Ο Ιωάννης Γιαννάς είναι Καθηγητής της
Επιστήμης των Πολυμερών και Μηχανολογίας στο Πανεπιστήμιο ΜΙΤ. Είναι
επίσης μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών (Ιατρική) και της Ένωσης
για την Προώθηση της Επιστήμης, ιδρυτικό μέλος του Αμερικανικού
Ιδρύματος Βιοϊατρικής Τεχνολογίας καθώς και της Εταιρείας Βιοϊατρικής.
Έχει κερδίσει πολυάριθμα βραβεία, ανάμεσα στα οποία το βραβείο Doolittle
της Αμερικανικής Εταιρείας Χημικών και το βραβείο Clemson Εφαρμοσμένης
Επιστήμης.
Το πιο γνωστό του επίτευγμα είναι η
ανακάλυψη του «τεχνητού δέρματος» από κοινού με τον χειρουργό Δρ. John
F. Burke. Το 1969 ο Καθηγητής Ιωάννης Γιαννάς είχε ειδικευθεί στις ίνες
και τα πολυμερή στο ΜΙΤ όταν τον πλησίασε ο Δρ. Burke ζητώντας του τη
βοήθειά του. Σαν χειρουργός ο Burke είχε πραγματοποιήσει πολύ μεγάλη
πρόοδο στη θεραπεία για τα εγκαύματα στο δέρμα, αλλά του έλειπε ένα
κομμάτι από το παζλ για να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
«Ήθελε κάτι που θα κρατούσε έξω τα βακτήρια», λέει ο Γιαννάς, «και θα απέτρεπε την αφυδάτωση».
Τα μοσχεύματα που χρησιμοποιούνταν προέρχονταν από άνθρωπο ή από χοίρο
και τις περισσότερες φορές απορρίπτονταν από το ανοσοποιητικό σύστημα.
Στις περιπτώσεις στις οποίες η χορήγηση ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων ήταν
αποτελεσματική, ο ασθενής κινδύνευε από άλλες παθήσεις, ενώ η αφυδάτωση
παρέμενε ένα πρόβλημα. Κανείς δεν είχε βρει τον τρόπο να δημιουργήσει
δέρμα που θα απορροφούσε και θα διατηρούσε την υγρασία.
Με πτυχίο στη Χημεία από το Χάρβαρντ,
μεταπτυχιακό στη Χημική Μηχανολογία από το ΜΙΤ, δεύτερο μεταπτυχιακό στη
Φυσικοχημεία από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, και διδακτορικό
Φυσικοχημείας και πάλι από το Πρίνστον, ο Γιαννάς ήταν η κατάλληλη
επιλογή για τον Burke και την αποστολή του.
Ένωσαν τις δυνάμεις τους και τις γνώσεις τους, δημιουργώντας έτσι το πρώτο τεχνητό δέρμα.
Φυσικά ο δρόμος για την επιτυχία δεν
ήταν ευκολοδιάβατος. Η πολυπλοκότητα του δέρματος το καθιστούσε
δύσκολο, και η συνταγή για την επιτυχία ήταν εντελώς συγκεκριμένη. Το
δέρμα σε έναν κανονικό ασθενή δε μπορούσε να αναγεννηθεί αν οι πόροι του
τεχνητού δέρματος δεν ήταν ανάμεσα σε 20 και 120 εκατομμυριοστά του
μέτρου για παράδειγμα. Επίσης ήταν μια διαδικασία που έπρεπε να γίνει σε
πολύ συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο. Αν γινόταν πολύ σύντομα θα μπλόκαρε
την ανάπτυξη νέου δέρματος, ενώ σε αντίθετη περίπτωση το νέο δέρμα δεν
θα είχε το χρόνο να αναγεννηθεί πλήρως.
Όπως αποδείχθηκε, το δέρμα που ανακάλυψε
ο Γιαννάς όχι μόνο απέτρεψε τις μολύνσεις και την αφυδάτωση, αλλά
συντέλεσε στη δημιουργία νέου δέρματος. Η λύση βρέθηκε στην προσθήκη
ενός συνθετικού στρώματος σιλικόνης πάνω από ένα στρώμα με οργανικές
«σκαλωσιές» – ένα συνδυασμό μοριακών υλικών από τένοντες αγελάδας και
χόνδρους καρχαρία. Το συνθετικό στρώμα προστατεύει το δέρμα από βακτήρια
και μολύνσεις και αποτρέπει την αφυδάτωση, ενώ το οργανικό στρώμα
αποτελεί το βασικό στοιχείο πάνω στο οποίο μπορούν να αναπτυχθούν νέα
κύτταρα του δέρματος.
Το τεχνητό δέρμα ήταν σωτήριο για πάρα
πολλούς ασθενείς – όχι μόνο αυτούς που αντιμετώπιζαν σοβαρά εγκαύματα
αλλά και αυτούς με χρόνια δερματικά προβλήματα, όπως διαβητικούς με
πληγές που δεν επουλώνονται λόγω κακής κυκλοφορίας του αίματος.
Το Φεβρουάριο του 2015 ο Γιαννάς
αναγνωρίστηκε σαν ένας από τους πιο επιτυχημένους επιστήμονες στον κλάδο
του, όταν ο Εθνικός Οργανισμός για τις Εφευρέσεις ανακοίνωσε πως θα τον
περιελάμβανε στους κορυφαίους επιστήμονες του. Με την τιμή που του
έγινε, και που αναγνωρίζει ουσιαστικά την ανακάλυψη του «τεχνητού
δέρματος», ο Γιαννάς ανήκει στο κλειστό γκρουπ των σχεδόν 500
διακεκριμένων εφευρετών επιστημόνων.
«Όταν μεγάλωνα στην Αθήνα, πέντε
χρονών αγόρι, ήμαστε υπό την κατοχή των Ναζί στην Ελλάδα, έπρεπε να
μένουμε σπίτι, και δε μπορούσαμε καν να πάμε στο σχολείο. Πολλά
συνέβαιναν εκτός σπιτιού, αλλά τίποτα δε μπορούσε να με σταματήσει από
το να ανακαλύπτω τι συνέβαινε στο ευρύτερο περιβάλλον μου. Οι μετανάστες
έχουν κάτι το ξεχωριστό, γιατί ζουν σε πολύ δύσκολα περιβάλλοντα, και
παρ” όλα αυτά δεν έχουν άλλη επιλογή από το να τα καταφέρουν», λέει ο Γιαννάς.
Πηγή:
