωπίσουν δεκάδες χιλιάδες θεατές, οι οποίοι κάθονταν στους πρόποδες του Κρονίου λόφου.» (Δρ. Παλάσκα). Κριτές ήταν οι ιερείς, οι οποίοι κάθονταν σε ειδική εξέδρα, ενώ ο ήλιος έκαιγε το ανυπόμονο πλήθος. «Μιλάμε για δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Έπρεπε να έχουν μία ειδική εξέδρα για τους κριτές, διότι ήταν εξ άλλου και πολύ σημαντικά πρόσωπα. Δύο κριτές αναλάμβαναν την διεξαγωγή των αγώνων.»
Δισκοβολία
Όπως σήμερα, πριν κληθούν να διαγωνιστούν οι αθλητές τού πεντάθλου, προετοιμάζονταν σωματικά και ψυχικά. Δεν γνωρίζουμε την ακριβή σειρά των αγωνισμάτων του πεντάθλου, αλλά το πιθανότερο είναι να άρχιζαν με μία τελετή. Γνωρίζουμε, ότι οι αθλητές λάμβαναν δίσκους από μπρούντζο. Οι Έλληνες τελειοποίησαν τη δισκοβολία μέσα στους αιώνες.
Μπορεί η σύγχρονη επιστήμη να αποκαλύψει πώς τα πήγε ο αθλητής τού Τάραντα ενάντια των καλυτέρων αρχαίων αθλητών; Ο ειδικός Γκ. Μπατζιέρι αναζήτησε στοιχεία στον σκελετό: «Βλέπουμε μία ανωμαλία στη δεξιά ωμοπλάτη. Έτσι αντιδρά το οστό στις συνεχείς κυκλικές κινήσεις του χεριού. Στον βραχίονα ο δελτοειδής μυς ήταν άριστα συνδεδεμένος. Ήταν πάρα πολύ δυνατός. Το πιο ενδιαφέρον, το οποίο επιβεβαιώνει, ότι ήταν δισκοβόλος είναι, ότι ο δεξιός πήχυς είναι μεγαλύτερος από τον αριστερό.» Τα οστά έδειξαν, ότι ο αθλητής είχε σωματότυπο δισκοβόλου. Η μυϊκή του ανάπτυξη και τα οστά στο δεξί του ώμο αποδεικνύουν, ότι ήταν άριστος σε αυτό το άθλημα.
Τμήμα από την διακόσμηση της Σαρκοφάγου
Ακοντισμός
Όμως, έπρεπε να αγωνιστεί σε άλλα τέσσερα αγωνίσματα πριν ανακηρυχθεί νικητής. Ένα άλλο αγώνισμα του πεντάθλου ήταν το ακόντιο. Ο αθλητής τού Τάραντα μπορεί να ήταν άριστος δισκοβόλος, αλλά τα οστά του θα αποκαλύψουν εάν ήταν καλός ακοντιστής. «Η ρίψη τού ακοντίου απαιτεί υπερέκταση των μυών τού χεριού και τράβηγμα της μεμβράνης τού αγκώνα. Σε αυτό το τμήμα τού οστού θα δημιουργούνταν μικρά κατάγματα. Όμως, σε αυτήν την περίπτωση ο βραχίονας ήταν άθικτος. Δεν φέρει ίχνη κακώσεων από αυτό το τράβηγμα.» (Δρ. Μπατζιέρι). Τα οστά του υποδηλώνουν, ότι σε σύγκριση με την δισκοβολία, ο αθλητής τού Τάραντα είχε εξασκηθεί λιγότερο στο ακόντιο. Οι αντίπαλοι αθλητές επωφελούνταν κάθε αδυναμίας.
Άλμα εις μήκοςΗ δισκοβολία και το ακόντιο έμειναν ίδια μέχρι σήμερα. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για το άλμα εις μήκος. Ένα άλμα, που φαντάζει αλλόκοτο σήμερα. Στις αναπαραστάσεις οι αθλητές του άλματος εις μήκος κρατούν ένα αινιγματικό εργαλείο. Ειδικά βαρύδια. «Σύγχρονα πειράματα απέδειξαν, ότι βελτιώνεται το μήκος τού άλματος με αυτά τα βαρύδια. Όμως, χρειάζεται προσοχή στον συντονισμό των κινήσεων. Γι αυτό το λόγο οι αρχαίοι ζητούσαν την παρουσία αυλητή, ούτως ώστε να μπορεί ο αθλητής να συντονίζει τις κινήσεις του.» (Δρ. Στέφεν Μίλερ).
Το ταλέντο τού αθλητή στο άλμα υποδηλώνεται από το σκελετό του. Το κάτω μέρος των ποδιών του εξέπληξε τον ειδικό Ματ Πέιν: «Όλα τα οστά του ήταν γερά, αλλά τα πιο εντυπωσιακά ήταν τα κνημιαία οστά του. Ήταν πολύ μεγάλα και γερά και πάρα πολύ εντυπωσιακά. Αν κοιτάξουμε το μηριαίο οστούν του και φανταστούμε, ότι το βάζουμε στο πόδι μου, δεν θα χωράει. Αυτό κρατάει το βάρος τού κάτω τμήματος τού ποδιού. Όλοι οι μεγάλοι μύες τού ποδιού συνδέονται με αυτό το οστό. Με αυτούς τους μύες τρέχεις, πηδάς, κάνεις άλματα. Σ΄ αυτούς στηρίζεσαι όταν πατάς με δύναμη το πόδι στο έδαφος».
Ο Ματ Πέιν ήξερε, ότι ο αθλητής του Τάραντα ήταν άριστος στο άλμα. Η εξέταση τού λειψάνου έκρυβε μία εκπληκτική πιθανότητα. Θα ήταν δυνατή μία ολότελα νέα ανακάλυψη μέσω των οστών του, κάτι που οι αρχαιολόγοι ήθελαν ανέκαθεν να μάθουν; Πώς θα πήγαινε ένας αρχαίος αθλητής έναντι σε έναν σύγχρονο; Το πανεπιστήμιο Λαφμπόροου, πρωτοπόρο αθλητικών επιστημών, δέχθηκε την πρόκληση. Σκοπός ήταν μέσω της επιστήμης και της μηχανικής να κάνουν τον αθλητή τού Τάραντα να πηδήξει ξανά. Ο αθλητής, που τον συναγωνίστηκε ήταν ο Ματ Πέιν, ειδικός οστών. Ο Ματ ήταν αθλητής τού δεκάθλου και ίσος στις αναλογίες.
Ο αθλητής του Τάραντα ξαναπηδάει σε ηλεκτρονικό υπολογιστήΤο αγώνισμα θα λάβει χώρα σε ένα στάδιο του 21ου αιώνα. Σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή. Οι επιστήμονες χρειάζονταν αρχικά ένα πραγματικό άλμα. Το άλμα του Ματ ήταν το πρώτο στάδιο της δημιουργίας ενός μοντέλου, που θα ήταν το ίδιο με τον αθλητή τού Τάραντα. Το άλμα καταχωρήθηκε με ακρίβεια στον υπολογιστή. Όμως, για να ολοκληρωθεί το ηλεκτρονικό μοντέλο χρειαζόταν να μάθουν πόσο δυνατοί ήταν οι μύες τού Ματ.
Τα δεδομένα των μυών τού Ματ μπήκαν στο ηλεκτρονικό μοντέλο. Τώρα θα μπορεί να αντιγράψει με ακρίβεια, το άλμα του Ματ. Όμως, η μεγαλύτερη πρόκληση δεν έχει ακόμη αντιμετωπιστεί. Να μετατραπεί το μοντέλο τού Ματ στον αθλητή τού Τάραντα. Για να επιτευχθεί πρέπει να βρουν την δύναμη του αρχαίου.
Η λύση βρίσκεται στα οστά ηλικίας 2.500 ετών. Περνώντας τα αρχαία οστά από ακτίνες Χ αποκαλύφθηκε το πάχος του τοιχώματος του οστού, το οποίο έχει στενή σχέση με την μυϊκή δύναμη. Ο Ματ υποβλήθηκε στην ίδια διαδικασία. Η γενική του δύναμη ήταν ήδη γνωστή. Συγκρίνοντας τα οστά και τους μύες του με του αρχαίου αθλητή κατέστη δυνατόν να εκτιμηθεί η μυϊκή δύναμη του αρχαίου.
Χρειάστηκαν έξι μήνες ενδελεχούς εργασίας. Ύστερα από 2.500 χρόνια ο αθλητής του Τάραντα ήταν έτοιμος να πηδήξει ξανά. Πως θα τα πάει όμως, ενάντια στον σύγχρονο Ματ;
Ματ, αυτός είσαι εσύ κι αυτό το ηλεκτρονικό σου μοντέλο. Θα δούμε αν ο Ολυμπιονίκης κάνει μεγαλύτερο άλμα από εσένα. Ξεκινάμε από το ίδιο σχήμα, ελαφρώς διαφορετικό κατά την απογείωση. Απ' ότι φαίνεται έκανε μεγαλύτερο άλμα.
- Κι εγώ στην μέση προσγειώθηκα αλλά δεν πήδηξα αρκετά ψηλά.
- Στην προσγείωση είδαμε ότι ήταν άλμα τριών μέτρων.
- Τρία μέτρα;!
- Η θέση σου είναι δυόμισυ μέτρα. Έκανε μισό μέτρο πάρα πάνω.
Ένας αρχαίος Έλληνας θα κέρδιζε έναν σύγχρονο αθλητή με το ίδιο μέγεθος. Είναι εκπληκτική ανακάλυψη. Αποδεικνύεται, ότι παρά την εξέλιξη στην προπόνηση και στη διατροφή, οι αρχαίοι θα μπορούσαν να διαγωνιστούν στα σύγχρονα στάδια.
Παγκράτιο, πυγμαχία, πάληΤίποτα απ' όσα αντιμετωπίζουν οι σύγχρονοι αθλητές δεν συγκρίνεται με το σκληρότερο άθλημα των αρχαίων Ολυμπιακών: τα αγωνίσματα πάλης.
«Στην αρχαιότητα οι αγώνες είχαν τρία αγωνίσματα πάλης. Όλα ήταν επιθετικά και βίαια. Το παγκράτιο ήταν το σκληρότερο από όλα τα αγωνίσματα. Ήταν ένας συνδυασμός πάλης και πυγμαχίας. Όλα επιτρέπονταν εκτός από δαγκωματιές και τρυπήματα.» (Δρ. Μίλερ). Ο θρυλικός Σώστρατος ο Σικυώνιος ή αλλιώς Ακροχερσίτης διακρίθηκε στο παγκράτιο.
«Οι παγκρατιστές στραγγάλιζαν, έσπαγαν χέρια και ο στόχος ήταν να αχρηστεύσεις τον αντίπαλο. Κάποιος ήταν διάσημος επειδή έσπαγε τα δάχτυλα των αντιπάλων.» (Δρ. Μίλερ). Το παγκράτιο ήταν το πιο βάρβαρο, αλλά η πυγμαχία δεν υστερούσε. «Η πυγμαχία δεν είχε κατηγορίες βαρών. Ένας μεγαλόσωμος άνδρας θα πάλευε με έναν μικρόσωμο. Τα γάντια ήταν δερμάτινες λωρίδες, που τυλίγονταν στον καρπό. Δεν προστάτευαν τον αντίπαλο. Προκαλούσαν περισσότερο πόνο. Σκοπός ήταν να βγάλεις τον αντίπαλό σου νοκ-άουτ. Η πυγμαχία προκαλούσε ουλές, πληγές και παραμόρφωση. Οι παλαίμαχοι πυγμάχοι είχαν συνήθως αποκρουστική όψη».
Η άριστη κατάσταση των δοντιών και του σαγονιού του αθλητή επιβεβαιώνουν, ότι δεν πήρε μέρος στο παγκράτιο ή την πυγμαχία. Όμως υπήρχε ένα αγώνισμα πάλης στο πένταθλο, το οποίο δεν θα μπορούσε να αποφύγει: Η πάλη. «Η πάλη δεν ήταν τόσο επικίνδυνη, όσο το παγκράτιο κι η πυγμαχία. Δεν υπήρχαν σπασίματα χεριών και χτυπήματα στο πρόσωπο. Έπρεπε να ρίξεις τον αντίπαλο στο έδαφος. Αν έριχνες τον αντίπαλο τρεις φορές στο έδαφος, κέρδιζες.» (Δρ. Μίλερ).
Ακοντισμός
Όμως, έπρεπε να αγωνιστεί σε άλλα τέσσερα αγωνίσματα πριν ανακηρυχθεί νικητής. Ένα άλλο αγώνισμα του πεντάθλου ήταν το ακόντιο. Ο αθλητής τού Τάραντα μπορεί να ήταν άριστος δισκοβόλος, αλλά τα οστά του θα αποκαλύψουν εάν ήταν καλός ακοντιστής. «Η ρίψη τού ακοντίου απαιτεί υπερέκταση των μυών τού χεριού και τράβηγμα της μεμβράνης τού αγκώνα. Σε αυτό το τμήμα τού οστού θα δημιουργούνταν μικρά κατάγματα. Όμως, σε αυτήν την περίπτωση ο βραχίονας ήταν άθικτος. Δεν φέρει ίχνη κακώσεων από αυτό το τράβηγμα.» (Δρ. Μπατζιέρι). Τα οστά του υποδηλώνουν, ότι σε σύγκριση με την δισκοβολία, ο αθλητής τού Τάραντα είχε εξασκηθεί λιγότερο στο ακόντιο. Οι αντίπαλοι αθλητές επωφελούνταν κάθε αδυναμίας.
Άλμα εις μήκοςΗ δισκοβολία και το ακόντιο έμειναν ίδια μέχρι σήμερα. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για το άλμα εις μήκος. Ένα άλμα, που φαντάζει αλλόκοτο σήμερα. Στις αναπαραστάσεις οι αθλητές του άλματος εις μήκος κρατούν ένα αινιγματικό εργαλείο. Ειδικά βαρύδια. «Σύγχρονα πειράματα απέδειξαν, ότι βελτιώνεται το μήκος τού άλματος με αυτά τα βαρύδια. Όμως, χρειάζεται προσοχή στον συντονισμό των κινήσεων. Γι αυτό το λόγο οι αρχαίοι ζητούσαν την παρουσία αυλητή, ούτως ώστε να μπορεί ο αθλητής να συντονίζει τις κινήσεις του.» (Δρ. Στέφεν Μίλερ).
Το ταλέντο τού αθλητή στο άλμα υποδηλώνεται από το σκελετό του. Το κάτω μέρος των ποδιών του εξέπληξε τον ειδικό Ματ Πέιν: «Όλα τα οστά του ήταν γερά, αλλά τα πιο εντυπωσιακά ήταν τα κνημιαία οστά του. Ήταν πολύ μεγάλα και γερά και πάρα πολύ εντυπωσιακά. Αν κοιτάξουμε το μηριαίο οστούν του και φανταστούμε, ότι το βάζουμε στο πόδι μου, δεν θα χωράει. Αυτό κρατάει το βάρος τού κάτω τμήματος τού ποδιού. Όλοι οι μεγάλοι μύες τού ποδιού συνδέονται με αυτό το οστό. Με αυτούς τους μύες τρέχεις, πηδάς, κάνεις άλματα. Σ΄ αυτούς στηρίζεσαι όταν πατάς με δύναμη το πόδι στο έδαφος».
Ο Ματ Πέιν ήξερε, ότι ο αθλητής του Τάραντα ήταν άριστος στο άλμα. Η εξέταση τού λειψάνου έκρυβε μία εκπληκτική πιθανότητα. Θα ήταν δυνατή μία ολότελα νέα ανακάλυψη μέσω των οστών του, κάτι που οι αρχαιολόγοι ήθελαν ανέκαθεν να μάθουν; Πώς θα πήγαινε ένας αρχαίος αθλητής έναντι σε έναν σύγχρονο; Το πανεπιστήμιο Λαφμπόροου, πρωτοπόρο αθλητικών επιστημών, δέχθηκε την πρόκληση. Σκοπός ήταν μέσω της επιστήμης και της μηχανικής να κάνουν τον αθλητή τού Τάραντα να πηδήξει ξανά. Ο αθλητής, που τον συναγωνίστηκε ήταν ο Ματ Πέιν, ειδικός οστών. Ο Ματ ήταν αθλητής τού δεκάθλου και ίσος στις αναλογίες.
Ο αθλητής του Τάραντα ξαναπηδάει σε ηλεκτρονικό υπολογιστήΤο αγώνισμα θα λάβει χώρα σε ένα στάδιο του 21ου αιώνα. Σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή. Οι επιστήμονες χρειάζονταν αρχικά ένα πραγματικό άλμα. Το άλμα του Ματ ήταν το πρώτο στάδιο της δημιουργίας ενός μοντέλου, που θα ήταν το ίδιο με τον αθλητή τού Τάραντα. Το άλμα καταχωρήθηκε με ακρίβεια στον υπολογιστή. Όμως, για να ολοκληρωθεί το ηλεκτρονικό μοντέλο χρειαζόταν να μάθουν πόσο δυνατοί ήταν οι μύες τού Ματ.
Τα δεδομένα των μυών τού Ματ μπήκαν στο ηλεκτρονικό μοντέλο. Τώρα θα μπορεί να αντιγράψει με ακρίβεια, το άλμα του Ματ. Όμως, η μεγαλύτερη πρόκληση δεν έχει ακόμη αντιμετωπιστεί. Να μετατραπεί το μοντέλο τού Ματ στον αθλητή τού Τάραντα. Για να επιτευχθεί πρέπει να βρουν την δύναμη του αρχαίου.
Η λύση βρίσκεται στα οστά ηλικίας 2.500 ετών. Περνώντας τα αρχαία οστά από ακτίνες Χ αποκαλύφθηκε το πάχος του τοιχώματος του οστού, το οποίο έχει στενή σχέση με την μυϊκή δύναμη. Ο Ματ υποβλήθηκε στην ίδια διαδικασία. Η γενική του δύναμη ήταν ήδη γνωστή. Συγκρίνοντας τα οστά και τους μύες του με του αρχαίου αθλητή κατέστη δυνατόν να εκτιμηθεί η μυϊκή δύναμη του αρχαίου.
Χρειάστηκαν έξι μήνες ενδελεχούς εργασίας. Ύστερα από 2.500 χρόνια ο αθλητής του Τάραντα ήταν έτοιμος να πηδήξει ξανά. Πως θα τα πάει όμως, ενάντια στον σύγχρονο Ματ;
Ματ, αυτός είσαι εσύ κι αυτό το ηλεκτρονικό σου μοντέλο. Θα δούμε αν ο Ολυμπιονίκης κάνει μεγαλύτερο άλμα από εσένα. Ξεκινάμε από το ίδιο σχήμα, ελαφρώς διαφορετικό κατά την απογείωση. Απ' ότι φαίνεται έκανε μεγαλύτερο άλμα.
- Κι εγώ στην μέση προσγειώθηκα αλλά δεν πήδηξα αρκετά ψηλά.
- Στην προσγείωση είδαμε ότι ήταν άλμα τριών μέτρων.
- Τρία μέτρα;!
- Η θέση σου είναι δυόμισυ μέτρα. Έκανε μισό μέτρο πάρα πάνω.
Ένας αρχαίος Έλληνας θα κέρδιζε έναν σύγχρονο αθλητή με το ίδιο μέγεθος. Είναι εκπληκτική ανακάλυψη. Αποδεικνύεται, ότι παρά την εξέλιξη στην προπόνηση και στη διατροφή, οι αρχαίοι θα μπορούσαν να διαγωνιστούν στα σύγχρονα στάδια.
Παγκράτιο, πυγμαχία, πάληΤίποτα απ' όσα αντιμετωπίζουν οι σύγχρονοι αθλητές δεν συγκρίνεται με το σκληρότερο άθλημα των αρχαίων Ολυμπιακών: τα αγωνίσματα πάλης.
«Στην αρχαιότητα οι αγώνες είχαν τρία αγωνίσματα πάλης. Όλα ήταν επιθετικά και βίαια. Το παγκράτιο ήταν το σκληρότερο από όλα τα αγωνίσματα. Ήταν ένας συνδυασμός πάλης και πυγμαχίας. Όλα επιτρέπονταν εκτός από δαγκωματιές και τρυπήματα.» (Δρ. Μίλερ). Ο θρυλικός Σώστρατος ο Σικυώνιος ή αλλιώς Ακροχερσίτης διακρίθηκε στο παγκράτιο.
«Οι παγκρατιστές στραγγάλιζαν, έσπαγαν χέρια και ο στόχος ήταν να αχρηστεύσεις τον αντίπαλο. Κάποιος ήταν διάσημος επειδή έσπαγε τα δάχτυλα των αντιπάλων.» (Δρ. Μίλερ). Το παγκράτιο ήταν το πιο βάρβαρο, αλλά η πυγμαχία δεν υστερούσε. «Η πυγμαχία δεν είχε κατηγορίες βαρών. Ένας μεγαλόσωμος άνδρας θα πάλευε με έναν μικρόσωμο. Τα γάντια ήταν δερμάτινες λωρίδες, που τυλίγονταν στον καρπό. Δεν προστάτευαν τον αντίπαλο. Προκαλούσαν περισσότερο πόνο. Σκοπός ήταν να βγάλεις τον αντίπαλό σου νοκ-άουτ. Η πυγμαχία προκαλούσε ουλές, πληγές και παραμόρφωση. Οι παλαίμαχοι πυγμάχοι είχαν συνήθως αποκρουστική όψη».
Η άριστη κατάσταση των δοντιών και του σαγονιού του αθλητή επιβεβαιώνουν, ότι δεν πήρε μέρος στο παγκράτιο ή την πυγμαχία. Όμως υπήρχε ένα αγώνισμα πάλης στο πένταθλο, το οποίο δεν θα μπορούσε να αποφύγει: Η πάλη. «Η πάλη δεν ήταν τόσο επικίνδυνη, όσο το παγκράτιο κι η πυγμαχία. Δεν υπήρχαν σπασίματα χεριών και χτυπήματα στο πρόσωπο. Έπρεπε να ρίξεις τον αντίπαλο στο έδαφος. Αν έριχνες τον αντίπαλο τρεις φορές στο έδαφος, κέρδιζες.» (Δρ. Μίλερ).
Ο καλοδιατηρημένος σκελετός του "Αθλητή του Τάραντα"
Αγώνας δρόμου Αν δεν είχε αναδειχθεί νικητής, θα αποφάσιζε το πιο παλιό άθλημα. Ο αγώνας δρόμου. Αυτό που χώριζε τους αθλητές από την δόξα ή την αιδώ, ήταν ένας αγώνας δρόμου 200 μέτρων. Ακόμα και πριν από 2.500 χρόνια οι αρχαίοι Έλληνες είχαν τις δικές τους γραμμές εκκίνησης.
«Αυτές οι γραμμές στην Ολυμπία ήταν η αρχαία γραμμή εκκίνησης. Οι τρύπες που έχουν συνδέονταν με τον μηχανισμό εκκίνησης. Είχαν κι αυτά τα αυλάκια κατά μήκος των γραμμών. Οι αθλητές έβαζαν τα δάχτυλα για να μπουν σε θέση εκκίνησης. Είναι αλλόκοτος τρόπος. Δεν φαίνεται πολύ φυσιολογικός.» (Δρ. Παλάσκα).
Οι αρχαίοι είχαν τον τρόπο να αποφεύγουν εσφαλμένες κινήσεις, που γίνονταν παρά τον όρκο των αθλητών για τίμιο αγώνα. Τέντωναν ένα σχοινί, που έπιανε τον αθλητή που θα «έκλεβε». Δεν υπήρχαν πολλοί αγώνες στα αρχαιοελληνικά αγωνίσματα, αλλά οι παραβάτες τιμωρούνταν άμεσα. Όποιος έκανε εσφαλμένη εκκίνηση αποκλειόταν από τον αγώνα, ραπιζόταν και διασυρόταν δημοσίως. Έτσι απέφευγαν τις κατά σειρά εσφαλμένες εκκινήσεις.
Αγώνας δρόμου Αν δεν είχε αναδειχθεί νικητής, θα αποφάσιζε το πιο παλιό άθλημα. Ο αγώνας δρόμου. Αυτό που χώριζε τους αθλητές από την δόξα ή την αιδώ, ήταν ένας αγώνας δρόμου 200 μέτρων. Ακόμα και πριν από 2.500 χρόνια οι αρχαίοι Έλληνες είχαν τις δικές τους γραμμές εκκίνησης.
«Αυτές οι γραμμές στην Ολυμπία ήταν η αρχαία γραμμή εκκίνησης. Οι τρύπες που έχουν συνδέονταν με τον μηχανισμό εκκίνησης. Είχαν κι αυτά τα αυλάκια κατά μήκος των γραμμών. Οι αθλητές έβαζαν τα δάχτυλα για να μπουν σε θέση εκκίνησης. Είναι αλλόκοτος τρόπος. Δεν φαίνεται πολύ φυσιολογικός.» (Δρ. Παλάσκα).
Οι αρχαίοι είχαν τον τρόπο να αποφεύγουν εσφαλμένες κινήσεις, που γίνονταν παρά τον όρκο των αθλητών για τίμιο αγώνα. Τέντωναν ένα σχοινί, που έπιανε τον αθλητή που θα «έκλεβε». Δεν υπήρχαν πολλοί αγώνες στα αρχαιοελληνικά αγωνίσματα, αλλά οι παραβάτες τιμωρούνταν άμεσα. Όποιος έκανε εσφαλμένη εκκίνηση αποκλειόταν από τον αγώνα, ραπιζόταν και διασυρόταν δημοσίως. Έτσι απέφευγαν τις κατά σειρά εσφαλμένες εκκινήσεις.
Η σύντομη ζωή τού πρωταθλητή«Ο λόγος για τον οποίο πήγαιναν στους Ολυμπιακούς ήταν η νίκη. Ο Πίνδαρος, ο ποιητής, μας μιλά για τους πανηγυρισμούς του νικητή και για τους ηττημένους, που γύρναγαν στην μητέρα τους κρυφά για να μην τους δει κανείς.» (Δρ. Μίλερ). Ο τάφος τού αθλητή τού Τάραντα ήταν τάφος πρωταθλητή και τα οστά του το επιβεβαίωσαν. Όπως και για πολλούς αθλητές η επιτυχία του είχε ένα τίμημα. Στις αρθρώσεις της ωμοπλάτης του ο δρ. Μπατζιέρι εντόπισε ίχνη πρώιμου εκφυλισμού.
Η αρθρίτιδα στον ώμο θα ανάγκασε τον αθλητή να αποσυρθεί. Ο δρ. Μπατζιέρι, καθώς συνέχισε να μελετά το σκελετό, έκανε μία αναπάντεχη ανακάλυψη: «Το σημαντικότερο ερώτημα είναι πόσο έζησε ο αθλητής μας; Σε ποιά ηλικία πέθανε; Ο κρανιακός θόλος, τα δόντια και η οστεοποίηση των οστών μάς δείχνουν, ότι η ηλικία του κυμαίνεται από 27 έως 35 χρόνια». Αυτό ήταν το πεπρωμένο του αθλητή του Τάραντα. Μία σύντομη ζωή πρωταθλητή και ένας πρόωρος θάνατος, που ίσως προκλήθηκε από μία σύντομη ασθένεια. Δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε με βεβαιότητα.
Αρματοδρομίες
Οι αμφορείς υποδηλώνουν, ότι πριν πεθάνει γεύτηκε για τελευταία φορά τη δόξα. Ένας αμφορέας απεικόνιζε το πιο επικίνδυνο και δημοφιλές άθλημα των αρχαίων ολυμπιακών αγώνων, τις αρματοδρομίες.
Ελάχιστες πληροφορίες κατέχουμε για τις αρματοδρομίες. Μόνο αποσπάσματα κειμένων και θραύσματα αγγείων διασώθηκαν, για να γνωρίσουμε ένα συναρπαστικό κόσμο. Οι αρματοδρομίες είχαν δύο σημεία αναστροφής, αλλά όχι φράκτη για την αποφυγή μετωπικών συγκρούσεων, όπως είχαν οι Ρωμαίοι. Επίσης δεν υπήρχε προστατευτικό για τους θεατές. Δεν χρησιμοποιούσαν άρματα με δύο άλογα, όπως οι Ρωμαίοι, αλλά σχημάτιζαν τρίμετρα τείχη ανεξέλεγκτης μυϊκής δύναμης. Οι αρματοδρομίες ήταν γρήγορες, μανιασμένες και πολύ ακριβές. Διαγωνιζόταν η αφρόκρεμα του ελληνικού κόσμου. Ο συνδυασμός πλούτου, κύρους, δύναμης και πολιτικής επιρροής δημιουργούσε ένα εκρηκτικό μείγμα.
Οι ειδικοί θεωρούν, ότι ο αθλητής τού Τάραντα δεν αγωνίστηκε στις αρματοδρομίες. Το τρόπαιο της νίκης θα το πήρε ως ιδιοκτήτης, όπως είναι τα τρόπαια στις σύγχρονες ιπποδρομίες. Εκτός από τον αμφορέα των αρματοδρομιών επιστημονικά τεκμήρια συνδέουν τον αθλητή με τις αρματοδρομίες. Ο δρ. Μπατζιέρι έκανε μια τελευταία ανακάλυψη. Εκτός από την αρθρίτιδα στην ωμοπλάτη βρήκε και ίχνη αρθρίτιδας σε ένα ασυνήθιστο μέρος. Στη σπονδυλική στήλη. «Μας εξέπληξε, που βρήκαμε αλλοίωση στη σπονδυλική στήλη. Πιο συγκεκριμένα βρήκαμε αυτά τα θραύσματα οστών. Μάλλον οφείλονται σε πιέσεις στη σπονδυλική στήλη.»
Η ζημιά στη σπονδυλική στήλη προκλήθηκε από πολυετή τριβή. Απ' ότι φαίνεται οδηγούσε άρματα, αν και, όπως λένε οι ειδικοί, άφηνε την αρματοδρομία σε άλλον. «Μακάρι να γνωρίζαμε περισσότερα για τη σχέση ιδιοκτήτη - οδηγού. Να ξέραμε ονομαστικά πόσοι οδηγούσαν τα άρματά τους. Συνήθως προσελάμβαναν οδηγό, επειδή ήταν βίαιο άθλημα. Υπήρχαν πολλές πιθανότητες να μην έχει άλογα, οδηγό και άρμα στο τέλος της αρματοδρομίας.»
Εκτός από βίαιη η αρματοδρομία ήταν αγώνας τακτικής. Για να επιζήσεις έπρεπε να προπορευθείς νωρίς και να αφήσεις πίσω σου το πλήθος. Η πρώτη αναστροφή ήταν στα 400 μέτρα. Ήταν το πιο επικίνδυνο σημείο. Φαντασθείτε πώς ήταν 60 άρματα γύρω από δύο σημεία αναστροφής χωρίς κεντρικό φράκτη. Δεν ήθελε πολύ για να δημιουργηθεί χάος. Από αρχαίες επιγραφές είναι σαφές, ότι οι αρματοδρομίες ήταν δημοφιλείς, γιατί ήταν ένα θέαμα θανάτου και καταστροφής. «Οι αρματοδρόμοι διέτρεχαν πολλούς κινδύνους. Γίνονταν συγκρούσεις, τις οποίες οι οδηγοί έπρεπε να αποφύγουν. Ξέρουμε, ότι σε μία αρματοδρομία πήραν μέρος 41 άρματα και τερμάτισε μόνο ένα. Στον τελευταίο γύρο οι οδηγοί έκαναν ό,τι μπορούσαν για τη νίκη. Ο τερματισμός ήταν εξ ίσου επικίνδυνος με τον υπόλοιπο αγώνα.»
Δεν ξέρουμε πώς ο αθλητής του Τάραντα κέρδισε τη δόξα. Το οστά του και ο τάφος του αποδεικνύουν όμως, ότι υπήρξε από τους καλύτερους αθλητές του αρχαίου κόσμου. Θαμμένος για 2.500 χρόνια ο αθλητής του Τάραντα ξαναήρθε στη ζωή. Μας αποκάλυψε μυστήρια του κόσμου του αρχαίου αθλητισμού.
Ακόμα και στο θάνατο ο αθλητής του Τάραντα έκανε άλλο ένα βήμα προς την αθανασία. Η φήμη του τού εξασφάλισε τάφο, που διατήρησε τα οστά του, έτσι ώστε να μπορέσουμε σήμερα να γευτούμε τη δόξα του κόσμου των πρώτων Ολυμπιονικών.
Η αρθρίτιδα στον ώμο θα ανάγκασε τον αθλητή να αποσυρθεί. Ο δρ. Μπατζιέρι, καθώς συνέχισε να μελετά το σκελετό, έκανε μία αναπάντεχη ανακάλυψη: «Το σημαντικότερο ερώτημα είναι πόσο έζησε ο αθλητής μας; Σε ποιά ηλικία πέθανε; Ο κρανιακός θόλος, τα δόντια και η οστεοποίηση των οστών μάς δείχνουν, ότι η ηλικία του κυμαίνεται από 27 έως 35 χρόνια». Αυτό ήταν το πεπρωμένο του αθλητή του Τάραντα. Μία σύντομη ζωή πρωταθλητή και ένας πρόωρος θάνατος, που ίσως προκλήθηκε από μία σύντομη ασθένεια. Δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε με βεβαιότητα.
Αρματοδρομίες
Οι αμφορείς υποδηλώνουν, ότι πριν πεθάνει γεύτηκε για τελευταία φορά τη δόξα. Ένας αμφορέας απεικόνιζε το πιο επικίνδυνο και δημοφιλές άθλημα των αρχαίων ολυμπιακών αγώνων, τις αρματοδρομίες.
Ελάχιστες πληροφορίες κατέχουμε για τις αρματοδρομίες. Μόνο αποσπάσματα κειμένων και θραύσματα αγγείων διασώθηκαν, για να γνωρίσουμε ένα συναρπαστικό κόσμο. Οι αρματοδρομίες είχαν δύο σημεία αναστροφής, αλλά όχι φράκτη για την αποφυγή μετωπικών συγκρούσεων, όπως είχαν οι Ρωμαίοι. Επίσης δεν υπήρχε προστατευτικό για τους θεατές. Δεν χρησιμοποιούσαν άρματα με δύο άλογα, όπως οι Ρωμαίοι, αλλά σχημάτιζαν τρίμετρα τείχη ανεξέλεγκτης μυϊκής δύναμης. Οι αρματοδρομίες ήταν γρήγορες, μανιασμένες και πολύ ακριβές. Διαγωνιζόταν η αφρόκρεμα του ελληνικού κόσμου. Ο συνδυασμός πλούτου, κύρους, δύναμης και πολιτικής επιρροής δημιουργούσε ένα εκρηκτικό μείγμα.
Οι ειδικοί θεωρούν, ότι ο αθλητής τού Τάραντα δεν αγωνίστηκε στις αρματοδρομίες. Το τρόπαιο της νίκης θα το πήρε ως ιδιοκτήτης, όπως είναι τα τρόπαια στις σύγχρονες ιπποδρομίες. Εκτός από τον αμφορέα των αρματοδρομιών επιστημονικά τεκμήρια συνδέουν τον αθλητή με τις αρματοδρομίες. Ο δρ. Μπατζιέρι έκανε μια τελευταία ανακάλυψη. Εκτός από την αρθρίτιδα στην ωμοπλάτη βρήκε και ίχνη αρθρίτιδας σε ένα ασυνήθιστο μέρος. Στη σπονδυλική στήλη. «Μας εξέπληξε, που βρήκαμε αλλοίωση στη σπονδυλική στήλη. Πιο συγκεκριμένα βρήκαμε αυτά τα θραύσματα οστών. Μάλλον οφείλονται σε πιέσεις στη σπονδυλική στήλη.»
Η ζημιά στη σπονδυλική στήλη προκλήθηκε από πολυετή τριβή. Απ' ότι φαίνεται οδηγούσε άρματα, αν και, όπως λένε οι ειδικοί, άφηνε την αρματοδρομία σε άλλον. «Μακάρι να γνωρίζαμε περισσότερα για τη σχέση ιδιοκτήτη - οδηγού. Να ξέραμε ονομαστικά πόσοι οδηγούσαν τα άρματά τους. Συνήθως προσελάμβαναν οδηγό, επειδή ήταν βίαιο άθλημα. Υπήρχαν πολλές πιθανότητες να μην έχει άλογα, οδηγό και άρμα στο τέλος της αρματοδρομίας.»
Εκτός από βίαιη η αρματοδρομία ήταν αγώνας τακτικής. Για να επιζήσεις έπρεπε να προπορευθείς νωρίς και να αφήσεις πίσω σου το πλήθος. Η πρώτη αναστροφή ήταν στα 400 μέτρα. Ήταν το πιο επικίνδυνο σημείο. Φαντασθείτε πώς ήταν 60 άρματα γύρω από δύο σημεία αναστροφής χωρίς κεντρικό φράκτη. Δεν ήθελε πολύ για να δημιουργηθεί χάος. Από αρχαίες επιγραφές είναι σαφές, ότι οι αρματοδρομίες ήταν δημοφιλείς, γιατί ήταν ένα θέαμα θανάτου και καταστροφής. «Οι αρματοδρόμοι διέτρεχαν πολλούς κινδύνους. Γίνονταν συγκρούσεις, τις οποίες οι οδηγοί έπρεπε να αποφύγουν. Ξέρουμε, ότι σε μία αρματοδρομία πήραν μέρος 41 άρματα και τερμάτισε μόνο ένα. Στον τελευταίο γύρο οι οδηγοί έκαναν ό,τι μπορούσαν για τη νίκη. Ο τερματισμός ήταν εξ ίσου επικίνδυνος με τον υπόλοιπο αγώνα.»
Δεν ξέρουμε πώς ο αθλητής του Τάραντα κέρδισε τη δόξα. Το οστά του και ο τάφος του αποδεικνύουν όμως, ότι υπήρξε από τους καλύτερους αθλητές του αρχαίου κόσμου. Θαμμένος για 2.500 χρόνια ο αθλητής του Τάραντα ξαναήρθε στη ζωή. Μας αποκάλυψε μυστήρια του κόσμου του αρχαίου αθλητισμού.
Ακόμα και στο θάνατο ο αθλητής του Τάραντα έκανε άλλο ένα βήμα προς την αθανασία. Η φήμη του τού εξασφάλισε τάφο, που διατήρησε τα οστά του, έτσι ώστε να μπορέσουμε σήμερα να γευτούμε τη δόξα του κόσμου των πρώτων Ολυμπιονικών.
Πηγή:
protothema.gr
