Η οργισμένη Ήρα κρατούσε την Ειλείθυϊα θέα των τοκετών φυλακισμένη ώστε η Λητώ να μην μπορεί να γεννήσει τα δίδυμα παιδιά της οπουδήποτε στη γη. Η άμοιρη Λητώ περιφερόταν χωρίς ελπίδα για βοήθεια….
Ο Δίας παρακάλεσε τον αδελφό του, τον Ποσειδώνα, να βοηθήσει να βρεθεί για τη Λητώ ένας οποιοσδήποτε τόπος για να γεννηθούν τα παιδιά του. Ο Ποσειδώνας δεν ήθελε να έρθει σε ρήξη με τους υπόλοιπους θεούς ούτε να πατήσει την υπόσχεση που τους είχε δώσει, έτσι βρήκε το τέχνασμα να πάρει τον αθέατο βράχο, την Άδηλο, και να την αγκυροβολήσει σε μια καλοδιαλεγμένη θέση με τέσσερεις κολώνες από αλυσίδες φτιαγμένες από διαμαντένιους κρίκους σκληρούς σαν πέτρα. Μετά τη μετονόμασε σε Δήλο (=φανερή).
Η Λητώ για να εξασφαλίσει την συγκατάνευση της Δήλου, της υποσχέθηκε πως, εάν την άφηνε να ξαποστάσει για να γεννήσει το παιδί της, θα την έκανε το πιο πλούσιο νησί της θάλασσας, και το ίδιο το παιδί της δεν θα εγκατέλειπε ποτέ το νησί. Η συμφωνία έκλεισε και η Λητώ ακούμπησε στο μοναδικό φοίνικα που φύτρωνε στην Ιερή Λίμνη περιμένοντας την ώρα της.
Η Λητώ έως ότου βρει τόπο να γεννήσει, είχε κάνει ένα κύκλο σταθμών δώδεκα γεωγραφικών σημείων που ταυτίζονται με τα ζώδια, καταλήγοντας στο κέντρο του κύκλου στην άδηλη μέχρι εκείνη τη στιγμή Δήλο. Κατά τον Ησίοδο, η Δήλος θα εμφανιστεί στην απελπισμένη Λητώ σαν πλοίο που έπλεε στους ουρανούς και έψαχνε να προσγειωθεί… και προσθαλασσώθηκε και αγκυροβόλησε στο κέντρο των Κυκλάδων.
Αυτό το πλοίο το έλεγαν Δήλια Αστέρια ή Θεωρίς που επλανάτο πολύ καιρό στους ουρανούς και εφέρε στη γη τους δύο αγαπημένους δίδυμους θεούς…
Σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος, οι Δήλιοι κάθε χρόνο, κατασκεύαζαν ομοίωμα του πλοίου (κάτι σαν την τριήρη της παρθένου Αθηνάς) και τελούσαν γιορτή στη μνήμη του γεγονότος αυτού. Ηταν από τις σημαντικότερες γιορτές πλοίου της αρχαιότητας. Τη νύχτα της γέννησης της πρωτότοκης Αρτέμιδος και του δευτερότοκου Απόλλωνα θα ανάψουν οι πυρσοί της ημέρας και της νύχτας.
Αυτό το φως θα έχει για την αρχαιότητα την ίδια σημασία που έχει σήμερα το φως των Ιεροσολύμων. Τα Καβείρια μυστήρια δεν ξεκινούσαν εάν δεν έφτανε το φως της Δήλου που μοιράζονταν στα σπίτια μετά από ενεαήμερη συσκότιση. Η Αρτεμις συνδέεται με τα Καβείρια όπως μαρτυρούν τα γραφόμενα μιας επιγραφής στη Μικρά Ασία, όπου ήταν διαδεδομένη η λατρεία των Καβείρων. «Ιέρειαν δια βίου της Βουλαίας Αρτέμιδος και Λουτροφόρων Μεγάλων θεών Καβείρων».
Πρώτη γεννήθηκε η Άρτεμη, η μετέπειτα θεά του κυνηγιού και της παρθενίας αλλά και του νυχτερινού φωτός. Μετά από εννέα μερόνυχτα ωδινών γεννήθηκε και ο Απόλλωνας. Όλο το εννεαήμερο ο Δίας αγωνιούσε βλέποντας τα συμβαίνοντα από την κορυφή του Κύνθου, του ιερού λόφου της Δήλου (από το όνομά του βγαίνει και το αρχαιοελληνικό γυναικείο όνομα Κύνθια, αρχικά επίθετο της Άρτεμης).
Ο τοκετός του Απόλλωνα έγινε με τη βοήθεια που πήρε η Λητώ από τη νεογέννητη κόρη της. Την Αρτέμιδα έμαθαν να είναι παραστάτης και βοηθός του τοκετού οι Μοίρες, οι οποίες βρίσκονταν εκεί και στις δύο γέννες. Οι Μοίρες ήταν αυτόνομες και αυτεξούσιες και ούτε καν ο Δίας δεν μπορούσε να διαφεντέψει, παρ’ όλο που κατοικούσαν και αυτές στον Όλυμπο κάτω από τον θρόνο του.
Από εκείνη τη στιγμή και μετά η Δήλος έγινε τόπος ιερός και ήταν μοιραίο να αποκτήσει μεγάλο πλούτο. Ακόμα και σήμερα κανένα άλλο µέρος του κόσµου δεν φωτίζεται τόσο όσο το νησί του Απόλλωνα
———–
εικ.THE SMALL PIRAEUS ARTEMIS_ Detail from a bronze statue of Artemis, the smaller of two representing the goddess, found along with two more bronze statues and a bronze mask in the celebrated «Piraeus Find». 4th C. BC. Piraeus Archaeological Museum (by Metropolitan Museum Athens)
Πηγή: