Τετάρτη 3 Ιουνίου 2015

ΒΙΟΣ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ ΣΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΗΛΙΟΥ και συνέντευξη του Ελευθέριος Διαμαντάρας από τις Φρυκτωρίες" (Ηχητικό)

ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ Τυανεύς. Φιλόσοφος, θεόσοφος, θαυματουργός, θεουργός, ο τυπικώτατος εκπρόσωπος του θρησκευτικού και φιλοσοφικού συγκριτισμού των περί Χριστόν χρόνων. Η νεότης του συμπίπτει περίπου εις την αρχήν του 1ου μετά Χριστόν αιώνος (κατ’ ακριβέστερον καθορισμόν τον Απρίλιον του 17 μ.Χ. ήγεν ηλικίαν μεταξύ του 16ου και 20ου έτους), ήτο υιός ομωνύμου τινός εξελληνισμένου Καππαδόκου, παμπλούτου και εκ παλαιάς οικογενείας των Τυάνων καταγομένου, εξεπαιδεύθη δε κυρίως εις την Ταρσόν της Κιλικίας, την περίφημον εκείνην εστίαν της ελληνικής φιλοσοφίας, επίσης δε και εις τας Αιγάς, την γειτονικήν της Ταρσού πόλιν.


Μετά το πέρας της θεωρητικής του παιδεύσεως υπέβαλεν εαυτόν εις αυστηράν άσκησιν – εις πενταετήν σιωπήν – διέμενε δε κατά το διάστημα τούτο άλλοτε εις την Παμφυλίαν, άλλοτε εις την Κιλικίαν. Πασίγνωστος πλέον δια την ευσέβειαν, την σοφίαν και την θαυματουργόν δύναμιν, ήρχισε τον αξιομνημόνευτο πλάνητα βίον του. Οι βιογράφοι του, και μάλιστα ο Φιλόστρατος, διατείνονται ότι μετέβη όχι μόνον εις Αντιόχειαν και άλλας πόλεις της δυτικής Ασίας, αλλά και εις την Μεσοποταμίαν και εις τας Ινδίας. Εις το σημείον τούτο η βιογραφία του Φιλοστράτου καθίσταται εξ ολοκλήρου πολυμαθής μυθιστορία, αι τοιούτου δε τύπου μυθιστορίαι ήσαν κατ’ εξοχήν αρεσταί εις τους χρόνους του Σεπτιμίου Σεβήρου.


Επανελθών ο Απολλώνιος εκ των εις την απωτάτην Ανατολήν περιηγήσεων τούτων (αι οποίαι θα ήρχισαν περί το 45 μ.Χ.) διέτριψε (κατά τα τελευταία πιθανώς έτη της αρχής του Κλαυδίου και τα πρώτα του Νέρωνος) με ιδιαιτέραν προτίμησιν εις τα ελληνικάς χώρας της Μικράς Ασίας, όπου, εν μέσω περιβάλλοντος ακράτως θεραπεύοντος το σώμα, εξέπληττεν η άκρα αγνεία του, όπως επίσης εξέπληττεν, ιδία εις την Ιωνίαν, ο ζήλος του κατά της χρήσεως υπό των Ελλήνων «βαρβαρικών», ως έλεγε, δηλαδή ρωμαϊκών ονομάτων. Ώριμος πλέον αποφάσισε να επισκεφθή και τα δυτικά μέρη του Ρωμαϊκού κράτους, εν πρώτοις δε την χώρα των πόθων του, την Ελλάδα.

Από την Έφεσον, ως λέγεται, απήλθε δια Περγάμου κατά πρώτον εις τας αρχαιότητας του Ιλίου, αι οποίαι όλως ιδιαιτέρως εδέσμευσαν την προσοχήν του. Απ’ εκεί μετέβη, ακολουθών εκ του εγγύς τας αναμνήσεις του μυθικού και ηρωϊκού παρελθόντος των Ελλήνων, δια Λέσβου και Ευβοίας, εις τον Πειραιά το φθινόπωρον του 60 μ.Χ., καθ’ ον χρόνον εωρτάζοντο τα Ελευσίνια μυστήρια. Εάν πιστεύσωμεν τον Φιλόστρατον, αι Αθήναι παρέσχον εις τον Απολλώνιον μεγάλην ευκαιρίαν δια να φανή εις όλον το μεγαλείον του, πράγμα άλλως τε όχι δυσχερές, ένεκα της γνωριμίας του εις την ένδοξον πόλιν με πολλούς φιλοσόφους και πολλάς λατρείας. «Ως τις δεύτερος Επιμενίδης» λέγεται ότι εδίδαξε «περί της εκάστη θεότητι αρεσκούσης θυσίας» και του καταλληλοτάτου τρόπου αυτής. Από Κερκυραίον τινά θηλυδρίαν νεανίαν σπουδάζοντα εις τας Αθήνας και ανάγοντα το γένος του εις τον βασιλέα των Φαιάκων Αλκίνοον, «απήλασε τον δαίμονα» και κατέστησε αυτόν σοβαρόν φιλόσοφον. Κατέβαλε δε πάσαν προσπάθειαν όπως αποτρέψη τους Αθηναίους από την εκφαύλισιν της εορτής των Διονυσίων δια γυναικείας πομπής, ασελγών χορών κι άλλων ακολασιών, ωσαύτως δε και από την εξακολούθησιν των επονειδίστων και εις αυτούς εισχωρησάντων αγώνων των μονομάχων, παροδικώς μόνον, ως φαίνεται το τελευταίον τούτο κατορθώσας.


Την άνοιξην του 61 επεσκέφθη, κατά τα λεγόμενα, ο Απολλώνιος τους εν Θερμοπύλαις Αμφικτίονας, έπειτα δε τα περιφημότατα ιερά, τους ναούς του Απόλλωνος εις Άβας και Δελφούς, το μαντείον της Δωδώνης, το μαντείον του Τροφωνίου εις την Λεβάδειαν, το ιερόν του Αμφιαράου εις τον Ωρωπόν, τέλος το ιερόν των Μουσών εις τον Ελικώνα, έως ότου τον Ιούλιον του 61 κατά πρόσκλησιν των Ηλείων μετέσχε της εορτής των Ολυμπιακών αγώνων. Εις την Ολυμπίαν συνήψε στενωτέρας σχέσεις με τους Σπαρτιάτας, επεσκέφθη και την Σπάρτην, όπου διέμεινε μέχρι του έαρος του 62, λέγεται δε ότι αι σοβαραί συμβουλαί του περιέστειλαν την εν Σπάρτη αισθητήν ήδη κατάπτωσιν των ηθών και της αγωγής των νέων. 

Ο Απολλώνιος εξακολουθεί τον πλάνητα βίον του. Μεταβαίνει εις την Κρήτην. Το 66 εμφανίζεται εις την Ρώμην, κατόπιν εις την Ισπανίαν (66-67), τέλος επανέρχεται τον Σεπτέμβριον του 68 εις την Ελλάδα, τον αυτόν μήνα μυείται τα Ελευσίνια μυστήρια, κατόπιν (68-69) επισκέπτεται πάλιν τα εν Ελλάδι ιερά, το έαρ του 69 δε περιοδεύει την Χίον, την Ρόδον, την Αίγυπτον και τας περί τον άνω Νείλον χώρας. Εις την Αίγυπτον γνωρίζεται με τον αυτοκράτορα Βεσπασιανόν, παρά του οποίου εξαιρέτως τιμάται.

Μόλις όμως αργότερον έμαθεν ότι ο Βεσπασιανός αφήρεσεν από την Αχαΐαν την πλασματικήν αυτονομίαν, την οποίαν ο Νέρων είχε δώσει εις αυτήν, και την κατέστησε πάλιν ρωμαϊκήν επαρχίαν, κατελήφθη ο ελληνικώτατος Απολλώνιος υπό μεγάλης οργής και απέρριψεν επανειλημμένως και οριστικώς την πρόσκλησιν του αυτοκράτορος, επιθυμούντος να έχη αυτόν πλησίον του, και πολλάς έγραψεν εις τον Βεσπασιανόν πικρότατας επιστολάς, εις τας οποίας παρέβαλλεν αυτόν, όστις «τους Έλληνας ούς ο Νέρων παίζων ηλευθέρωσεν, αυτός σπουδάζων εδουλώσατο», προς τον Ξέρξην και τον συνέκρινεν εις δυσμενή παραλληλισμόν με τον Νέρωνα, ο οποίος τουλάχιστον εις την περίστασιν ταύτην κατά τον Απολλώνιον, ενήργησε γενναιότερον ή ο εξυμνούμενος Φλάβιος.
Δεν πρέπει δε να παραλείψωμεν ότι το 69 ή 70, εις την Αλεξάνδρειαν, συνεβούλευσε τον Βεσπασιανόν να φροντίζη ως ηγεμών διηνεκώς ώστε αι ελληνικαί επαρχίαι να τυγχάνουν τοιούτων μόνον διοικητών οι οποίοι να γνωρίζουν την ελληνικήν γλώσσαν και τους ελληνικούς τρόπους του ζην.
Ό,τι δυνάμεθα μετά βεβαιότητος να ισχυρισθώμεν είναι τούτο: Ότι ο αρχαίος κόσμος ο οποίος εις την μνήμην του Απολλωνίου καθιέρωσεν εικόνας, ναούς, θυσίας και νομίσματα, δεν επλανήθη. Και ότι αληθώς ο Απολλώνιος με την φιλοσοφίαν και την ηθικήν του, με την αγάπην του προς την ελευθερίαν, αγάπην τρεφομένην από τας μεγάλας παραδόσεις του παρελθόντος, με την περιφρόνησιν προς την ηδονήν – καίτοι αι γυναίκες έξαλλοι εκ θαυμασμού συνωθούντο προς αυτόν – κατ’ ανάγκην ο Απολλώνιος ενεποίησεν εντύπωσιν επιβάλλουσαν σεβασμόν, καθ’ ον χρόνον η διάλυσις και καταστροφή της αρχαίας θρησκείας και ηθικότητος ηυξάνετο διηνεκώς με βήματα γιγαντιαία.
Η εμφάνισις δε τοιούτου ανδρός εν μέσω των Ελλήνων αποκτά ιδιάζον ενδιαφέρον, διότι εις τας θεωρίας του Απολλωνίου περί του «Ελληνισμού» – υπό την γενικωτάτην ηθική ιστορικήν έννοιαν του ονόματος – ευρίσκομεν το ωραιότερον και γνησιώτερον πρότυπον των φρονημάτων και αισθημάτων των πεπαιδευμένων ανδρών της Ανατολής προς την παλαιάν πατρίδα του αρχαίου πολιτισμού.
 Με την έμμονον και σφοδράν αγάπην του προς την Ελλάδα εζήτει εναγωνίως εις τους Έλληνας των χρόνων του Νέρωνος και των διαδόχων αυτού να βλέπη τον λαόν του κλασικού παρελθόντος.

  

Εκ της υπό του Νέρωνος γενομένης πλασματικής, ως ελέχθη ανωτέρω, «ανορθώσεως της ελευθερίας των Ελλήνων» προσεδόκα την «επάνοδον των Ελλήνων εις τα Δωρικά και Αττικά ήθη» και χάριν της σκιώδους και απατηλής ταύτης εικόνος «ελευθερίας και αυτονομίας» ήτο έτοιμος ο ελληνίζων Καππαδόκης να συγχωρήση τον ουτιδανώτατον των ανθρώπων δια τα αισχρουργήματά του, αυτόν ακριβώς δια τον οποίον ολίγον πρότερον έθετε δηκτικώς το ζήτημα: «Εάν ο Νέρων άδων δεν κατέστη εις τους Έλληνας ολεθριώτερος ή ο Ξέρξης δια των εξ Ασίας μυριάδων πολεμιστών».
Εκ της υπό του Νέρωνος γενομένης πλασματικής, ως ελέχθη ανωτέρω, «ανορθώσεως της ελευθερίας των Ελλήνων» προσεδόκα την «επάνοδον των Ελλήνων εις τα Δωρικά και Αττικά ήθη» και χάριν της σκιώδους και απατηλής ταύτης εικόνος «ελευθερίας και αυτονομίας» ήτο έτοιμος ο ελληνίζων Καππαδόκης να συγχωρήση τον ουτιδανώτατον των ανθρώπων δια τα αισχρουργήματά του, αυτόν ακριβώς δια τον οποίον ολίγον πρότερον έθετε δηκτικώς το ζήτημα: «Εάν ο Νέρων άδων δεν κατέστη εις τους Έλληνας ολεθριώτερος ή ο Ξέρξης δια των εξ Ασίας μυριάδων πολεμιστών». Και όμως!
 Ο υπέρ των Ελλήνων κοπτόμενος και κατεξαντλούμενος φιλόσοφος των Τυάνων ετίμα απλώς εις το πρόσωπον των συγχρόνων το ιερόν παρελθόν, περί αυτών δε, πέραν του οίκτου και της στοργής και της ελπίδος, ουδεμίαν έτρεφε αυταπάτην.
Και έγραφεν, απογοητευμένος, από το Άργος εις τους σοφούς του εν Αλεξανδρεία μουσείου: «Εγεινόμην εν Άργει και Φωκίδι και Λοκρίδι και εν Σικυώνι και εν Μεγάροις και διαλεγόμενος του έμπροσθεν χρόνοις επαυσάμην εκεί. Τι, ουν, ει τις έροιτο, το αίτιον; Εγώ φράσαιμι υμίν και ταις Μούσαις: Εβαρβαρώθην ου χρόνιος ων αφ’ Ελλάδος, αλλά χρόνιος εν Ελλάδι». Ο διηνεκής υπέρ της Ελλάδος και της ηθικής τάξεως αγών του Απολλωνίου είναι εκ των υψίστων ενδείξεων του τι δύναται να κατορθώση η ελληνική παιδεία όταν ενοικήση εις «ευτυχή» φύσιν. 

Απολλώνιος ο Τυανεύς.


Πηγή:
apolloniustyaneus.blogspot.gr

Εκπομπη απο Φρυκτωρίες. Συνέντευξη γύρω απο την ζωή του Απολλώνιου Τυανεύς, με τον Γ.Λεκακη κ' Α.Μαζαράκης. Καλεσμένος ο συγγραφέας και ερευνητής της αρχαίας Ελληνικής φιλοσοφίας Ελευθέριος Διαμαντάρας.


Οι αναδημοσιεύσεις των ΦΡΥΚΤΩΡΙΩΝ (fryktories.net) είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας μας και μπορείτε να τις βρείτε συσσωρευμένες στην καρτέλα "ΕΡΕΥΝΑ ΓΝΩΣΗ" - "ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ"

Πηγή:

ΕΛΛΑΝΙΑ ΠΥΛΗ