Η απλότητα χαρακτηριστικό των Θεών
94,10
“Η αμεταβλησία των Θεών η οποία συνίσταται στην αυτάρκεια την αφθαρσία
και την ταυτότητα τους είναι τέτοια, εκτός από αυτά ας κατανοήσουμε ποια
είναι η σημασία της απλότητας. Γιατί και αυτό το προσθέτει ο Σωκράτης
κατά τους συλλογισμούς του για το θείο, καθώς δεν τους αποδίδει την
ποικιλία, την πολυμορφία και την διαφορετική κάθε φορά εμφάνιση αλλά
ανάγοντας στο θείο την ενιαία μορφή και την απλότητα παραμένει δηλαδή
όπως λέει καθένας με απλότητα στη δική του μορφή.”
94,22
Το είδος ή το γένος δεν είναι απλό γιατί έχει διανεμηθεί σε πολλά επειδή
έλαβε μέρος στην ύλη και προσέλαβε τις διαφοροποιήσεις των υλικών.
95,3
Το είδος της φύσης δεν είναι απλό διότι διαμοιράζεται στα σώματα και
βυθίζεται μέσα στους σωματικούς όγκους και παρουσιάζει ποικίλες δυνάμεις
στην υπόσταση που την δέχεται. Είναι μεν απλούστερη από τα σώματα αλλά
έχει ανάμεικτη την ουσία της λόγω της ποικιλομορφίας της που εντοπίζεται
σε αυτά.
95,8
Το είδος της ψυχής ούτε αυτό είναι απλό, διότι όντας ενδιάμεση μεταξύ
της αμέριστης και μεριζομένης ουσίας μετέχει στα δύο άκρα και με την
ποικιλομορφία της συνδέεται με τα κατώτερα, ενώ η κεφαλή της είναι
συγγενική με τον νου.
95,12
Το είδος των νοητικών ούτε αυτό είναι απλό, γιατί κάθε νους είναι
αδιαίρετος και ενιαίος έχει όμως μια διαφοροποίηση στην πρόοδο κατά την
οποία έχει σχέση με τα κατώτερα.
95,19
“Οι Θεοί όμως μόνο έχουν προσδιορισμένη την ύπαρξη τους από την απλότητα
υπεράνω κάθε πλήθους, στο βαθμό που είναι Θεοί, ανώτεροι από κάθε
υποδιαίρεση, διαμοιρασμό, επέκταση ή
σχέση με τα κατώτερα και από κάθε συγκερασμό”.
Από τα 94,22 95,3 95,8 95,12 95,19 καταλαβαίνουμε ότι οι Θεοί είναι απλοί όταν δεν μοιράζονται ή υποδιαιρούνται.
Τα κατώτερα όντα των Θεών όπως το είδος του γένους, της φύσης, της ψυχής, των νοητών
περιέχουν υποδιαιρέσεις των Θεών.
Ενώ οι Θεοί που δίνουν αυτές τις υποδιαιρέσεις στα κατώτερα μένουν
αδιαίρετοι. Αυτή η αδιαίρετη κατάσταση του όντος είναι χαρακτηριστικό
της απλότητας και συναντιέται μόνο στους Θεούς.
Για παράδειγμα το κάλλος (Θεά Αφροδίτη) και η σοφία (Θεά Αθηνά) είναι
δύο θεία στοιχεία που είναι πολύ συγκεκριμένα και διαφορετικά μεταξύ
τους. Ως τέτοια στοιχεία είναι απλά και αδιαίρετα διότι η σοφία δεν
διαιρείται σε άλλα αίτια, το ίδιο και το κάλλος. Άρα το κάλλος και η
σοφία είναι δύο απλοί Θεοί.
Τα κατώτερα όντα όμως όπως ο άνθρωπος μπορεί να μετέχει σε διαφορετικά
ποσοστά μέθεξης σε αυτούς του Θεούς και έτσι να προσλαμβάνει ωραιότητα
(κάλλος) και γνώση (σοφία). Οι άνθρωποι όμως είναι πλήθος που σε αυτούς η
σοφία και το κάλλος μοιράζονται, ενώ τα ίδια αυτά είναι μονάδες
αδιαίρετες. Ως κάτι αδιαίρετο είναι απλό και όχι πολυσύνθετο και
ποικίλο.
96,1
“Ας μην απορεί λοιπόν κανείς, αν, ενώ οι Θεοί έχουν λάβει ξεχωριστή
ουσία με μοναδική απλότητα, προβάλλονται ποικιλόμορφα είδωλα της
παρουσίας τους, ούτε να απορεί, αν, εκείνοι είναι ομοιόμορφοι, τα είδωλα
τους είναι πολύμορφα όπως έχουμε μάθει στις τελειότερες τελετές”. Εδώ
τίθεται το ζήτημα γιατί οι Θεοί ενώ είναι απλοί παρουσιάζονται
ποικιλόμορφοι στις τελετές; Η απάντηση είναι ότι ενώ με την φιλοσοφία
αντιλαμβανόμαστε την θεία κατάσταση και ιδιότητα θεωρητικώς, στην πράξη
επειδή αυτή η απλότητα εισέρχεται στην ύλη πρέπει να πάρει μορφή και να
μεριστεί. Ως αποτέλεσμα του μερισμού είναι να εμφανίζεται το θείο
ποικιλόμορφα εντός του υλαίου πεδίου πράγμα που διαπιστώνεται από τα
βιώματα των ανθρώπων στις τελετές όταν εμφανίζεται Θεία παρουσία δηλαδή
όταν υπάρχει Θεοφάνεια.
Περιγραφή βιώματος της απλότητας των Θεών
96,9
“Τέτοια λοιπόν υποδεικνύοντας και ο Σωκράτης στον Φαίδρο και
βεβαιώνοντας ότι οι ασώματες τελετές των ψυχών είναι οι πιο μακάριες και
πραγματικά τέλειες, λέει ότι αυτές, όταν βρεθούν εκεί μυούνται σε
είδωλα τέλεια, απλά και γεμάτα εσωτερική ηρεμία και με τους ίδιους τους
Θεούς ενώνονται χωρίς όμως να συναντούν τα είδωλα τα οποία από αυτούς
προβάλλονται εδώ.
Γιατί αυτά πιο διαμοιρασμένα και πιο σύνθετα και μετακινούμενα
προβάλλονται, αλλά όμως στις ακολούθους των Θεών και σε αυτές που έχουν
ξεπεράσει το μεγάλο πλήθος του κόσμου, του γίγνεσθαι και έχουν ανεβεί
γυμνές προς το Θείο και το καθαρό, οι προβαλλόμενες αντανακλάσεις των
ειδώλων, όπως λέει ο Σωκράτης, φτάνουν σε αυτές ομοιόμορφες απλές και
γεμάτες εσωτερική ηρεμία.”
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ – ΠΡΟΚΛΟΣ
Πηγή:
neoplatonismos
