[2.178.1] Υπήρξε και φιλέλληνας ο Άμασις, και ανάμεσα στις άλλες υπηρεσίες που πρόσφερε σε διάφορους Έλληνες, χάρισε και σ᾽ εκείνους που πήγαιναν στην Αίγυπτο την πόλη Ναύκρατη για να κατοικήσουν, ενώ στους ναυτικούς που δεν ενδιαφέρονταν να εγκατασταθούν μόνιμα εκεί, έδωσε τόπους για να χτίσουν βωμούς και ιερά για τους θεούς. [2.178.2] Από τα ιερά αυτά, το μεγαλύτερο, το πιο ονομαστό και αυτό που χρησιμοποιείται περισσότερο, ονομαζόμενο Ελλήνιο, το ίδρυσαν από κοινού οι ακόλουθες πόλεις: από τις ιωνικές η Χίος, η Τέως, η Φώκαια και οι Κλαζομενές, από τις δωρικές η Ρόδος, η Κνίδος, η Αλικαρνασσός και η Φάσηλις και από τις αιολικές μόνο η πόλη των Μυτιληναίων. [2.178.3] Δικό τους είναι αυτό το ιερό, και αυτές είναι πόλεις που διορίζουν τους εμπορικούς πρόξενους· όσες άλλες πόλεις προβάλλουν διεκδικήσεις, τις προβάλλουν χωρίς να έχουν κανένα δικαίωμα εκεί. Χώρια, οι Αιγινήτες ίδρυσαν μόνοι τους ιερό του Δία, άλλο οι Σάμιοι της Ήρας και οι Μιλήσιοι του Απόλλωνα. [2.179.1] Παλιά η Ναύκρατις ήταν το μόνο εμπορικό λιμάνι και άλλο δεν υπήρχε στην Αίγυπτο. Και αν κάποιος έφτανε σε κανένα άλλο από τα στόμια του Νείλου, έπρεπε να πάρει όρκο ότι είχε πάει εκεί χωρίς να το θέλει, και αφού πάρει τον όρκο, να αρμενίσει με το ίδιο πλοίο για το Κανωβικό στόμιο· αν πάλι το ταξίδι ήταν αδύνατο λόγω ενάντιων ανέμων, έπρεπε τότε να κουβαλήσει τα φορτία του με μαούνες εδώ κι εκεί στο Δέλτα ώσπου να φτάσει στη Ναύκρατη. Τόσο σπουδαία ήταν η Ναύκρατις. [2.180.1] Όταν πάλι οι Αμφικτύονες ανέθεσαν για τριακόσια τάλαντα την ανέγερση του ναού που υπάρχει σήμερα στους Δελφούς (γιατί εκείνος που υπήρχε προηγουμένως εκεί κάηκε μόνος του), επιβλήθηκε στους κατοίκους να καταβάλουν το ένα τέταρτο της δαπάνης. [2.180.2] Βάλθηκαν λοιπόν οι κάτοικοι των Δελφών να πηγαίνουν από τη μια πόλη στην άλλη και να μαζεύουν δωρεές, και κάνοντας αυτή τη δουλειά, τα λιγότερα δεν τα πήραν από την Αίγυπτο. Γιατί ο Άμασις τους έδωσε χίλια τάλαντα από στύψη, ενώ οι Έλληνες κάτοικοι της Αιγύπτου είκοσι μνες. [2.181.1] Εξάλλου, ο Άμασις έπιασε φιλία και έκανε συμμαχία με τους Κυρηναίους. Αποφάσισε μάλιστα να παντρευτεί γυναίκα από εκεί, είτε επειδή η όρεξή του τράβηξε Ελληνίδα είτε λόγω της αγάπης του για τους Κυρηναίους. [2.181.2] Παντρεύτηκε λοιπόν — άλλοι λένε του Βάττου την κόρη, του γιου του Αρκεσίλαου, άλλοι του Κριτόβολου, έγκριτου ανάμεσα στους πολίτες, Λαδίκη τ᾽ όνομά της. Όποτε όμως πλάγιαζε κοντά της ο Άμασις, δεν ήταν ικανός να σμίξει μαζί της, ενώ με τις άλλες γυναίκες τα κατάφερνε. [2.181.3] Όταν λοιπόν το κακό παρατράβηξε, είπε ο Άμασις σ᾽ αυτή τη λεγόμενη Λαδίκη: «Γυναίκα, μου έχεις κάνει μάγια, και όπως σε βλέπω και με βλέπεις θα φας το κεφάλι σου με τον χειρότερο τρόπο που γνώρισε γυναίκα». [2.181.4] Η Λαδίκη το αρνιόταν, ο Άμασις δεν μαλάκωνε, κι έτσι εκείνη πιάνει και τάζει με τον νου της στην Αφροδίτη, αν ο Άμασις έσμιγε μαζί της κάποια νύχτα και η ίδια γλίτωνε από το κακό, να της φτιάξει άγαλμα στην Κυρήνη. Και μόλις έκανε το τάμα, αμέσως έσμιξε μαζί της ο Άμασις. Και από τότε, όποτε την πλησίαζε, έσμιγε μαζί της ο Άμασις, γι᾽ αυτό μετά την αγάπησε πολύ. [2.181.5] Όσο για τη Λαδίκη, ξεπλήρωσε το τάμα της στη θεά: έφτιαξε το άγαλμα και το έστειλε στην Κυρήνη, και το άγαλμα σωζόταν ακόμη επί των ημερών μου, στημένο έξω από την πόλη των Κυρηναίων. Τη Λαδίκη αυτήν ο Καμβύσης, όταν κατέκτησε την Αίγυπτο και έμαθε από την ίδια ποιά ήταν, την έστειλε άθικτη πίσω στην Κυρήνη. [2.182.1] Ο Άμασις χάρισε αφιερώματα και στην Ελλάδα: πρώτα πρώτα στην Κυρήνη επίχρυσο άγαλμα της Αθηνάς και εικόνα δική του ζωγραφιστή, ύστερα στην Αθηνά της Λίνδου δυο πέτρινα αγάλματα και έναν ωραιότατο λινό θώρακα, και τέλος στην Ήρα της Σάμου δύο ξύλινα ομοιώματα του εαυτού του, που ακόμη και επί των ημερών μου βρίσκονταν στημένα μέσα στο μεγάλο ναό, πίσω από τις πόρτες. [2.182.2] Στη Σάμο τα αφιερώματα τα πρόσφερε λόγω της φιλίας του με τον Πολυκράτη, τον γιο του Αιάκη, ενώ στη Λίνδο η αιτία δεν ήταν καμιά φιλία, αλλά το γεγονός ότι, όπως λέγεται, το ιερό της Αθηνάς στη Λίνδο το είχαν ιδρύσει οι θυγατέρες του Δαναού όταν έφτασαν εκεί προσπαθώντας να ξεφύγουν από τους γιους.
Πηγή:
http://www.greek-language.gr/Resources/ancient_greek/library/browse.html?text_id=30&page=72
http://www.greek-language.gr/Resources/ancient_greek/library/browse.html?text_id=30&page=73
http://www.greek-language.gr/Resources/ancient_greek/library/browse.html?text_id=30&page=73
