ΓΡΥΠΑΣ – Το Μινωικό Σύμβολο που Ταξίδεψε στην Άκρη του Κόσμου

Ο Γρύπας ήταν ένα μυθολογικό τέρας με σώμα λιονταριού και φτερά αετού, ενώ σε μερικές αναπαραστάσεις φαίνεται να έχει ουρά φιδιού. Όπως ο αετός θεωρούνταν βασιλιάς των πουλιών και το λιοντάρι βασιλιάς των ζώων, ο Γρύπας ως συνδυασμός και των δύο αποτελούσε σύμβολο ισχύος και επιβλητικότητας.


Ο Γρύπας πρωταγωνιστεί στους μύθους και την τέχνη της αρχαίας Ελλάδας. Ωστόσο, υπήρχαν ενδείξεις ότι ο Γρύπας υπήρχε και σε άλλους πολιτισμούς όπως στην Περσία, όπου τον θεωρούσαν σύμβολο κατά του κακού, της μαγείας και της συκοφαντίας, αλλά και στην Αίγυπτο περίπου το 4.000 πΧ.

Στην μινωική Κρήτη οι αρχαιολόγοι βρήκαν εικόνες του στην αίθουσα του θρόνου στο παλάτι της Κνωσού...

Εκτός από τον Γρύπα, υπήρχαν και άλλα τέτοια πλάσματα της μυθολογίας με παρόμοια μορφή. Παρουσίαζαν ιδιαίτερη γοητεία επειδή συνδύαζαν τα καλύτερα χαρακτηριστικά ώστε να προκύψει ένα πλάσμα με ιδιαίτερες ικανότητες και συμβολισμό.

Στον Μεσαίωνα βλέπουμε τον Γρύπα σε οικόσημα. Κατά τη μυθολογία της εποχής, ο Γρύπας είχε πάντα μια σύντροφο ζωής, επιχείρημα που χρησιμοποίησε και η εκκλησία για να αποτρέπει τον δεύτερο γάμο αν και δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να επιβεβαιωθεί αυτό.
Αν και ο Γρύπας φαίνεται να είναι αποκύημα της φαντασίας των ανθρώπων, ίσως τελικά να υπάρχουν και κάποια ψήγματα αλήθειας. Η καταγωγή του ίσως ανάγεται στην εποχή που ο προϊστορικός άνθρωπος ανακάλυψε απολιθώματα δεινοσαύρου.

Το Lamassu των Ασσυρίων έμοιαζε πολύ με τον Γρύπα. Είχε κεφάλι ανθρώπου, σώμα λιονταριού ή ταύρου και φτερά αετού.. 721-705 πΧ. (University of Chicago Oriental Institute)…

Υπάρχει μια θεωρία που λέει ότι αυτό το πλάσμα ως ιδέα το έφεραν έμποροι που ταξίδευαν στο δρόμο του Μεταξιού και διέσχιζαν την έρημο Γκόμπι της Μογγολίας. Σε αυτή την έρημο έχουν βρεθεί τα απολιθωμένα οστά ενός είδους δεινοσαύρου που ονομάζεται protoceratops. Προφανώς οι ταξιδιώτες της εποχής πίστευαν ότι κάποτε ζούσαν εκεί τέτοια πλάσματα, αφού έβλεπαν στην έρημο τα οστά του σώματος αλλά και του κρανίου του δεινόσαυρου που έμοιαζε να έχει ράμφος πουλιού. Στη συνέχεια μετέφεραν τις παράξενες αυτές εικόνες στις πατρίδες τους.

Στα βάθη της Ανατολής συναντούμε το Garuda, ένα μυθικό πλάσμα μισό άνθρωπος, μισό πουλί το οποίο χρησιμοποιούσε ως υποζύγιο ο θεός Βισνού των Ινδουιστών…

Υπάρχουν όμως και κάποιες ενδείξεις ότι ιστορίες με Γρύπα υπήρχαν και πριν το δρόμο του Μεταξιού. Και γι αυτό ίσως να ισχύει το αντίστροφο. Δηλαδή ίσως αυτές οι ιστορίες που ήδη γνώριζαν από την πατρίδα τους οι ταξιδιώτες να τους έκαναν να ερμηνεύουν τα οστά που έβλεπαν ως τα μυθικά πλάσματα των ιστοριών.

Griffin, c. 1350, National Library of the Netherlands…

Όποια και αν ήταν η προέλευση του Γρύπα το σίγουρο είναι ότι αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι του ανθρώπινου πολιτισμού που εξακολουθεί να παραμένει δημοφιλές αφού το βλέπουμε και σήμερα ως έμβλημα, μασκότ αλλά και πρωταγωνιστή στη σύγχρονη μυθοπλασία.




Πηγή:
mixanitouxronou.gr