ΠΙΟ ΓΑΛΑΝΟ ΑΠΟ ΠΕΤΡΑ ΚΥΑΝΗ
ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΜΙΑΣ ΚΟΡΗΣ ΤΟ ΜΑΤΙ ΚΑΙ ΤΟ ΥΓΡΟ ΤΗΣ ΜΕΤΩΠΟ
ΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΟΙΑΖΕΙ ΜΕ ΠΡΟΣΩΠΟ.»
"πᾶσα μὲν ἥδε πέριξ πυρὶ λάμπεται, ἐν δ' ἄρα μέσσῃ
γλαυκότερον κυάνοιο φαείνεται ἠύτε κούρης
ὄμμα καὶ ὑγρὰ μέτωπα· τὰ δὲ ῥέθει ἄντα ἔοικεν·"
—ποίημα του ποιητή Αγησιάνακτα για το πρόσωπο της Σελήνης όπως αναφέρεται στο "Περὶ τοῦ ἐμφαινομένου προσώπου τῷ κύκλῳ τῆς Σελήνης", 920e
«ΟΤΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΡΑΤΟΥΣ ΘΕΟΥΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΙΜΟΥΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΞΕΧΩΡΙΣΤΑ ΤΗ ΣΕΛΗΝΗ, ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΠΑΡΟΤΡΥΝΕ ΚΑΙ ΕΜΕΝΑ ΝΑ ΚΑΝΩ, ΕΠΕΙΔΗ ΕΙΝΑΙ ΚΥΡΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ, ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΚΟΝΤΑ.» (Περί του Προσώπου της Σελήνης, 942c)
O ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΣΕΛΗΝΗΣ ΣΤΗ ΓΕΝΕΣΗ-ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ «Περὶ τοῦ ἐμφαινομένου προσώπου τῷ κύκλῳ τῆς Σελήνης»
«Τις φοβίζει [ψυχές] όμως και το αποκαλούμενο πρόσωπο, όταν φθάνουν κοντά, που είναι βλοσυρό και τρομακτικό να το βλέπεις. Ωστόσο στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτε, αλλά, όπως ακριβώς η δική μας η ΓΗ διαθέτει κόλπους βαθείς και μεγάλους … έτσι και τούτα είναι τα βάθη της ΣΕΛΗΝΗΣ και τα κοιλώματα. Από αυτά το μεγαλύτερο αποκαλούν μυχό της ΕΚΑΤΗΣ, όπου τιμωρούνται και παίρνουν εκδίκηση οι ψυχές για όσα τυχόν υποστούν ή πράξουν. Και δύο μεγάλες από αυτές ονομάζονται πύλες και από μέσα τους περνούν οι ψυχές, η μια προς τη μεριά της ΣΕΛΗΝΗΣ που βλέπει προς στον ουρανό, την άλλη προς τη μεριά που βλέπει προς τη γη.» (Περί του Προσώπου της Σελήνης, 944c)
Για τον ΠΛΟΥΤΑΡΧΟ ο ΝΟΥΣ (πνεύμα) είναι ανώτερος και πιο θεϊκός από την ΨΥΧΗ για όσο βρίσκεται η ψυχή στο ΣΩΜΑ. Η ανάμειξη της ΨΥΧΗΣ και του ΣΩΜΑΤΟΣ δημιουργεί ΑΙΣΘΗΣΗ, ενώ η σύνοδος του ΝΟΥ και της ΨΥΧΗΣ τον ΛΟΓΟ. Όλα αυτά τα αναφέρουμε γιατί κεντρικό θέμα της ιστορίας του ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ σχετικά με το ταξίδι των ψυχών στη ΣΕΛΗΝΗ έχει να κάνει με τον ΔΙΠΛΟ ΘΑΝΑΤΟ.
Ο ΠΡΩΤΟΣ ΚΑΙ Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ :
«Όσο για το θάνατο που πεθαίνουμε, ο ένας [ΠΡΩΤΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ] κάνει τον άνθρωπο αντί για ΤΡΙΑ [ΝΟΥΣ-ΨΥΧΗ-ΣΩΜΑ] να αποτελείται από ΔΥΟ ΣΤΟΙΧΕΙΑ· ο άλλος [θάνατος] αντί για ΔΥΟ να αποτελείται από ΕΝΑ. Ο πρώτος γίνεται στη γη της ΔΗΜΗΤΡΑΣ [ΕΠΙΓΕΙΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ]…, μέσα σε αυτή γίνεται το μυστήριο και τους νεκρούς ΔΗΜΗΤΡΕΙΟΥΣ ονόμαζαν παλιά οι Αθηναίοι. Ο άλλος θάνατος γίνεται στη ΣΕΛΗΝΗ της ΦΕΡΣΕΦΟΝΗΣ [ΠΕΡΣΕΦΟΝΗΣ].
Συνοικος της μίας είναι ο ΧΘΟΝΙΟΣ ΕΡΜΗΣ, της άλλης ο ΟΥΡΑΝΙΟΣ. Λύνει όμως η ΓΗ γρήγορα και με βία την ΨΥΧΗ από το ΣΩΜΑ, ενώ η ΦΕΡΣΕΦΟΝΗ μαλακά και επί μεγάλο χρονικό διάστημα λύνει τον ΝΟΥ από την ΨΥΧΗ, για αυτό το λόγο έχει αποκληθεί και ΜΟΝΟΓΕΝΗΣ, γιατί μένει μόνο του το καλύτερο μέρος του ανθρώπου, καθώς διαχωρίζεται από αυτήν.» (Περί του Προσώπου της Σελήνης, 943a-c)
«Καθένας από αυτούς τους διαχωρισμούς (ΝΟΥ-ΨΥΧΗΣ) επιτυγχάνεται κατά φύση με τον τρόπο αυτό: κάθε ΨΥΧΗ, τόσο χωρίς όσο και με ΝΟΥ, όταν βγει από το ΣΩΜΑ, είναι ορισμένο από την ειμαρμένη να πλανηθεί στην περιοχή μεταξύ ΓΗΣ και ΣΕΛΗΝΗς για ορισμένο διάστημα—όχι ίσο· αλλά οι άδικες και οι ακόλαστες ΨΥΧΕς πληρώνουν για τα αδικήματά τους, ενώ οι άλλες όσο για να εξαγνιστούν, και, σαν να ήταν χαλασμένος ατμός, να εκπνεύσουν τα μιάσματα που προέρχονται από το ΣΩΜΑ, στο πιο γαλήνιο μέρος του αέρα που το αποκαλούν «ΤΑ ΛΙΒΑΔΙΑ ΤΟΥ ΆΔΗ,» πρέπει να μείνουν για ορισμένο χρονικό διάστημα.» (Περί του Προσώπου της Σελήνης, 943c)
«ΕΚΕΙ ΣΑΝ ΝΑ ΕΠΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΞΕΝΙΤΙΑ ΤΗΣ ΕΞΟΡΙΑΣ ΓΕΥΟΝΤΑΙ ΧΑΡΑ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΜΕ ΕΚΕΙΝΗ ΠΟΥ ΝΙΩΘΟΥΝ ΟΣΟΙ ΜΥΟΥΝΤΑΙ ΣΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ, ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΜΕ ΕΛΠΙΔΑ ΓΛΥΚΙΑ ΑΛΛΑ ΑΝΑΚΑΤΕΜΕΝΗ ΣΕ ΜΕΓΑΛΟ ΒΑΘΜΟ ΜΕ ΤΑΡΑΧΗ ΚΑΙ ΕΞΑΨΗ.» Πράγματι, πολλές είναι εκείνες τις οποίες σπρώχνει εκείνη και απομακρύνει με το κύμα, μολονότι έχουν ήδη πιαστή από τη ΣΕΛΗΝΗ, ορισμένες πάλι από τις εκεί βλέπουν να αναποδογυρίζουν και να καταποντίζονται, λες, πάλι σε βυθό.» (Περί του Προσώπου της Σελήνης, 943d)
Μετά από αυτό μεσοδιάστημα αγκιστρώνονται οι ψυχές στη ΣΕΛΗΝΗ τις οποίες ο ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ παρομοιάζει με ΑΚΤΙΝΕΣ, που όμως έχουν ΦΩΤΙΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΗ που ελαφραίνει και πηγαίνει προς τα πάνω.
Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ (ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ ΣΠΙΝΘΗΡΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΗΓΗ)
Και από το σημείο αυτό ο ΠΛΟΥΤΑΡΧΟς μέσα σε μία παράγραφο περιγράφει ακριβώς τι είναι αυτός ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ, μία αλλαγή όπως λέει σε άλλο τόπο προς το άριστο. Αυτό δεν είναι τίποτα άλλο από τον ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟ του ΝΟΥ από την ΨΥΧΗ, που για άλλες ψυχές έρχεται νωρίς και για άλλες πιο αργά. Είναι η στιγμή εκείνη που η ΨΥΧΗ όντας το περίβλημα του ΝΟΥ, του ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, του ΘΕΪΚΟΥ ΣΠΙΝΘΗΡΑ τον ξετυλίγει για να γυρίσει αυτός πίσω στην ΠΗΓΗ ΤΟΥ, σύμφωνα με τον ΠΛΟΥΤΑΡΧΟ, τον ΗΛΙΟ.
«Την πετυχαίνουν [την αλλαγή] τώρα άλλοι νωρίτερα άλλοι αργότερα, όταν ο ΝΟΥΣ διαχωριστεί από την ΨΥΧΗ. Διαχωρίζεται μέσω του ΕΡΩΤΑ για την εικόνα στον ΗΛΙΟ, με την οποία λάμπει και φαίνεται επιθυμητό, το ωραίο, το θεϊκό και το μακάριο, το οποίο κάθε φύση, η κάθεμιά με το δικό της τρόπο λαχταρά.
Η ουσία όμως της ΨΥΧΗΣ (τῆς ψυχῆς φύσις) μένει ΠΑΝΩ στη ΣΕΛΗΝΗ, διατηρώντας κάποια ίχνη και όνειρα ζωής, για να το πούμε έτσι, και γι’αυτήν να θεωρείς ότι σωστά έχει λεχθεί το «ψυχή σαν όνειρο φτερούγισε και πέταξε.» Στην πραγματικότητα δεν το παθαίνει αμέσως, ούτε αφού αποχωριστεί από το σώμα, αλλά αργότερα, όταν μείνει έρημη και μόνη, αφού χωριστεί από τον νου.» (Περί του Προσώπου της Σελήνης, 944f)
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΑΥΤΟΣ Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΠΑΓΙΔΕΥΜΕΝΟΥ ΘΕΪΚΟΥ ΣΠΙΝΘΗΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΚΗ ΤΟΥ ΠΗΓΗ·
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΖΕΥΓΑΡΑ
ΠΗΓΕΣ:
http://www.elhal.gr/peri-tou-prosopou-to-kiklo-tis-selinis/
http://www.astrologicon.org/plutarch/plutarch-di-facie-de-lunae-orbae.html
https://eleysis69.wordpress.com/ελλήνων-θρησκεία-ορφική-θεολογία-ένθ/σώμα-ψυχή-νους-δαίμων/
Βασιλική Ζευγαρά
ΕΛΛΑΝΙΑ ΠΥΛΗ
