ΑΡΕΤΗ: ΑΕΙ ΡΕΩ = ΑΝΕΜΠΟΔΙΣΤΟΣ, ΣΥΝΕΧΗΣ ΡΟΗ = ΑΕΙΡΕΙΤΗ = ΑΙΡΕΤΗ (ΠΛΑΤΩΝ - Κρατύλος):ΑΡΕΤΗΣ ΥΜΝΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ!!!
ΑΡΕΤΑ ΠΟΛΥΜΟΧΘΕ ΓΕΝΕΙ ΒΡΟΤΕΙΩΙ
ΘΗΡΑΜΑ ΚΑΛΛΙΣΤΟΝ ΒΙΩΙ
ΣΑΣ ΠΕΡΙ, ΠΑΡΘΕΝΕ, ΜΟΣΡΦΑΣ
ΚΑΙ ΘΑΝΕΙΝ ΖΗΛΩΤΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΠΟΤΜΟΣ
ΚΑΙ ΠΟΝΟΥΣ ΤΛΗΝΑΙ ΜΑΛΕΡΟΥΣ ΑΚΑΜΑΝΤΑΣ.
ΤΟΙΟΝ ΕΠΙ ΦΡΕΝΑ ΒΑΛΛΕΙΣ
ΚΑΡΠΟΝ, ΙΣΑΘΑΝΑΤΟΝ, ΧΡΥΣΟΥ ΤΕ ΚΡΕΙΣΣΩ
ΚΑΙ ΓΟΝΕΩΝ, ΜΑΛΑΚΑΥΓΗΤΟΟΙΟ Θ' ΥΠΝΟΥ.
ΣΕΥ Δ'ΕΝΕΧ' ΟΥΚ ΔΙΟΣ ΗΡΑΚΛΕΗΣ, ΛΗΔΑΣ ΤΕ ΚΟΥΡΟΙ
ΠΟΛΛ' ΑΝΕΤΛΑΣΑΝ ΕΡΓΟΙΣ
ΣΑΝ ΑΓΕΥΟΝΤΕΣ ΔΥΝΑΜΙΝ.
ΣΟΙΣ ΔΕ ΠΟΘΟΙΣ ΑΧΙΛΛΕΥΣ ΑΙΑΣ Τ' ΑΪΔΑΟ ΔΟΜΟΥΣ ΗΛΘΟΝ
ΣΑΣ Δ'ΕΝΕΚΕΝ ΦΙΛΙΟΥ ΜΟΡΦΑΣ ΚΑΙ ΑΤΑΡΝΕΟΣ ΕΝΤΡΟΦΟΣ
ΑΕΛΙΟΥ ΧΗΡΩΣΕΝ ΑΥΓΑΣ.
ΤΟΙΓΑΡ ΑΟΙΔΙΜΟΙΣ ΕΡΓΟΙΣ, ΑΘΑΝΑΤΟΝ ΤΕ ΜΙΝ ΑΥΞΗΣΟΥΣΙ ΜΟΥΣΑΙ,
ΜΝΗΜΟΣΥΝΑΣ, ΘΥΓΑΤΡΕΣ, ΔΙΟΣ ΞΕΝΙΟΥ ΣΕΒΑΣ ΑΣΚΟΥΣΑΙ
ΦΙΛΙΑΣ ΤΕ ΓΕΡΑΣ ΒΕΒΑΙΟΥ.
Σε ελεύθερη απόδοση του Σίμου Μενάρδου:
ΑΡΕΤΗ, ΠΟΛΥΒΑΣΑΝΗ ΑΓΑΠΗ Τ'ΑΝΘΡΩΠΟΥ,
ΣΥ ΚΑΜΑΡΙ ΑΚΡΙΒΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ,
ΚΑΙ ΝΑ ΣΒΗΣΗ ΓΙΑ ΧΑΡΙ ΣΟΥ, ΚΟΡΗ ΚΑΝΕΙΣ,
ΕΙΝΑΙ ΜΟΙΡΑ ΓΛΥΚΕΙΑ ΖΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.
ΠΟΙΟΣ ΕΜΠΡΟΣ ΣΟΥ ΨΗΦΑ ΤΟΥΣ ΙΔΡΩΤΕΣ ΤΟΥ ΚΟΠΟΥ,
ΤΟΣΟΝ ΕΡΩΤΑ ΧΥΝΕΙΣ ΣΤΟΝ ΝΟΥΝ,
ΓΕΝΝΑΣ ΤΟΣΗ ΛΑΧΤΑΡΑ, ΠΟΥ ΠΙΑ ΛΗΣΜΟΝΟΥΝ
ΓΟΝΙΟΥΣ, ΠΛΟΥΤΗ, ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ ΞΕΧΝΟΥΝ ΤΗΝ ΓΛΥΚΑΔΑ.
ΓΙΑ ΣΕ, ΚΟΡΗ, ΜΕΓΑΛΑ ΕΙΔΕ Κ'ΕΠΑΘΕ ΠΑΘΗ
Ο ΗΡΑΚΛΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΗΔΑΣ ΟΙ ΓΥΙΟΙ.
ΣΤΗΝ ΔΙΚΗ ΣΟΥ ΕΠΕΤΟΥΣΑΝ ΠΑΝΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΓΗ.
ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΘΟ ΣΟΥ Ο ΑΧΙΛΛΕΥΣ ΣΤΟΝ ΑΔΗ ΗΡΘΕ ΚΑΤΩ.
ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΛΛΗ ΣΟΥ ΤΩΡ' ΑΛΛΟΣ ΝΙΟΣ ΠΑΛΙ ΕΧΑΘΗ.
ΜΕΝ Η ΑΙΓΛΗ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΟΡΦΑΝΗ,
ΜΟΝ' ΑΘΑΝΑΤΗ ΤΟΥΤΗ ΘΑ ΜΕΙΝ' Η ΘΑΝΗ
ΚΑΙ ΘΑ ΨΑΛΛΟΥΝ ΟΙ ΜΟΥΣΕΣ ΤΟΝ ΝΙΟ ΤΟΝ ΦΕΥΓΑΤΟ.
(ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ Ο ΣΤΑΓΕΙΡΙΤΗΣ).
ΑΡΕΤΗ : ΑΕΙ ΡΕΩ = ΑΝΕΜΠΟΔΙΣΤΟΣ, ΣΥΝΕΧΗΣ ΡΟΗ = ΑΕΙΡΕΙΤΗ = ΑΙΡΕΤΗ (ΠΛΑΤΩΝ - Κρατύλος ):
"εἰ δ᾽ ἐπὶ τοιούτοις ἡ κακία ἐστὶν τοὔνομα, τοὐναντίον τούτου ἡ ΑΡΕΤΗ ἂν εἴη, σημαῖνον πρῶτον (d ) μὲν εὐπορίαν, ἔπειτα δὲ λελυμένην τὴν ῥοὴν τῆς ἀγαθῆς ψυχῆς εἶναι ἀεί, ὥστε τὸ ἀσχέτως καὶ τὸ ἀκωλύτως ΑΕΙ ΡΕΟΝ ἐπωνυμίαν εἴληφεν, ὡς ἔοικε, τοῦτο τοὔνομα, <ὃ> ὀρθῶς μὲν ἔχει ΑΕΙΡΕΙΤΗΝ καλεῖν, [ἴσως δὲ ΑΙΡΕΤΗΝ λέγει, ὡς οὔσης ταύτης τῆς ἕξεως αἱρετωτάτης,] συγκεκρότηται δὲ καὶ καλεῖται ΑΡΕΤΗ."
ΕΡΜΗΝΕΙΑ:
Άν σ' αυτά εφαρμόζεται τό όνομα κακία, τότε ή ΑΡΕΤΗ εϊναι τό αντίθετο άπ' αυτό, καί τό όνομά της σημαίνει ευκολία στήν πορεία, έπειτα ότι ή πορεία τής άγαθής ψυχής είναι πάντα ελεύθερη' ώστε εκείνο πού ρέει πάντοτε (ΑΕΙ ΡΕΟΝ), ακατάσχετα καί ανεμπόδιστα, έχει πάρει, καθώς φαίνεται, αύτό τό όνομα, και είναι ορθό νά τήν ονομάζουμε ΑΕΙΡΕΙΤΗΝ. Αλλ' Ίσως ό δημιουργός' θέλει νά πή ΑΙΡΕΤΗ (εκλεκτή) γιά νά δείξη ότι αυτή ή κατάσταση είναι προτιμότερη ανάμεσα σέ όλες, όμως συγχωνεύθηκε καί ονομάστηκε ΑΡΕΤΗ.
{ΠΛΑΤΩΝ: Κρατύλος 415 d}
-------------------
ΑΡΕΤΗ, ΠΟΛΥΒΑΣΑΝΗ ΑΓΑΠΗ Τ'ΑΝΘΡΩΠΟΥ,
ΣΥ ΚΑΜΑΡΙ ΑΚΡΙΒΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ,
ΚΑΙ ΝΑ ΣΒΗΣΗ ΓΙΑ ΧΑΡΙ ΣΟΥ, ΚΟΡΗ ΚΑΝΕΙΣ,
ΕΙΝΑΙ ΜΟΙΡΑ ΓΛΥΚΕΙΑ ΖΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.
ΠΟΙΟΣ ΕΜΠΡΟΣ ΣΟΥ ΨΗΦΑ ΤΟΥΣ ΙΔΡΩΤΕΣ ΤΟΥ ΚΟΠΟΥ,
ΤΟΣΟΝ ΕΡΩΤΑ ΧΥΝΕΙΣ ΣΤΟΝ ΝΟΥΝ,
ΓΕΝΝΑΣ ΤΟΣΗ ΛΑΧΤΑΡΑ, ΠΟΥ ΠΙΑ ΛΗΣΜΟΝΟΥΝ
ΓΟΝΙΟΥΣ, ΠΛΟΥΤΗ, ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ ΞΕΧΝΟΥΝ ΤΗΝ ΓΛΥΚΑΔΑ.
ΓΙΑ ΣΕ, ΚΟΡΗ, ΜΕΓΑΛΑ ΕΙΔΕ Κ'ΕΠΑΘΕ ΠΑΘΗ
Ο ΗΡΑΚΛΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΗΔΑΣ ΟΙ ΓΥΙΟΙ.
ΣΤΗΝ ΔΙΚΗ ΣΟΥ ΕΠΕΤΟΥΣΑΝ ΠΑΝΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΓΗ.
ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΘΟ ΣΟΥ Ο ΑΧΙΛΛΕΥΣ ΣΤΟΝ ΑΔΗ ΗΡΘΕ ΚΑΤΩ.
ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΛΛΗ ΣΟΥ ΤΩΡ' ΑΛΛΟΣ ΝΙΟΣ ΠΑΛΙ ΕΧΑΘΗ.
ΜΕΝ Η ΑΙΓΛΗ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΟΡΦΑΝΗ,
ΜΟΝ' ΑΘΑΝΑΤΗ ΤΟΥΤΗ ΘΑ ΜΕΙΝ' Η ΘΑΝΗ
ΚΑΙ ΘΑ ΨΑΛΛΟΥΝ ΟΙ ΜΟΥΣΕΣ ΤΟΝ ΝΙΟ ΤΟΝ ΦΕΥΓΑΤΟ.
(ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ Ο ΣΤΑΓΕΙΡΙΤΗΣ).
ΑΡΕΤΗ : ΑΕΙ ΡΕΩ = ΑΝΕΜΠΟΔΙΣΤΟΣ, ΣΥΝΕΧΗΣ ΡΟΗ = ΑΕΙΡΕΙΤΗ = ΑΙΡΕΤΗ (ΠΛΑΤΩΝ - Κρατύλος ):
"εἰ δ᾽ ἐπὶ τοιούτοις ἡ κακία ἐστὶν τοὔνομα, τοὐναντίον τούτου ἡ ΑΡΕΤΗ ἂν εἴη, σημαῖνον πρῶτον (d ) μὲν εὐπορίαν, ἔπειτα δὲ λελυμένην τὴν ῥοὴν τῆς ἀγαθῆς ψυχῆς εἶναι ἀεί, ὥστε τὸ ἀσχέτως καὶ τὸ ἀκωλύτως ΑΕΙ ΡΕΟΝ ἐπωνυμίαν εἴληφεν, ὡς ἔοικε, τοῦτο τοὔνομα, <ὃ> ὀρθῶς μὲν ἔχει ΑΕΙΡΕΙΤΗΝ καλεῖν, [ἴσως δὲ ΑΙΡΕΤΗΝ λέγει, ὡς οὔσης ταύτης τῆς ἕξεως αἱρετωτάτης,] συγκεκρότηται δὲ καὶ καλεῖται ΑΡΕΤΗ."
ΕΡΜΗΝΕΙΑ:
Άν σ' αυτά εφαρμόζεται τό όνομα κακία, τότε ή ΑΡΕΤΗ εϊναι τό αντίθετο άπ' αυτό, καί τό όνομά της σημαίνει ευκολία στήν πορεία, έπειτα ότι ή πορεία τής άγαθής ψυχής είναι πάντα ελεύθερη' ώστε εκείνο πού ρέει πάντοτε (ΑΕΙ ΡΕΟΝ), ακατάσχετα καί ανεμπόδιστα, έχει πάρει, καθώς φαίνεται, αύτό τό όνομα, και είναι ορθό νά τήν ονομάζουμε ΑΕΙΡΕΙΤΗΝ. Αλλ' Ίσως ό δημιουργός' θέλει νά πή ΑΙΡΕΤΗ (εκλεκτή) γιά νά δείξη ότι αυτή ή κατάσταση είναι προτιμότερη ανάμεσα σέ όλες, όμως συγχωνεύθηκε καί ονομάστηκε ΑΡΕΤΗ.
{ΠΛΑΤΩΝ: Κρατύλος 415 d}
-------------------
ΚΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΑΡΕΤΗΣ { ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ }
«Tῆς τελείας ἀρετῆς εἴδη ἐστὶ τέτταρα·
ἓν μὲν φρόνησις͵
ἓν δὲ δικαιοσύνη͵
ἄλλο δ΄ ἀνδρεία͵
τέταρτον σωφροσύνη.
τούτων
ἡ μὲν ΦΡΟΝΗΣΙΣ αἰτία τοῦ πράττειν ὀρθῶς τὰ πράγματα·
ἡ δὲ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ τοῦ ἐν ταῖς κοινωνίαις καὶ τοῖς συναλλάγμασι δικαιοπραγεῖν·
ἡ δὲ ΑΝΔΡΕΙΑ τοῦ ἐν τοῖς κινδύνοις καὶ φοβεροῖς μὴ [ἐξίστασθαι] τρεῖν(δεν το βάζω στα πόδια)͵ ἀλλὰ μένειν·
ἡ δὲ ΣΩΦΡΟΣΥΝΗ τοῦ κρατεῖν τῶν ἐπιθυμιῶν καὶ ὑπὸ μηδεμιᾶς ἡδονῆς δουλοῦσθαι͵ ἀλλὰ κοσμίως ζῆν.
τῆς ἀρετῆς ἄρα τὸ μέν ἐστι φρόνησις͵ ἄλλο δικαιοσύνη͵ τρίτον ἀνδρεία͵ τέταρτον σωφροσύνη.
ΚΑΙ ΕΔΩ Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ ΟΤΙ Η ΑΡΕΤΗ ΕΙΝΑΙ ΜΕΣΟΤΗΣ:
Ομοίως Δὲ Καὶ Περὶ Τὰς Πράξεις ἔστιν Υπερβολὴ Καὶ Ελλειψις
Καὶ Τὸ Μέσον. Η Δ’ Αρετὴ Περὶ Πάθη Καὶ(25) Πράξεις ἐστίν, ἐν Οἷς
ἡ Μὲν Υπερβολὴ ἁμαρτάνεται Καὶ ἡ Ελλειψις [Ψέγεται], Τὸ Δὲ Μέσον
ἐπαινεῖται Καὶ Κατορθοῦται• Ταῦτα Δ’ ἄμφω Τῆς Αρετῆς.
Μεσότης Τις ἄρα ἐστὶν ἡ Αρετή, Στοχαστική Γε Οὖσα Τοῦ Μέσου.
ἔτι Τὸ Μὲν ἁμαρτάνειν Πολλαχῶς ἔστιν (Τὸ Γὰρ Κακὸν Τοῦ ἀπείρου,
ὡς οι(30) Πυθαγόρειοι Εἴκαζον, Τὸ Δ’ ἀγαθὸν Τοῦ Πεπερασμένου),
Τὸ Δὲ Κατορθοῦν Μοναχῶς (Διὸ Καὶ Τὸ Μὲν ῥᾴδιον Τὸ Δὲ Χαλεπόν,
ῥᾴδιον Μὲν Τὸ ἀποτυχεῖν Τοῦ Σκοποῦ, Χαλεπὸν Δὲ Τὸ ἐπιτυχεῖν)•
Καὶ Διὰ Ταῦτ’ Οὖν Τῆς Μὲν Κακίας ἡ Υπερβολὴ Καὶ ἡ Ελλειψις,
Τῆς Δ’ Αρετῆς ἡ Μεσότης•(35) ἐσθλοὶ Μὲν Γὰρ ἁπλῶς,
Παντοδαπῶς Δὲ Κακοί.
ΕΡΜΗΝΕΙΑ:
Όμοια Και Στις Πράξεις Υπάρχει Υπερβολή, Έλλειψη Και Το Μέσον ―
Η Αρετή Αναφέρεται Στα Πάθη Καιστις Πράξεις:
(25) Σ' Αυτά Η Υπερβολή Αποτελεί Λάθος Και Ψέγεται, Το Ίδιο Και Η Έλλειψη,
Ενώ Το Μέσον Επαινείται Και Είναι Το Ορθό• Φυσικά, Τα Δύο Αυτά, Ο Έπαινος
Και Η Επιτυχία Του Ορθού, Πάνε Μαζί Με Την Αρετή.
Ένα Είδος Μεσότητος Είναι Λοιπόν Η Αρετή,
Έτσι Που Έχει Ως Στόχον Της Το Μέσον.
Κάτι Ακόμη: Το Λάθος Γίνεται Με Πολλούς Τρόπους (Γιατί Το Κακό Και Το Άπειρο
Πάνε Μαζί, (30) Όπως Δίδασκαν Οι Πυθαγόρειοι, Ενώ Το Καλό Πάει Μαζί Με Το Πεπερασμένο),
Το Σωστό Όμως Γίνεται Με Έναν Μόνο Τρόπο (Γιαυτό Και Το Πρώτο Είναι Εύκολο, Ενώ Το Άλλο
Είναι Δύσκολο: Είναι Εύκολο, Πράγματι, Να Αποτύχεις Στον Στόχο Σου Και Είναι Δύσκολο Να Τον Πετύχεις)•
Να Γιατί Η Υπερβολή Και Η Έλλειψη Είναι Χαρακτηριστικά Της Κακίας Και Η Μεσότητα Της Αρετής:
(35) «Καλοί Με Έναν Μόνο Τρόπο, Κακοί Με Χίλιους Τόσουςτρόπους».
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΕΡΙ ΗΘΙΚΗΣ ΑΡΕΤΗΣ:
«Περί ηδονάς γαρ και λύπας εστίν η ηθική αρετή διά μεν γαρ την ηδονήν τα φαύλα πράττομεν, διά δε την λύπην των καλών απεχόμεθα» διό δει ήχθαι πως ευθύς εκ νέων, ως ο Πλάτων φησίν, ώστε χαίρειν τε και λυπείσθαι οις δει. Η γαρ ορθή παιδεία αύτη εστίν».
ΕΡΜΗΝΕΙΑ:
«Η ηθική αρετή σχετίζεται με την ευχαρίστηση και τη δυσαρέσκεια. Γιατί για χάρη της ευχαρίστησης κάνουμε τιποτένια πράγματα, ενώ εξαιτίας της δυσαρέσκειας μένουμε μακριά από τα ωραία πράγματα. Γι' αυτό πρέπει να έχουμε διαπαιδαγωγηθεί από την πιο μικρή ηλικία με τέτοιο τρόπο, όπως λέει ο Πλάτωνας, ώστε και να ευχαριστιόμαστε και να χαιρόμαστε και να δυσανασχετούμε με αυτά που πρέπει. Γιατί αυτή είναι η σωστή παιδεία».(ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ 1104β3-1105α16).
---------------------
ΩΣ ΑΡΜΟΝΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΟΡΙΖΕΤΑΙ Η ΑΡΕΤΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΥΣ ΚΑΙ ΝΕΟΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΥΣ Η ΟΠΟΙΑ ΠΡΟΫΠΟΘΕΤΕΙ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ, ΤΟ ΑΓΑΘΟΝ, ΤΟ ΘΕΙΟΝ :
«ΤΗΝ ΑΡΕΤΗΝ ΑΡΜΟΝΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΓΑΘΟΝ ΑΠΑΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΘΕΟΝ» (Διογένης Λαέρτιος, 8, 33)
http://www.ekivolos.gr/Peri%20areths%20sthn%20arxaia%20Ellada.htm ΠΕΡΙ ΑΡΕΤΗΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑΝ ΕΛΛΑΔΑ.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΖΕΥΓΑΡΑ
ΣΧΕΤΙΚΗ ΑΝΑΡΤΗΣΙΣ:
ΑΡΕΤΗ!!! ΣΜΙΛΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΜΕ ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΜΟΡΦΗΣ ΛΑΜΠΡΟΤΗΤΟΣ ΤΗΣ ΑΡΕΤΗΣ!!!
Πηγή:
Βασιλική Ζευγαρά
ΕΛΛΑΝΙΑ ΠΥΛΗ
