Ο Χάρωνος και Μενίππου
διάλογος είναι έργο του Σύρου ρήτορα και σατυρικού συγγραφέα Λουκιανού
(2ος αιώνας μ.Χ.) που ανήκει στους Νεκρικούς διαλόγους με έντονο το
κυνικό χρώμα της σάτιρας θανάτου και του Κάτω Κόσμου. Στο διάλογο αυτόν
εμφανίζεται για πρώτη φορά και η ρήση «οὐκ άν λάβοις παρά τοῦ μη έχοντος» (δεν μπορείς να πάρεις από αυτόν που δεν έχει), η οποία έμεινε παροιμιώδης και χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα.
Το ακάτιον του Χάρωνος φτάνει στην όχθη
της Αχερουσίας. Οι νεκροί βγαίνουν ένας ένας πληρώνουν το ναύλο τους
(έναν οβολό) στο Χάροντα και χάνονται δεξιά.
Τελευταίος βγαίνει ο Μένιππος, που πάει να φύγει χωρίς να πληρώσει. Ο Χάρων τον πιάνει από τον ώμο
Χ. Κατέβαινε, βρε καταραμένε, το ναύλο
Μ. Δε μπα να φωνάζεις Χάρε, αφού σ’ αρέσει
Χ. Πλήρωσε ρε σου λέω, για το ταξίδι που έκανες
Μ. Τι να πάρεις από έναν που δεν έχει μία
Χ. Καλά, υπάρχει άνθρωπος να μην έχει έναν οβολό;
Μ. Αν είναι και κάνας άλλος, δεν ξέρω. Εγώ μια φορά δεν έχω
Χ. Βρωμιάρη. Θα σε πάω στον Πλούτωνα, αν δεν πληρώσεις
Μ. Και ΄γω θα σου κοπανήσω μία με το κουπί και θα σου διαλύσω το καύκαλο
Χ. Δηλαδή τζάμπα έκανες τόσο ταξίδι;
Μ. Ο Ερμής, που με κουβάλησε σε σένα, ας σε πληρώσει
Ε. Μα το θεό, θα΄πρεπε να πουληθώ ολόκληρος αν ήταν να πληρώνω τα ναύλα των πεθαμένων
Χ. Δε θα το κουνήσω ρούπι από δίπλα σου
Μ. Αν είν΄έτσι, τράβα έξω τη βάρκα και κάτσε. Αλλά αφού δεν έχω τι θα πάρεις;
Χ. Δεν ήξερες ρε πως έπρεπε να έχεις το ναύλο;
Μ. Το΄ξερα. Και λοιπόν; Αφού δεν είχα φράγκο. Τι να΄κανα; Να μην πέθαινα;
Χ. Δηλαδή μοναχα συ θα καυχιέσαι πως πέρασες τζάμπα;
Μ. Ε όχι και τζάμπα ρε φίλε! Και νερά έβγαζα και κουπί τράβηξα και μονάχα εγώ απ’ όλους τους επιβάτες δεν έκλαιγα
Χ. Αυτά δεν περνάνε σε βαρκάρη! Πλήρωσε το ναύλο σου. _ε μπορεί να γίνει αλλοιώς!
Μ. Ε τότε γύρνα με πίσω στη ζωή
Χ. Ωραία μας τα λές. Να φάω και ξύλο από πάνω από τον Αιακό!
Μ. Ε τότε μη μου κολλάς
Χ. Δείξε μου τι έχεις μεσ΄στο σακούλι
Μ. Λούπινα. Θες λίγα; Και ένα πρόσφορο
Χ. Από που μας κουβάλησες ρε Ερμή αυτό
το κοπρόσκυλο; Το τι έλεγε στο ταξίδι δεν περιγράφεται! Πείραζε και
κορόϊδευε όλους τους επιβάτες και ήταν ο μόνος που
τραγουδούσε ενώ εκείνοι κλαίγανε
Ε. Δεν ξέρεις Χάρε ποιον είχες στη βάρκα σου; Ο Μένιππος είναι! Άνθρωπος τελείως ελεύθερος. Τίποτα δεν τον νοιάζει!
Ο Μένιππος βρίσκει αφορμή, που ο Χάρων μιλάει με τον Ερμή και το σκάει
Χ. Εχ και να σε πιάσω καμιά φορά…
Ακούγεται η φωνή του Μένιππου από μακρυά
Μ. Αν με πιάσεις φίλε. Δυο φορές δε μπορείς να με πιάσεις
Ένα φανταστικό πορτραίτο του Λουκιανού του 17ου αιώνα.
Πηγή:
