Βλέπουμε με τον εγκέφαλο ή με τα μάτια μας;
Αυτό λοιπόν έκανε τους επιστήμονες να υποχωρήσουν και να κάνουν αυτή την ερώτηση. Ποιος βλέπει τότε; Βλέπει ο εγκέφαλος ή βλέπουν τα μάτια; Είναι η πραγματικότητα αυτό που βλέπουμε με τον εγκέφαλό μας ή είναι η πραγματικότητα αυτό που βλέπουμε με τα μάτια μας;
Και η αλήθεια είναι ότι ο εγκέφαλος δεν γνωρίζει τη διαφορά μεταξύ αυτού που βλέπει στο περιβάλλον και αυτών που θυμάται γιατί ενεργοποιούνται τα ίδια ακριβώς νευρωνικά δίκτυα. Και μετά κάνει την ερώτηση: Τι είναι ‘πραγματικότητα’;
Αφού ο εγκέφαλος δεν ξέρει τη διαφορά μεταξύ αυτού που βλέπει στο περιβάλλον και αυτού που θυμάται είμαστε εμείς που ελέγχουμε τον κόσμο γύρω μας; Με όποιο τρόπο παρατηρούμε τον κόσμο γύρω μας…
Πώς λοιπόν μπορείτε να συνεχίσετε να βλέπετε τον κόσμο ως πραγματικό εάν ο εαυτός που τον καθορίζει ως πραγματικό, είναι απροσδιόριστος;
Όλες οι πραγματικότητες υπάρχουν ταυτόχρονα; Υπάρχει πιθανότητα ότι όλες οι δυνατότητες υπάρχουν η μία δίπλα στην άλλη; Yπάρχει διαφορά, μεταξύ του πως εμείς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο, και του πως πραγματικά αυτός είναι;
Ο εθισμός στην πραγματικότητα
Υπάρχει μια φυσική πραγματικότητα που είναι απόλυτα συμπαγής και παρόλο αυτά, -εάν θέλετε να το θέσετε έτσι- γίνεται πραγματικότητα μόνο στη περίπτωση που συναντά κάποιο άλλο κομμάτι υλικής πραγματικότητας. Αυτό το άλλο κομμάτι ίσως είμαστε εμείς και ίσως συμμετέχουμε σε αυτές τις στιγμές αλλά ούτε και είναι απαραίτητο να γίνεται έτσι.
Υπήρχαν φιλόσοφοι στο παρελθόν που είπαν:
“Δείτε, εάν κλοτσήσω μία πέτρα και εάν χτυπήσω το δάχτυλό μου, αυτό είναι πραγματικό”
”Το αισθάνομαι αυτό. Το αισθάνομαι πραγματικό. Είναι πολύ ζωντανό. Και αυτό σημαίνει ότι είναι πραγματικότητα.”
Αλλά συνεχίζει να είναι μόνο μία εμπειρία, και είναι η αντίληψη αυτού του ανθρώπου ότι αυτό είναι πραγματικό.
Βομβαρδιζόμαστε από τεράστιο όγκο πληροφοριών που έρχονται στο σώμα μας και τις επεξεργαζόμαστε οι οποίες προέρχονται από τα όργανα των αισθήσεων μάς, και φιλτράρονται και σε κάθε βήμα αποκλείουμε πληροφορίες. Και τελικά, αυτό που καταλήγει στη συνείδησή μας είναι αυτό που είναι το πιο χρήσιμο για τον εαυτό μας.
Ο εγκέφαλος αναλύει 400 δισεκατομμύρια πληροφοριών το δευτερόλεπτο. αλλά αντιλαμβανόμαστε μόνο τις 2,000 από αυτές. Η επίγνωσή μας των 2,000 πληροφοριών είναι μόνο για το περιβάλλον, το σώμα μας, και για τον χρόνο.
Ζούμε σε ένα κόσμο όπου το μόνο που βλέπουμε είναι η κορυφή του παγόβουνου, η κορυφή ενός τεραστίου κβαντικομηχανικού παγόβουνου. Αυτό σημαίνει ότι η πραγματικότητα συμβαίνει στον εγκέφαλο συνεχώς.
Λαμβάνουμε όλες τις πληροφορίες, αλλά παρόλα αυτά δεν τις αφομοιώνουμε. Τα μάτια είναι σαν τους φακούς. Αλλά η μαγνητοταινία η οποία πραγματικά βλέπει, είναι το πίσω μέρος του εγκεφάλου. Ονομάζεται οπτικός φλοιός. Είναι όπως η κάμερα και η μαγνητοταινία της. Ξέρατε ότι ο εγκέφαλος εντυπώνει όσα πράγματα έχει την ικανότητα να βλέπει; Αυτό είναι σημαντικό.
Για παράδειγμα: Μια κάμερα βλέπει πολύ περισσότερα γύρω μου από όσα είναι εδώ διότι, δεν έχει καμία αντίρρηση και καμία κρίση. Η μόνη ταινία που παίζει στον εγκέφαλό μας είναι όσα έχουμε την ικανότητα να δούμε. Έτσι είναι πιθανόν ότι τα μάτια μας, οι κάμερές μας, να βλέπουν περισσότερα από όσα ο εγκέφαλός μας έχει την ικανότητα να προβάλει συνειδητά.
Η όραση δεν είναι μια απλή και άμεση υπόθεση. Ο άνθρωπος έχει την τάση να νομίζει ότι η εικόνα του κόσμου μπαίνει στο μάτι και εκείνος τη βλέπει. Αλλά αυτό δεν είναι παρά ένα μέρος του θέματος. Τα αντικείμενα διατηρούν την ταυτότητά τους, είναι αναγνωρίσιμα επειδή τα βλέπουμε και πάντοτε τα βλέπαμε κατά τον ίδιο τρόπο. Το οπτικό σύστημα δεν είναι μια απλή φωτογραφική μηχανή, ένας άμεσος δέκτης και καταγραφέας πληροφοριών. Το μάτι και ο εγκέφαλος είναι ένα οργανωτικό συγκρότημα που αναλύει και επεξεργάζεται τη μεγάλη μάζα των πληροφοριών που έρχονται από τον εξωτερικό κόσμο. Το μάτι βλέπει καθαρά μόνο τα αντικείμενα στα οποία συγκεντρώνεται σε κάθε στιγμή. Η εκλογή αυτή, τουλάχιστον εν μέρει, κατευθύνεται από τον εγκέφαλο.
Ο διαπρεπής Αμερικανός φιλόσοφος και ψυχολόγος William James είπε: « Εκατομμύρια στοιχεία του εξωτερικού κόσμου προσφέρονται στις αισθήσεις μου χωρίς ποτέ να εισέρχονται πραγματικά στην εμπειρία μου. Γιατί; Γιατί δεν μ’ ενδιαφέρουν. Η εμπειρία μου αποτελείται από ό,τι δέχομαι να προσέξω. Μόνο τα στοιχεία εκείνα που προσέχω διαμορφώνουν τη νόησή μου. Χωρίς εκλεκτικό ενδιαφέρον η πείρα είναι ένα σκέτο χάος». Αλλά η εκλεκτικότητα αυτή είναι τόσο φυσική όσο και πνευματική. Το μάτι στην πραγματικότητα βλέπει καθαρά μόνο μικρά τμήματα του ορατού κόσμου. Μέσα στην οργανωτική του διεργασία το μάτι φυσιολογικά μπορεί ν’ απαλείφει το περιττό και την επανάληψη. Το μάτι δεν είναι δυνατόν να συλλάβει δια μιας τον ορατό κόσμο. Ο άνθρωπος συλλαμβάνει μια διαδοχή εικόνων. Αλλά το μάτι τις αναμειγνύει τόσο τέλεια ώστε δεν έχουμε καθόλου την αίσθηση του επεισοδιακού χαρακτήρα της όρασης.
Λοιπόν, με τον τρόπο που λειτουργεί ο εγκέφαλός μας βλέπουμε μόνο αυτό που πιστεύουμε ότι είναι πιθανώς δυνατό. Δημιουργούμε την πραγματικότητα. Είμαστε μηχανές παραγωγής πραγματικότητας. Δημιουργούμε τα αποτελέσματα της πραγματικότητας συνέχεια.
Ζούμε σε έναν φανταστικό κόσμο;
Πάντα αντιλαμβανόμαστε κάτι μέσα από μια αντανάκλασή του στον καθρέπτη της μνήμης. Σχετικά με το ανζούμε ή όχι σε ένα μεγάλο φανταστικό κόσμο είναι μια ερώτηση για την οποία δεν έχουμε απαραίτητα μια καλή απάντηση.
Νομίζω ότι είναι ένα μεγάλο φιλοσοφικό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε εννοώντας το τι μπορεί η επιστήμη να μας πει για τον κόσμο μας και γιατί είμαστε πάντα οι παρατηρητές στην επιστήμη. Έτσι λοιπόν είμαστε ακόμα και πάντα περιορισμένοι από όσα έρχονται τελικώς στον ανθρώπινο εγκέφαλο που μας επιτρέπει να δούμε και να αντιληφθούμε τα πράγματα που κάνουμε.
Είναι λοιπόν πιθανόν, ότι όλη αυτή η πραγματικότητα μας να είναι μια μεγάλη ψευδαίσθηση και ότι δεν υπάρχει πραγματικά τρόπος για να βγούμε έξω από αυτή και να δούμε τι πραγματικά υπάρχει εκεί έξω.
Ο εγκέφαλός σας δεν ξέρει τη διαφορά μεταξύ αυτού που γίνεται εκεί έξω και αυτού που γίνεται εδώ. Δεν υπάρχει τίποτα “εκεί έξω”, που να είναι ανεξάρτητο αυτού που συμβαίνει εδώ μέσα. Ο κόσμος είναι πιθανές λωρίδες πραγματικότητας έως ότου διαλέξουμε. Εχουμε όλοι τη συνήθεια να σκεφτόμαστε ότι όλα γύρω μας, είναι ήδη ένα πράγμα που υπάρχει χωρίς την επιροή μας, χωρίς την επιλογή μας. Πρέπει να διώξετε αυτού του είδους τη σκέψη.
Ο εγκέφαλος, όταν πυροδοτεί τις σκέψεις του είναι όμοια με το σκηνικό ενός σύννεφου με αστραπές και βροντές. Ο εγκέφαλος μοιάζει με μία καταιγίδα όταν παρουσιάζει μια σκέψη με συνοχή. Ετσι λοιπόν, ποτέ κανείς δεν βλέπει την ίδια τη σκέψη. Αυτό που βλέπουμε στη νευροφυσική είναι ότι βλέπουμε μια καταιγίδα που μαίνεται γύρω από διάφορα τεταρτημόρια του εγκεφάλου.
Αυτές είναι περιοχές που είναι χαρτογραφημένες στο σώμα. Kαι σε τι αντιδρά κάποιος όπως θυμός, φόνος, μίσος συμπόνια, αγάπη είναι μία ολογραφική εικόνα. Ο εγκέφαλος δεν γνωρίζει τη διαφορά μεταξύ αυτού που βλέπει στο περιβάλλον και αυτού που θυμάται γιατί τότε ενεργοποιούνται τα ίδια νευρωνικά δίκτυα. Ο εγκέφαλος είναι φτιαγμένος από πολύ μικρά νευρικά κύτταρα που ονομάζονται “νευρώνες”. Αυτοί οι νευρώνες έχουν μικροσκοπικά παρακλάδια που επεκτείνονται και συνδέονται με άλλους νευρώνες και έτσι σχηματίζουν ένα νευρικό δίκτυο. Σε κάθε μέρος όπου συνδέονται, υπάρχει αποθηκευμένη μία σκέψη ή μία ανάμνηση.
Ο εγκέφαλος χτίζει όλες τις έννοιες του με βάση το συσχετισμό αναμνήσεων. Για παράδειγμα, ιδέες, σκέψεις και συναισθήματα είναι όλα χτισμένα και αλληλοσυνδεδεμένα σε αυτό το νευρωνικό δίκτυο και όλα έχουν μία πιθανή σχέση το ένα με το άλλο.
Η έννοια και το αίσθημα της αγάπης, για παράδειγμα είναι αποθηκευμένα σε αυτό το τεράστιο νευρικό δίκτυο. Αλλά χτίζουμε την έννοια της αγάπης από πολλές άλλες διαφορετικές ιδέες. Πολλοί άνθρωποι έχουν συνδέσει την αγάπη με την απογοήτευση. Οταν σκέφτονται την αγάπη, βιώνουν την εμπειρία της αποθηκευμένης μνήμης του πόνου, της λύπης, του θυμού, ακόμα και της οργής. Η οργή μπορεί να είναι συνδεδεμένη με τον πόνο, ο οποίος μπορεί να είναι συνδεδεμένος με ένα πρόσωπο το οποίο είναι, τελικά, συνδεδεμένο με την αγάπη.
Χτίζουμε μοντέλα για τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο γύρω μας. Και όσο περισσότερες πληροφορίες έχουμε, τόσο περισσότερο βελτιώνουμε το μοντέλο μας με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Και τελικώς αυτό που κάνουμε, είναι να λέμε στον εαυτό μας μια ιστορία για το πως είναι ο κόσμος έξω από εμάς.
Ξέρουμε από την φυσιολογία ότι τα νευρικά κύτταρα που ενεργοποιούνται μαζί, συνδέονται μεταξύ τους. Εάν εξασκηθείτε σε κάτι ξανά και ξανά, αυτά τα νευρικά κύτταρα αποκτούν μία μακροπρόθεσμη σχέση. Εάν θυμώνετε σε καθημερινή βάση, εάν απογοητεύεστε καθημερινά, εάν υποφέρετε σε καθημερινή βάση, εάν βρίσκετε λόγους για την θυματοποίηση στη ζωή σας, επανακαλωδιώνετε και ενσωματώνετε το νευρικό δίκτυο σε καθημερινή βάση και πλέον το νευρικό αυτό δίκτυο έχει μία μακροχρόνια σχέση με όλα τα άλλα νευρικά κύτταρα που ονομάζουμε “ταυτότητα”.
Ξέρουμε επίσης ότι νευρικά κύτταρα που δεν πυροδοτούνται πια μαζί, δεν συνδέονται πλέον μεταξύ τους. Χάνουν την μακροχρόνια σχέση τους γιατί κάθε φορά που διακόπτουμε την διαδικασία σκέψης που προκαλεί μια χημική αντίδραση στο σώμα μας, κάθε φορά που την διακόπτουμε, αυτά τα νευρικά κύτταρα που συνδέονται μεταξύ τους αρχίζουν να χάνουν την μακροχρόνια σχέση τους. Και όταν αρχίζουμε να διακόπτουμε και να παρατηρούμε όχι λόγω του ερεθίσματος και της απάντησης και της όλης αυτόματης αντίδρασης αλλά παρατηρώντας το αποτέλεσμα τότε δεν είμαστε πλέον ένα συναισθηματικό άτομο που απαντά στο περιβάλλον του αυτοματοποιημένα.
Αυτό σημαίνει ότι τα συναισθήματα είναι καλά ή κακά; Οχι, τα συναισθήματα είναι σχεδιασμένα ώστε να ενισχύουν χημικά κάτι προς αποθήκευση στην μακροπρόθεσμη μνήμη μας. Για αυτό έχουμε τα συναισθήματα. Τα συναισθήματα είναι ολογραφικά, εντυπωμένες χημικές ενώσεις. Το πιο περίπλοκο φαρμακείο στο σύμπαν βρίσκεται στο σώμα μας. Υπάρχει ένα μέρος του εγκεφάλου που ονομάζεται υποθάλαμος και ο υποθάλαμος είναι σαν ένα μικρό εργοστάσιο και είναι ένα μέρος στο οποίο συνθέτονται συγκεκριμένες χημικές ενώσεις οι οποίες ταιριάζουν σε συγκεκριμένα συναισθήματα τα οποία βιώνουμε. Και αυτές οι συγκεκριμένες χημικές ενώσεις ονομάζονται ”πεπτίδια’. Είναι μικρές σε μήκος αλυσίδες αμινοξέων. Το σώμα είναι βασικά μια συσκευή φτιαγμένη από άνθρακα η οποία φτιάχνει περίπου σε σύνολο 20 διαφορετικά αμινοξέα για να σχηματίσει τη φυσική δομή του!
Το σώμα μας είναι μια μηχανή παραγωγής πρωτεϊνών. Στον υποθάλαμο, παίρνουμε μικρές σε μήκος πρωτεΐνες τα λεγόμενα πεπτίδια και τα συναρμολογούμε προς συγκεκριμένα νευροπεπτίδια ή νευρο-ορμόνες τα οποία ταιριάζουν στις συναισθηματικές καταστάσεις που βιώνουμε σε καθημερινή βάση. Ετσι λοιπόν υπάρχουν χημικές ουσίες για τον θυμό, και χημικές ουσίες για τη λύπη και υπάρχουν χημικές ουσίες για τη θυματοποίηση. Και υπάρχουν χημικές ουσίες για τη λαγνεία. Και υπάρχουν χημικές ουσίες που ταιριάζουνε σε κάθε συναισθηματική κατάσταση που βιώνουμε. Και τη στιγμή που βιώνουμε αυτή τη συναισθηματική κατάσταση στον εγκέφαλό μας ο υποθάλαμος αμέσως θα συναρμολογήσει το πεπτίδιο και στη συνέχεια το ελευθερώνει μέσω της υπόφυσης στο αίμα που κυκλοφορεί. Τώρα, κάθε μεμονωμένο κύτταρο στο σώμα μας έχει αυτούς τους υποδοχείς στο εξωτερικό του. Φέρνουμε στους εαυτούς μας καταστάσεις που θα επιβεβαιώσουν τις βιοχημικές ανάγκες των κυττάρων του σώματός μας δημιουργώντας καταστάσεις που πληρούν τις χημικές μας ανάγκες.
Ετσι λοιπόν ο ορισμός μου εννοεί ότι εάν δεν μπορείτε να ελέγξετε την συναισθηματική σας κατάσταση μάλλον είσαστε εθισμένος σε αυτή. Πως μπορεί λοιπόν κάποιος να πει πραγματικά ότι είναι ερωτευμένος με ένα συγκεκριμένο άνθρωπο, για παράδειγμα; Είναι μόνο ερωτευμένοι με την προσδοκία των συναισθημάτων στα οποία είναι εθισμένοι.
Εάν βομβαρδίζουμε το κύτταρο με την ίδια συμπεριφορά και την ίδια χημεία ξανά και ξανά σε καθημερινή βάση όταν τελικά αυτό το κύτταρο τελικώς αποφασίζει να διαιρεθεί, όταν δημιουργεί ένα ακόμα ομοειδές κύτταρο ή ένα θυγατρικό κύτταρο αυτό το επόμενο κύτταρο θα έχει περισσότερους υποδοχείς για εκείνα τα συγκεκριμένα νευροπεπτίδια συναισθημάτων και λιγότερους υποδοχείς για βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, θρεπτικά συστατικά, ανταλλαγή υγρών και ακόμα και για την απελευθέρωση αποβλήτων ουσιών ή τοξινών. Λοιπόν, όλη η γήρανση είναι το αποτέλεσμα παραγωγής μη φυσιολογικών πρωτεϊνών. Αυτό δεν γίνεται αν το κύτταρο δεν έχει αρκετούς υποδοχείς μετά από 20 χρόνια συναισθηματικής κακοποίησης, για να δεχτεί ή να αφήσει να εισέλθουντα θρεπτικά υλικά τα οποία είναι απαραίτητα για την υγεία του;
Γιατί δεν μπορώ να αλλάξω; Σε τι είμαι εθισμένος; Τι θα χάσω στο οποίο είμαι χημικά προσκολλημένος; και ποιο άτομο, χώρος, πράγμα, χρόνος ή γεγονός στο οποίο είμαι χημικά προσκολλημένος, δεν θέλω να το χάσω γιατί θα αναγκαστώ ίσως να βιώσω τα χημικά στερητικά συμπτώματα της διαδικασίας απεξάρτησης από αυτό; Και εξ’αυτού προέρχεται το ανθρώπινο δράμα….
Kάποια μέρα, θα πρέπει να αγαπήσετε το αφηρημένο…τόσο όσο αγαπάτε την κατάσταση εθισμού σας.
Από το Ντοκιμαντέρ : What the Bleep we know? (Τι στο καλό ξέρουμε;)
