"Αρχαιολογικές ανασκαφές στην Ηράκλεια Σιντική, στην σημερινή Βουλγαρία"

Πέτριτς-Βουλγαρία.

Επαναλαμβάνονται  οι αρχαιολογικές ανασκαφές της σπουδαίας αρχαίας πόλης Ηράκλειας της Σιντικής, σύμφωνα με τον διευθυντή του ιστορικού Μουσείου στο Πέτριτς, Σωτήρ Ίβανοφ.

Ο Ίβανοφ μίλησε στο βουλγαρικό πρακτορείο ‘Φόκους’ για το έργο των ανασκαφών στην περιοχή και για την αρχαία αυτή πόλη.

FOCUS: Πείτε μας κ. Ίβανοφ για την αρχαία πόλη και τι έχει βρεθεί  στη διάρκεια των ανασκαφών που γίνονται κοντά στο Πέτριτς.

Sotir Ivanov: Η πόλη λέγεται Ηράκλεια Σιντική. Το όνομα προέρχεται από τον Ηρακλή και την περιοχή Σιντική, όπου ζούσε η θρακική φυλή των Σιντών. Μια ενδιαφέρουσα θρακική φυλή που αναφέρεται στις πρώτες διερευνητικές εργασίες των Ελλήνων στην περιοχή.

Κατ’ αρχάς η φυλή αυτή ζούσε στο νησί Λήμνος, γύρω στον όγδοο αιώνα προ Χριστού. Οι Έλληνες από τον Όμηρο και μετά άρχισαν να γράφουν για τους Σιντούς.

Είναι σαφές ότι οι Σιντοί κάτω από την πίεση του ελληνικού αποικισμού κατά μήκος της ακτής, ανέβηκαν βορειότερα και κατέλαβαν τον χώρο τον οποίο εμείς καθορίζουμε ως Μέσο Στρυμόνα – το πέρασμα Ρούπελ που χωρίζει τη νότια από τη βόρεια Κρέσνα και καθορίζει την κοιλάδα του Στρυμόνα.

Προσδιορίζεται ως ένα τμήμα της πελασγικής φυλής. Οι Πελασγοί, σύμφωνα με τους αρχαίους Έλληνες και τους συγγραφείς τους, ήταν ο αρχαιότερος πληθυσμός. Πελασγοί, Θράκες και Έλληνες έρχονται στη συνέχεια κατά το τελευταίο τμήμα των μεταναστεύσεων.

Βέβαια, υπάρχει και η θεωρία ότι οι Σιντοί της Λήμνου με τους Σιντούς του Μέσου Στρυμόνα να μην είχαν  καμία σχέση, απλά να είναι σύμπτωση ονομάτων. Αλλά αναφέρονται στον 8^ο και 7^ο αιώνα π.Χ. και δεν μπορούμε να είμαστε απολύτως σίγουροι, δεν έχει γίνει καμία έρευνα με βάση τα επιγραφικά μνημεία, τις ιστορικές επιγραφές  και τα αρχαιολογικά μνημεία της ίδιας της πόλης.

FOCUS: Ποιοι είναι οι Σιντοί και πόσο ενδιαφέρον υπάρχει για την πόλη αυτή που γίνονται οι ανασκαφές;

Sotir Ivanov: Οι Σιντοί έχουν ενδιαφέρον γιατί έκοψαν και δικό τους νόμισμα που απεικονίζει τον Ηρακλή και γράφει ΗΡΑΚΛΕΙΑ και από κάτω ΣΙΝΤΙΚΗ, αυτό δηλώνει ότι είχαν μεγάλο επιχειρηματικό προσανατολισμό.

Ως πόλη η Ηράκλεια Σιντική αναφέρεται από τον 4^ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον 6^ο αιώνα μ.Χ. Άκμασε πάνω από 1000 χρόνια. Στο Ιστορικό Μουσείο στο Πέτριτς υπάρχει επιγραφή του 308 με τον αυτοκράτορα Γαλέριο που επισκέφθηκε την Ηράκλεια τη Σιντική και αναφέρεται στους δικαστικούς λειτουργούς της πόλης αυτής. Η επιγραφή είναι στα λατινικά σε 24 γραμμές και εκεί αναφέρεται η πόλη ως Herculaneum Sintica. Πριν αποκαλυφθεί η επιγραφή αυτή πολλοί πίστευαν ότι η τοποθεσία ανήκε στην αρχαία πόλη Πέτρα.

FOCUS: Από πού προέκυψε ότι ήταν η Πέτρα;

Sotir Ivanov:: Ο Γαλλίδα πρόξενος στη Θεσσαλονίκη πριν από τη Μεγάλη Γαλλική Επανάσταση του 1789, Μαρία Σπρικοζινέρι, έκανε ένα ταξίδι στην κοιλάδα του Στρυμόνα. Βρέθηκε στην περιοχή, είδε τις αρχαιότητες και είπε ότι πρόκειται για την πόλη Πέτρα που συνδέεται με την πορεία του Φιλίππου του Ε’. Από τότε το 1789 μέχρι το 2002, οι ερευνητές είχαν πει ότι ήταν η αρχαία Πέτρα. Το 2002 ανακαλύφθηκε η επιγραφή που καθόρισε την πραγματική ονομασία της αρχαίας πόλης. Αυτή είναι Herculaneum Sintica, Ηράκλεια Σιντική, μία από τις αρχαιότερες πόλεις της περιοχής με μεγάλη ιστορική σημασία.

FOCUS: Πότε άρχισαν οι ανασκαφές και τι αποκαλύφθηκε;

Sotir Ivanov: Οι αρχαιολογικές ανασκαφές άρχισαν το 2007. Αποκαλύφθηκε μία αρχαιολογική έκταση 500 έως 600 μέτρων,  με τειχίσματα τα οποία αποκαταστάθηκαν  και είναι ένας αρχαιολογικός χώρος επισκέψιμος για τους επισκέπτες. Στον αρχαιολογικό χώρο υπάρχει ένα αρχαίο εργαστήριο, οδοί που είναι σχεδόν οριζόντιοι με την Ανατολή-Δύση , υπάρχει και ένας δρόμος με κατεύθυνση βορρά – νότου που οδηγεί στο λόφο με πλατύσκαλο.

FOCUS: Βρήκατε κάτι από την αρχιτεκτονική  ή την οργάνωση της πόλης;

Sotir Ivanov: Ναι. Την εποχή που ο Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας άρχισε να κατακτά νέα εδάφη, το 346 οι Σίντιοι ήταν ισχυρότατοι και αυτό φαίνεται από τον Θράκα βασιλιά Σιτάλκη που εκστράτευσε εναντίον της Μακεδονίας, μέσω της κοιλάδας του Στρυμόνα ποταμού, παρόλο που υπήρχε μια πιο άνετη οδός  από την άνω Κοιλάδα του Στρυμόνα,  αλλά προτίμησε τη σημερινή Βλαχίνα Μαλισκέβσκα και πεζοπορώντας μέσα από την άγρια βλάστηση των βουνών καθώς αυτή ο οδός δεν ήταν εμπόδιο για τους Σιντούς.

Αργότερα όταν ο Φίλιππος ο Β΄ ξεκίνησε με την ιδέα της κατάκτησης των Βαλκανίων, η Ηράκλεια η Σιντική ήταν στο δρόμο του. Μετά το 346 π.Χ. η Ηράκλεια κατακτήθηκε από τους Μακεδόνες και αργότερα επί Κασσάνδρου έγινε μία από 10 βασιλικές πόλεις.

Ως βασιλική πόλη  ήταν η πόλη  με τα κριτήρια της αρχαίας ελληνικής πόλης, ετήσια δικαστική εξουσία, με το σχετικό ειρηνοδικείο. Η πόλη είχε έναν καθαρό αρχιτεκτονικό χαρακτήρα και σύμφωνα με τους αρχαίους συγγραφείς είχε πληθυσμό από 30 έως 40 χιλιάδες άτομα. Κατά πάσα πιθανότητα ακολούθησαν το σύστημα του Ιπποδάμειου Κέντρου (όπως στη Μίλητο) με διαμορφωμένους δρόμους που συναντιούνταν στο κέντρο της πόλης.

FOCUS: Τι κτήρια έχουν αναβρεθεί μέχρι σήμερα;

Νόμισμα του 1^ου αιώνα π.Χ. από τα ευρήματα στην Ηράκλεια Σιντική- απεικόνιση της Νέμεσις

Sotir Ivanov: Βρήκαμε ένα εργαστήριο για δημιουργία τερακότα μάσκες και σχετικά στοιχεία. Ήταν αρχαίες προσωπίδες για χρήση στο θέατρο. Πολύ πιθανόν να εισάγονταν από την Αθήνα ή την Κόρινθο, είναι εξαιρετικής δεξιοτεχνίας. Εντούτοις, είμαστε σίγουροι ότι  στο αρχαίο εργαστήριο που ανακαλύψαμε παράγονταν μάσκες, αφού βρέθηκε η μήτρα που κατασκευάζονταν αυτές.

Βρήκαμε δηλαδή καλούπια που τοποθετούνταν για τη δημιουργία μάσκας, οι οποίες κατόπιν ψήνονταν σε καμίνι νότια, έξω από το πολεοδομικό συγκρότημα της πόλης.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι αρχαίες πόλεις έχουν πολύ αυστηρούς κανόνες για την πρόληψη των πυρκαγιών από τους φούρνους, οι οποίος συνήθως βρίσκονταν κοντά σε ποτάμι. Βρέθηκαν προσωπίδες που είναι θλιβερές και προσωπίδες που είναι ξεκαρδιστικές.

Το εργαστήρι αυτό  στην Ηράκλεια τη Σιντική, προϋποθέτει θέατρο στην πόλη. Επίσης, ηθοποιούς οι οποίοι ήταν άνδρες και έπρεπε να παίξουν  το θηλυκό χαρακτήρα στο θεατρικό έργο, τότε έπρεπε να βάλουν μια προσωπίδα. Άλλωστε πως μπορούσαν να παραστήσουν το θεό Διόνυσο;

Το εργαστήρι προσωπίδων υπήρχε από το 2^ο αιώνα έως τον 4^ο αιώνα τότε που έγιναν ξένες εισβολές οι οποίες συν τω χρόνω έφεραν την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Γνωστοί εισβολείς είναι  οι Γότθοι που σχετίζονται με τους αυτοκράτορες και την στρατιωτική κρίση στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Η επίθεση των Γότθων έγινε στα 248 μ.Χ. και η δεύτερη το 268 μ.Χ. Οι Γότθοι νικήθηκαν  από το Ρωμαϊκό Στρατό ωστόσο προξένησαν σοβαρές καταστροφές σε όλες τις περιοχές.

Στις 26 Σεπτεβρίου 2012 οι ανασκαφές συνεχίζονται με μια μεγαλύτερη ομάδα από τον Δρ Ludmil Vagalinski του Εθνικού Αρχαιολογικού  Ινστιτούτου, τον Καθηγητή  Ivo Cholakov και άλλους  συναδέλφους. Αυτό το έτος χωρίζεται σε δύο ανασκαφικές περιόδους. Η πρώτη ήταν τον Ιούλιο που η εργασία έγινε με αμερικανική αρχαιολογική ομάδα και τώρα η δεύτερη, τον Σεπτέμβριο, που θα κρατήσει μέχρι τον Οκτώβριο  οι ασχολίες θα είναι  η διατήρηση και η αποθήκευση των ευρημάτων καθώς και η δημοσιοποίηση της αρχαιολογικής εργασίας στον επιστημονικό κόσμο, που αποτελεί και μια σημαντική πτυχή για τους επισκέπτες της περιοχής.

Πηγή:
Μεταφορά στη ελληνική γλώσσα:
© mikres-ekdoseis- Γιῶργος Ἐχέδωρος