Πέμπτη 5 Ιανουαρίου 2017

100 επιστημονικοί λόγοι για να ΜΗΝ τρως κρέας

Καλή η λογική και οι απόψεις, που λένε ότι το κρέας δεν είναι όσο καλό πιστεύουμε, όμως τι έχει να πει η επιστήμη για το θέμα; Σε αυτό το άρθρο, μιλάει μόνο η επιστήμη.

Είναι υγιεινό το κρέας;
Αν θέλετε μια αληθινή απάντηση θα πρέπει να αναρωτηθείτε: Τί λέει η επιστήμη;

Προσοχή: Η επιστήμη, όχι το μάρκετινγκ ή οι διαφημίσεις.


Για παράδειγμα, πιστεύετε ότι το ρόδι έχει περισσότερα αντιοξειδωτικά από, ας πούμε, ένα μήλο; Αν απαντήσατε ναι, τότε είστε θύμα του μάρκετινγκ.

Και αυτό το μάρκετινγκ προέρχεται από την στρέβλωση μιας επιστημονικής μελέτης.

Όπως αναφέρει η Wikipedia:
"Παρά τα περιορισμένα επιστημονικά δεδομένα, οι παραγωγοί και διακινητές χυμού από ρόδι χρησιμοποίησαν τα αποτελέσματα μελετών που βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη για την προώθηση προϊόντων, ειδικότερα δε τα θεωρούμενα οφέλη των αντιοξειδωτικών. Τον Φεβρουάριο του 2010, ο Οργανισμός Τροφίμων εξέδωσε μια προειδοποίηση για έναν τέτοιο παραγωγό, τον POM Wonderful, επειδή χρησιμοποίησε για διαφημιστικούς λόγους μη-αποδεδειγμένα στοιχεία της βιβλιογραφίας, σχετικά με αντιοξειδωτικά ή άλλα οφέλη για την υγεία. "

Πηγή: “Pom Wonderful Warning Letter”. U.S. Food and Drug Administration. Retrieved 2011-03-24.
Πηγή: “Understanding Front-of-Package Violations: Why Warning Letters Are Sent to Industry”. Retrieved 2011-03-24.

Μην πέφτετε στις παγίδες του μάρκετινγκ. Δυστυχώς, πολλά περιοδικά και ιστοσελίδες αναπαράγουν τους ισχυρισμούς τέτοιων διαφημιστικών εκστρατειών και ο κόσμος ανακυκλώνει, κοινοποιεί και συνεχίζει την αναπαραγωγή τους, χωρίς καν να διαβάζει το εν λόγω άρθρο. Αν θέλετε να μάθετε την επιστημονική αλήθεια πίσω από κάτι, πρέπει να διαβάσετε τις έρευνες - είναι τόσο απλό. Όχι τις διαφημίσεις, όχι τα μπλογκ, όχι τα περιοδικά.

Παρακαλώ σημειώστε, ότι στην ανάρτηση αυτή, όταν λέω “κρέας” μπορεί να συμπεριλαμβάνω όλα τα ζωικά προϊόντα (για παράδειγμα μοσχάρι, κοτόπουλο, ψάρι, γαλακτοκομικά, αυγά, τυρί).

Αν θέλετε ακόμη περισσότερους λόγους για να μην τρώτε κρέας, όπως επίσης και τα αντεπιχειρήματα των μελετών υπέρ της κατανάλωσής του, μπορείτε να δείτε το βιβλίο του Τομ Άικεν “Είναι το κρέας καλό ή κακό για σένα; - Μάθετε τί λέει η επιστήμη για τα ζωικά προϊόντα”.

Ας δούμε λοιπόν τί λέει η επιστήμη κι ας ανακαλύψουμε τους 100 λόγους για να μην τρώμε κρέας:

1. Το Neu5Gc ή Ν-γλυκολυλονευραμινικό οξύ βρίσκεται μόνο σε κρέας ζώων. Το Ν-γλυκολυλονευραμινικό οξύ φαίνεται πως συνδέεται με τον καρκίνο και τις καρδιοπάθειες.
Το Neu5Gc δεν παράγεται από τον οργανισμό μας, ούτε από τον οργανισμό των μακρινών πιθηκοειδών συγγενών μας, όμως εντοπίζεται σχεδόν πάντα στους όγκους των ανθρώπων. Η φλεγμονή που προκαλεί φαίνεται πως ενισχύει τους όγκους και προκαλεί σκλήρυνση στις αρτηρίες.


Πηγή:: Diversity in specificity, abundance, and composition of anti-Neu5Gc antibodies in normal humans: potential implications for disease. Glycobiology. 2008 Oct;18(10):818-30.


2. Τα 15 κορυφαία Τελικά Προϊόντα Προχωρημένης Γλυκοζυλίωσης (AGEs) είναι όλα ζωικής προέλευσης, με την ψητή πέτσα κοτόπουλου και το μπέικον να βρίσκονται στην κορυφή της λίστας.
Τα AGEs είναι γεροντοτοξίνες (δηλαδή, τοξίνες που επισπεύδουν την γήρανση). Κάνουν τις πρωτεΐνες να διασταυρώνονται προκαλώντας ακαμψία, οξειδωτικό στρες και φλεγμονές στους μυς, στους εγκεφαλικούς ιστούς, στα μάτια, στην καρδιά, στα οστά, στα ερυθρά αιμοσφαίρια και στα νεφρά. Θεωρείται επίσης ότι συνεισφέρουν στην απώλεια μυικού ιστού καθώς μεγαλώνουμε.


Πηγή: Advanced glycation end products in foods and a practical guide to their reduction in the diet. J Am Diet Assoc. 2010 Jun;110(6):911-16.e12.
Πηγή: Does accumulation of advanced glycation end products contribute to the aging phenotype? J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2010 Sep;65(9):963-75. Epub 2010 May 17.


3. Το αραχιδονικό οξύ (που εντοπίζεται με φυσικό τρόπο στα ζωικά τρόφιμα) έχει συνδεθεί με φλεγμονές του εγκεφάλου, κατάθλιψη, άγχος και στρες.

Το σώμα χρησιμοποιεί το αραχιδονικό οξύ για τη δημιουργία φλεγμονών. Ο ανθρώπινος οργανισμός παράγει όλο το αραχιδονικό οξύ που χρειάζεται, σε αντίθεση με άλλα ζώα (π.χ. γάτες) που παράγουν λίγο έως και καθόλου, επειδή το σώμα τους περιμένει πως θα το λάβει μέσω της διατροφής τους (κρέας). Πολύ αραχιδονικό οξύ σημαίνει πολλές φλεγμονές.

Πηγή: Preliminary evidence that vegetarian diet improves mood. American Public Health Association annual conference, November 7-11, 2009. Philadelphia, PA.


4. Το κοτόπουλο και τα αυγά είναι οι κορυφαίες πηγές αραχιδονικού οξέως.
Οι άνθρωποι παράγουν από μόνοι τους όλο το αραχιδονικό οξύ που χρειάζονται.

Πηγή: National Cancer Institute. 2010. Sources of Selected Fatty Acids among the US Population, 2005–06.



5. Ένα μόνο γεύμα υψηλής περιεκτικότητας σε ζωικό λίπος, έχει αποδειχθεί πως μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή μέσα σε λίγες ώρες, η οποία θα σκληρύνει τις αρτηρίες.

Πιθανές εξηγήσεις μπορεί να είναι το κορεσμένο λίπος ή η ενδοτοξαιμία (βλ. σημεία 7, 8 και 9 παρακάτω). Το κρέας άγριων ζώων επίσης προκαλεί φλεγμονές (βλ. σημείο 10).

Πηγή: Effect of a single high-fat meal on endothelial function in healthy subjects. Am J Cardiol. 1997 Feb 1; 79(3):350-4.


6. Ζωικά προϊόντα με πολλά λιπαρά προκαλούν φλεγμονές στους πνεύμονες.
Πρόκειται για την ίδια έρευνα που αναφέρθηκε παραπάνω.

Πηγή: Effect of a single high-fat meal on endothelial function in healthy subjects. Am J Cardiol. 1997 Feb 1; 79(3):350-4.


7. Σημαντικά επίπεδα βακτηριακών τοξινών βρέθηκαν σε ζωικά προϊόντα, τα οποία προκαλούν ενδοτοξαιμία λίγες ώρες μετά το γεύμα.

Ελέγχθηκαν 40 διαφορετικά είδη συνηθισμένων φαγητών.

Πηγή: The capacity of foodstuffs to induce innate immune activation of human monocytes in vitro is dependent on food content of stimulants of Toll-like receptors 2 and 4. Br J Nutr. 2011 Jan; 105(1):15-23.


8. Οι βακτηριακές ενδοτοξίνες σε ζωικά προϊόντα αποδείχθηκε ότι μπορούν να επιβιώσουν από το μαγείρεμα σε υψηλές θερμοκρασίες, το οξύ (όπως το στομάχι μας) και τα πεπτικά ένζυμα.

Πηγή: The capacity of foodstuffs to induce innate immune activation of human monocytes in vitro is dependent on food content of stimulants of Toll-like receptors 2 and 4. Br J Nutr. 2011 Jan; 105(1):15-23.


9. Οι ενδοτοξίνες παρουσιάζουν μεγάλη συγγένεια με το σύστημα μεταφοράς λίπους στο πεπτικό μας σύστημα.

Επειδή το σώμα μας χρησιμοποιεί το σύστημα μεταφοράς λίπους για να επιτρέψει στα κορεσμένα λιπαρά των ζωικών τροφών να εισχωρήσουν (τα οποία το σώμα μας απορροφά πολύ εύκολα), οι ενδοτοξίνες μπορούν πολύ εύκολα να εισέλθουν μαζί.

Πηγή: The capacity of foodstuffs to induce innate immune activation of human monocytes in vitro is dependent on food content of stimulants of Toll-like receptors 2 and 4. Br J Nutr. 2011 Jan; 105(1):15-23.


10. Ακόμη και τα άγρια ή ελευθέρας βοσκής ζώα προκαλούν φλεγμονές στο σώμα μας.

Η φλεγμονή ήταν μικρότερη σε σχέση με τα οικόσιτα ζώα. Πιστεύεται ότι αυτό οφείλεται στη χαμηλότερη περιεκτικότητα σε λίπος των άγριων ζώων.

Πηγή: Differences in postprandial inflammatory responses to a ‘modern’ v. traditional meat meal: a preliminary study. Br J Nutr. 2010 Sep;104(5):724-8.


11. Το λίπος ζωικής προέλευσης συνδέεται με καρκίνο στο πάγκρεας.

Πηγή: Dietary fatty acids and pancreatic cancer in the NIH-AARP diet and health study. J Natl Cancer Inst. 2009 Jul 15;101(14):1001-11.


12. Το κοτόπουλο έχει συνδεθεί με λοιμώξεις στο ουροποιητικό σύστημα.

Πηγή: Chicken as reservoir for extraintestinal pathogenic Escherichia coli in humans, Canada. Emerg Infect Dis. 2012 Mar;18(3):415-21.
Πηγή: Is Escherichia coli urinary tract infection a zoonosis? Proof of direct link with production animals and meat. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2012 Jun;31(6):1121-9.


13. Το τάισμα των ψαριών με εγκέφαλο αγελάδας παραμένει νόμιμο στις ΗΠΑ (προ λίγων ετών ήταν νόμιμο και το τάισμα αγελάδων με εγκέφαλους άλλων αγελάδων). Γερμανοί επιστήμονες έχουν αποδείξει ότι τα ψάρια μπορούν να μολυνθούν από τη νόσο των τρελών αγελάδων.

Πηγή: Evaluation of the possible transmission of BSE and scrapie to gilthead sea bream (Sparus aurata). PLoS One, 4(7):e6175, 2009.

Πηγή: Bovine spongiform encephalopathy and aquaculture. J Alzheimers Dis, 17(2):277-279, 2009.
Πηγή: Food and Drug Administration, HHS § 589.2001


14. Έχει αποδειχθεί πως η χοληστερίνη τρέφει και προωθεί την ανάπτυξη καρκίνου.

Η χοληστερίνη βρίσκεται αποκλειστικά και μόνο σε τροφές ζωικής προέλευσης.

Πηγή: Cholesterol and breast cancer development. Current Opinion in Pharmacology. 2012 12 (6):677–682.


15. Μισό αυγό την ημέρα μπορεί να διπλασιάσει τις πιθανότητες για καρκίνο στο στόμα, στο λάρυγγα, στον ισοφάγο, στον προστάτη ή στην ουροδόχο κύστη και μπορεί να τριπλασιάσει τις πιθανότητες καρκίνου στο έντερο και στον μαστό.

Το παραπάνω μπορεί επίσης να οφείλεται στις διοξίνες. Παρότι έχουν απαγορευτεί, ίχνη τους συνεχίζουν να εντοπίζονται στο φαγητό μας, κυρίως σε ζωικής προέλευσης τρόφιμα.

Πηγή: Egg consumption and the risk of cancer: a multisite case-control study in Uruguay.


16. Παχυγενή οργανοκασσιτερικά (χημικές ουσίες που δίνουν σήμα στα κύτταρα να μετατραπούν σε λιποκύτταρα) έχουν βρεθεί σε μεγάλες ποσότητες στα ψάρια.

Πηγή: Environmental obesogens: Organotins and endocrine disruption via nuclear receptor signaling. Endocrinology, 147(6 – Suppl):-50, 2006.
Πηγή: Dietary intake of organotin compounds in Finland: a market-basket study.


17. Το κρέας έχει από ελάχιστα έως καθόλου αντιοξειδωτικά. Τα περισσότερα είδη κρέατος δεν μπορούν να συναγωνιστούν ούτε το μαρούλι.

Σημείωση: Μια τροφή ζωικής προέλευσης βρέθηκε να έχει πράγματι μεγάλες ποσότητες αντιοξειδωτικών: Το ανθρώπινο μητρικό γάλα.

Πηγή: The total antioxidant content of more than 3100 foods, beverages, spices, herbs and supplements used worldwide. Nutr J. 2010 Jan 22;9:3.


18. Έχουν βρεθεί υψηλά επίπεδα PCB (βιομηχανική τοξίνη) σε ιχθυέλαια, ψάρια και αυγά.

Ελέγχθηκε το 94% των αυγών.

Πηγή: European Food Safety Authority; Results of the monitoring of non dioxin-like PCBs in food and feed. EFSA Journal 2010; 8(7):1701. [35 pp.]. doi:10.2903/j.efsa.2010.1701.


19. Μελέτες του πανεπιστημίου Χάρβαρντ σε 37.698 άντρες και 83.644 γυναίκες, επί 22 και 30 χρόνια, αντίστοιχα, βρήκαν ότι το κόκκινο κρέας αυξάνει την συνολική θνησιμότητα και την θνησιμότητα από καρκίνο.

Στα αποτελέσματα λήφθηκε υπόψη η ηλικία, το βάρος, το αλκοόλ, η άσκηση, το κάπνισμα, το οικογενειακό ιστορικό, η θερμιδική πρόσληψη και η πρόσληψη φυτικών τροφών. Βρέθηκε επίσης ότι οι ξηροί καρποί ήταν προστατευτικοί, όταν λαμβάνονταν ως εναλλακτική πηγή πρωτεΐνης.

Πηγή: Red Meat Consumption and Mortality: Results From 2 Prospective Cohort Studies. Arch Intern Med. 2012;0(2012):201122871-9.


20. Τα νιτρώδη στο επεξεργασμένο κρέας σχηματίζουν νιτροζαμίνες (καρκινογόνες ουσίες που εντοπίζονται επίσης στον καπνό του τσιγάρου) και έχουν συνδεθεί με τους δύο κυριότερους παιδιατρικούς καρκίνους - όγκο στον εγκέφαλο και παιδική λευχαιμία.

Τα χοτ ντογκ έχουν τα υψηλότερα επίπεδα νιτρωδών.

Πηγή: A meta-analysis of maternal cured meat consumption during pregnancy and the risk of childhood brain tumors. Neuroepidemiology. 2004 Jan-Apr;23(1-2):78-84.
Πηγή: Nitrites, nitrosamines, and cancer. Lancet. 1968 May 18;1(7551):1071-2.


21. To 47% του κρέατος στο εμπόριο που ελέγχθηκε βρέθηκε μολυσμένο από βακτήρια σταφυλόκοκκου. Στελέχη ανθεκτικά σε πολλά φάρμακα, ήταν συνηθισμένα.

Η γαλοπούλα ήταν η πιο συχνά μολυσμένη (77%) με το κοτόπουλο (42%) και το χοιρινό (41%) να ακολουθούν. Βρέθηκε επίσης ένα υπερ-παράσιτο (ανθεκτικό στην μεθικιλλίνη) που μπορεί να μεταπηδά από γουρούνια σε ανθρώπους.

Πηγή: Multidrug-Resistant Staphylococcus aureus in US Meat and Poultry. Clin Infect Dis. 2011 May;52(10):1227-30.
Πηγή: Infectious disease. From pigs to people: the emergence of a new superbug.


22. Η κατανάλωση κρέατος μόνο μερικές φορές τον μήνα, αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής.

Μόλις ένα ανεύρυσμα εξελιχθεί, έχεις λιγότερες από 15% πιθανότητες επιβίωσης.

Πηγή: Analysis of risk factors for abdominal aortic aneurysm in a cohort of more than 3 million individuals. J Vasc Surg. 2010 Sep;52(3):539-48.


23. Το συκώτι μας μπορεί να αποτοξινώσει μόνο το 50% των ετεροκυκλικών αμίνων (καρκινογόνα) που σχηματίζονται στο μαγειρεμένο κρέας. Όχι το αρχικώς εκτιμηθέν 99% που ισχύει για άλλα ζώα.

Το ζώο που μπορεί να πετύχει 99% αποτοξίνωση είναι ο αρουραίος εργαστηρίου. Εξ ου και τα πρώτα, λανθασμένα συμπεράσματα.

Πηγή: Biomonitoring of urinary metabolites of 2-amino-1-methyl-6-phenylimidazo[4,5-b]pyridine (phip) following human consumption of cooked chicken. Food Chem. Toxicol., 46(9):3200-3205, 2008.


24. Μια από τις μακροβιότερες έρευνες έδειξε ότι η κατανάλωση κρέατος αυξάνει τις αλλεργίες. Αυτό περιλαμβάνει το άσθμα, τα τσιμπήματα μελισσών, τις φαρμακευτικές αλλεργίες και την αλλεργική ρινίτιδα.


Έγκυες που καταναλώνουν κρέας (συμπεριλαμβανομένου του ψαριού) μπορεί να κάνουν το παιδί τους να έχει αλλεργίες.

Πηγή: Knutsen SF. Lifestyle and the use of health services. Am J Clin Nutr. 1994 May;59(5 Suppl):1171S-1175S.
Πηγή: Maternal meat and fat consumption during pregnancy and suspected atopic eczema in Japanese infants aged 3-4 months: the Osaka Maternal and Child Health Study. Pediatr Allergy Immunol. 2010 Feb;21(1 Pt 1):38-46. Epub 2009 Jun 23.


25. Η πουτρεσκίνη έχει προσδιοριστεί ως καρκινογόνο. Πουτρεσκίνη εντοπίζεται στα τρόφιμα ακόμη κι αν δεν έχουν αλλοιωθεί. Η υψηλότερη συγκέντρωση βρέθηκε στον κονσερβοποιημένο τόνο.
Πηγή: Toxicological Effects of Dietary Biogenic Amines. Current Nutrition & Food Science, Volume 6, Number 2, May 2010 , pp. 145-156(12)
Πηγή: Significance of biogenic amines to food safety and human health. Food Research International, Volume 29, Issue 7, October 1996, Pages 675-690.


26. Το 100% της ανθρώπινης γερσίνιας εντεροκολίτιδας που έχει ξεσπάσει την τελευταία δεκαετία, προκλήθηκε από το χοιρινό κρέας.

Η γερσίνια εντεροκολίτιδα συνήθως προκαλεί αιμοραγική διάρροια και μπορεί να έχει πολύ άσχημες μακροχρόνιες συνέπειες αν αφεθεί χωρίς θεραπεία. Τα μισά κοπάδια γουρουνιών στις ΗΠΑ βρέθηκαν να είναι φορείς.

Πηγή: Ranking the disease burden of 14 pathogens in food sources in the United States using attribution data from outbreak investigations and expert elicitation. J. Food Prot. 75, 1278 – 1291 (2012).
Πηγή: Prevalence of pathogenic Yersinia enterocolitica strains in pigs in the United States. Appl. Environ. Microbiol. 71, 7117 – 7121 (2005).


27. Το επεξεργασμένο κρέας είναι σημαντικά συνδεδεμένο με καρκίνο του στομάχου, του εντέρου, του πρωκτού, του παγκρέατος, του πνεύμονα, του προστάτη, των όρχεων, των νεφρών και της ουροδόχου κύστεως.

Πηγή: Canadian Cancer Registries Epidemiology Research Group. Salt, processed meat and the risk of cancer. Eur J Cancer Prev. 2011 Mar;20(2):132-9.



28.) Ακόμη και πολύ μικρή κατανάλωση κρέατος (λιγότερο από μια φορά την εβδομάδα) έχει συνδεθεί με εκφυλιστική αρθρίτιδα.
Πηγή: Associations between meat consumption and the prevalence of degenerative arthritis and soft tissue disorders in the Adventist health study, California U.S.A. J Nutr Health Aging, 10(1):7-14, 2006.


29. Μετά από διάγνωση καρκίνου του μαστού, η κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών αύξησε την θνησιμότητα λόγω του καρκίνου κατά 41%.

Οι 5 κορυφαίες πηγές κορεσμένων λιπαρών είναι το τυρί, η πίτσα, τα γλυκά, το παγωτό και το κοτόπουλο.

Πηγή: Post-diagnosis dietary factors and survival after invasive breast cancer. Breast Cancer Res Treat. 2011 Jul;128(1):229-36.
Πηγή: National Cancer Institute. 2010. Top Food Sources of Saturated Fat among US Population.


30. Η κατανάλωση πουλερικών έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο για λέμφωμα (καρκίνος του αίματος).

Πηγή: Consumption of meat and dairy and lymphoma risk in the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition. Int J Cancer. 2011 Feb 1;128(3):623-34.


31. Η επεξεργασία κοτόπουλου αύξησε σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο του πέους.

Θεωρείται πως αυτό οφείλεται στην επαφή με ιούς που μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο.

Πηγή: Cancer mortality in poultry slaughtering/processing plant workers belonging to a union pension fund. Environ Res. 2010 Aug;110(6):588-94.


32. Το 14% των αυγών του εμπορίου περιέχουν ιούς των ομάδων λεύκωσης και σαρκώματος.
Αυτοί οι ιοί είναι οι πιο πιθανοί υπαίτιοι για την πρόκληση καρκίνου από κοτόπουλο. Η έκθεση ανθρώπων σε αυτούς τους ιούς φαίνεται πως αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου από διάφορες μορφές καρκίνου.

Πηγή: Detection of exogenous and endogenous avian leukosis virus in commercial chicken eggs using reverse transcription and polymerase chain reaction assay. Avian Pathology (1999) 28, 385±392
Πηγή: Cancer mortality in poultry slaughtering/processing plant workers belonging to a union pension fund. Environ Res. 2010 Aug;110(6):588-94.


33. Εκτός από καρκίνο, όσοι εργάζονται με πουλερικά εμφανίζουν μια μεγάλη ποικιλία ασθενειών, όπως προβλήματα στον θυρεοειδή, σχιζοφρένεια, αυτοάνοσες νευρολογικές διαταραχές, περιτονίτιδα και νεφροπάθεια.

Πηγή: Mortality in the Baltimore union poultry cohort: non-malignant diseases. Int Arch Occup Environ Health. 2010 Jun;83(5):543-52.


34. Τα αλλαντικά αυξάνουν τον κίνδυνο για χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π.).

Η Χ.Α.Π. ταξινομείται γενικώς στις πνευμονολογικές παθήσεις (όπως π.χ. το εμφύσημα). Από το 2012, η Χ.Α.Π. είναι η τρίτη αιτία θανάτου στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Πηγή: Consumption of cured meats and prospective risk of chronic obstructive pulmonary disease in women. Am J Clin Nutr. 2008 Apr;87(4):1002-8.


35. Αυξημένη κατανάλωση κρέατος αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καταράκτη.
Πηγή: Diet, vegetarianism, and cataract risk. Am J Clin Nutr. 2011 May;93(5):1128-35.


36. Ιοί που τρέφονται με βακτήρια (βακτηριοφάγοι) έχουν εγκριθεί ως πρόσθετα τροφίμων.

Πηγή: Bacteria-eating virus approved as food additive. FDA Consum. 2007 Jan-Feb; 41(1):20-2.


37. Κρέας που έχει μολυνθεί με μολυσματικά βακτήρια κοπράνων (π.χ. σαλμονέλα) μπορεί να πωλείται νόμιμα.

Πηγή: Public knowledge and beliefs about diarrheal disease. Foodborne Pathog Dis. 2011 Jan; 8(1):165-7.
Πηγή: Turkey Plant May Be Salmonella Link, New York Times Aug. 2, 2011


38. Το κρέας, το ψάρι, το τυρί και γενικότερα η ζωική πρωτεΐνη έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο για φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (IBD).

Πηγή: Animal protein intake and risk of inflammatory bowel disease: The E3N prospective study. Am J Gastroenterol. 2010 Oct; 105(10):2195-201.


39. Μια από τις μεγαλύτερες έρευνες που έγιναν ποτέ, συνδέει την κατανάλωση κρέατος με αυξημένο κίνδυνο για θάνατο γενικά, θάνατο από καρκίνο και θάνατο από καρδιακή νόσο.

Η έρευνα παρακολούθησε 500.000 άτομα για 10 χρόνια.

Πηγή: Meat intake and mortality: a prospective study of over half a million people. Arch Intern Med. 2009 March 23; 169(6): 562–571.


40. Η υψηλή κατανάλωση κρέατος, γαλακτοκομικών και βουτύρου βρέθηκε πως ενισχύει τις ρυτίδες στο δέρμα.

Αντίθετα, βρέθηκε πως η καλύτερη προστασία αλλά και θεραπεία από ρυτίδες παρέχεται από τα δαμάσκηνα, τα μήλα και το πράσινο τσάι.

Πηγή: Skin wrinkling: can food make a difference? J Am Coll Nutr. 2001 Feb;20(1):71-80.


41. Το κοιλιακό πάχος έχει συνδεθεί με το κρέας, τα αυγά και το γάλα. Την χειρότερη επίδραση φαίνεται πως έχουν τα πουλερικά.
Πηγή: Will all Americans become overweight or obese? Estimating the progression and cost of the US obesity epidemic. Obesity (Silver Spring), 16(10):2323-2330, 2008.


42. Οι ετεροκυκλικές αμίνες (καρκινογόνα που φυσιολογικά βρίσκονται στο μαγειρεμένο κρέας) έχουν βρεθεί επίσης στο τυρί και στα αυγά.

Πηγή: Formation and biochemistry of carcinogenic heterocyclic aromatic amines in cooked meats. Toxicol Lett. 2007 Feb 5;168(3):219-27. Epub 2006 Nov 16.


43. Η νεφρική ανεπάρκεια έχει συνδεθεί με το κρέας.
Η κατανάλωση κρέατος έχει αποδειχθεί πως προκαλεί την αποβολή, μέσω των ούρων, των ανθρώπινων πρωτεϊνών (μικρολευκωματινουρία). Κάτι που δεν θα έπρεπε να γίνεται ποτέ.

Πηγή: Associations of diet with albuminuria and kidney function decline. Clin J Am Soc Nephrol. 2010 May; 5(5):836-43.


44. Τα νέα, χαμηλότερα επίπεδα χοληστερίνης που συστήνονται, δεν μπορούν να επιτευχθούν όταν γίνεται κατανάλωση κρέατος.
Πηγή: High marks for below-average cholesterol. For the best protection against clogged arteries and heart disease, average cholesterol no longer makes the grade–lower is better. Harv Heart Lett. 2006 Feb;16(6):4-5.


45. Ο σίδηρος που βρίσκεται στο κρέας περνάει από το πεπτικό σύστημα χωρίς δυνατότητα ελέγχου.

Ο σίδηρος είναι ένα προ-οξειδωτικό, που μπορεί να προκαλέσει οξειδωτικό στρες και βλάβες στο DNA. Υπερβολικός σίδηρος μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του παχέος εντέρου, καρδιαγγειακή νόσο, μόλυνση και φλεγμονώδεις καταστάσεις. Το σώμα μας δεν διαθέτει τα μέσα για να απαλλαγεί από την περίσσεια αιμικού σιδήρου μέσω ενός ρυθμιστικού συστήματος.

Πηγή: Mechanisms of heme iron absorption: current questions and controversies. World J Gastroenterol. 2008 Jul 14; 14(26):4101-10.


46. Οι ζωικές τροφές, συμπεριλαμβανομένης της γαλοπούλας, έχει αποδειχθεί πως μειώνουν την τρυπτοφάνη στον εγκέφαλο.
Η τρυπτοφάνη είναι από τα απαραίτητα αμινοξέα στην ανθρώπινη διατροφή. Τροφές πλούσιες σε τρυπτοφάνη, όπως η γαλοπούλα, αυξάνουν την τρυπτοφάνη στο αίμα όμως ταυτόχρονα την μειώνουν στον εγκέφαλο. Φυτικές τροφές πλούσιες σε τρυπτοφάνη, συγκρινόμενες με άλλα αμινοξέα ή υδατάνθρακες, όπως οι σπόροι, λειτουργούν καλύτερα στην διατήρηση της διάθεσης και την αύξηση της τρυπτοφάνης στον εγκέφαλο.

Πηγή: Protein-source tryptophan as an efficacious treatment for social anxiety disorder: a pilot study. Can J Physiol Pharmacol. 2007 Sep;85(9):928-32.


47. Προπιονικό. Το κρέας δεν έχει καθόλου ίνες που μπορούν να υποστηρίξουν υγιή βακτήρια στα έντερά μας. Αυτό σημαίνει ότι τα βακτήριά μας δεν μπορούν να παράγουν προπιονικό, που χρησιμεύει στην ρύθμιση της χοληστερίνης και είτε μας βοηθά να αισθανόμαστε ικανοποιημένοι ή ρυθμίζει την παραγωγή νέων λιποκυττάρων.

Πηγή: Propionate. Anti-obesity and satiety enhancing factor? Appetite. 2011 Apr;56(2):511-5.


48. Τα επεξεργαμένα δημητριακά, τα αυγά και τα πουλερικά προκαλούν την μεγαλύτερη αύξηση (υπερπλασία) του προστάτη.

Πηγή: Food groups and risk of benign prostatic hyperplasia. Urology. 2006 Jan;67(1):73-9.


49. Ακόμη κι όταν η κατανάλωση ζωικών περιορίζεται μόνο σε ψάρι και αυγά, οι ινσουλινοειδείς αυξητικοί παράγοντες όπως ο IGF-1, παραμένουν ίδιοι.
Ο παράγοντας IGF-1 έχει συσχετιστεί με την ανάπτυξη καρκίνου.

Πηγή: The associations of diet with serum insulin-like growth factor I and its main binding proteins in 292 women meat-eaters, vegetarians, and vegans. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2002 Nov;11(11):1441-8.


50. Οι ζωικές τροφές έχει βρεθεί πως είναι μολυσμένες με αρσενικό, μόλυβδο, υδράργυρο, κάδμιο, πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες (PAH) και κτηνιατρικά φάρμακα.

Πηγή: Chemical safety of meat and meat products. Meat Sci. 2010 Sep;86(1):38-48.


51. Χημικά πυρόσβεσης (PBDE) και πολυχλωριωμένες ναφθαλίνες (PCNs) έχουν βρεθεί κατά κόρον στο κρέας.

Όσον αφορά στα PBDEs, τα περισσότερο επιβαρυμένα είναι τα ψάρια, ακολουθούμενα από την γαλοπούλα και το κοτόπουλο. Τα PCNs δρουν ως διοξίνες στο σώμα. Μεγαλύτερη περιεκτικότητα βρέθηκε στα ψάρια και το κοτόπουλο.

Πηγή: Polybrominated diphenyl ether (PBDE) levels in an expanded market basket survey of U.S. food and estimated PBDE dietary intake by age and sex. Environ Health Perspect. 2006 Oct;114(10):1515-20.
Πηγή: Polybrominated diphenyl ethers in U.S. Meat and poultry from two statistically designed surveys showing trends and levels from 2002 to 2008. Agric Food Chem. 2011 May 25;59(10):5428-34.


52. Η κατανάλωση κρέατος, ψαριού και γαλακτοκομικών προκαλεί την μεταφορά DDT (διχλωρο-διφαινυλοτριχλωροαιθάνιο) από τη μητέρα στο αγέννητο παιδί της, ακόμη και δεκαετίες μετά την απαγόρευση αυτού του παρασιτοκτόνου.

Πηγή: Organochlorine pesticides in umbilical cord blood serum of women from Southern Spain and adherence to the Mediterranean diet. Food Chem Toxicol. 2010 May;48(5):1311-5.


53. Η έκθεση σε υπερφθοριούχα χημικά (που συνδέονται με παθήσεις του θυρεοειδούς) προκαλείται από το κρέας, τα ψάρια και τα αυγά.

Πηγή: Perfluorochemicals in meat, eggs and indoor dust in China: assessment of sources and pathways of human exposure to perfluorochemicals. Environ Sci Technol. 2010 May 1;44(9):3572-9.


54. Σε 30ετή έρευνα σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, διαπιστώθηκε ότι στο 95% αυτών η εξέλιξη της πάθησης σταμάτησε, όταν έβγαλαν από τη διατροφή τους τα κορεσμένα λιπαρά.
Σε άλλη έρευνα 50 ετών, φάνηκε πως όταν αυτό το 95% των ασθενών άρχισε πάλι να καταναλώνει ζωικά λιπαρά, η πάθηση επανήλθε ακαριαία. Το συμπέρασμα της έρευνας ήταν πως η σκλήρυνση κατά πλάκας οφείλεται κατά πάσα πιθανότητα στα κορεσμένα ζωικά λιπαρά.

Πηγή: Effect of low saturated fat diet in early and late cases of multiple sclerosis. Lancet 1990 336(8706):37 – 39.
Πηγή: Review of MS patient survival on a Swank low saturated fat diet. Nutrition 2003 19(2):161 – 162.


55. Αυξημένη κατανάλωση γαλακτοκομικών μπορεί να διπλασιάσει τις πιθανότητες για ανακοπή καρδιάς.
Πηγή: Plasma and erythrocyte biomarkers of dairy fat intake and risk of ischemic heart disease. American Journal of Clinical Nutrition, 86(4):929, 2007.


56. Περίπου το 80% όλων των αντιβιοτικών που παράγονται, δίδονται ή ταΐζονται στα ζώα κτηνοτροφίας.

Πηγή: 2009 Summary Report on Antimicrobials Sold or Distributed for Use in Food-Producing Animals. U.S. Food and Drug Administration. 2010.


57. Ηλικιωμένοι που έπιναν γάλα ως παιδιά, έχουν τριπλάσιο κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου.

Πηγή: Childhood dairy intake and adult cancer risk: 65-y follow-up of the boyd orr cohort. American Journal of Clinical Nutrition, 86(6):1722, 2007.


58. Όλα τα είδη κρέατος, ανεξάρτητα από τον τρόπο μαγειρέματος, αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο της μήτρας.

Τα πουλερικά και το ψάρι βρέθηκαν να έχουν το μεγαλύτερο ρίσκο.

Πηγή: Animal food intake and cooking methods in relation to endometrial cancer risk in shanghai. Br. J. Cancer, 95(11):15861592, 2006.


59. Μόνο οι πουρίνες (κρέας) και η φρουκτόζη αυξάνουν το ουρικό οξύ στο σώμα μας.
Το ουρικό οξύ συμβάλει στην αρθρίτιδα, στην υπέρταση, στην παχυσαρκία, στον διαβήτη, στην νεφροπάθεια και στην καρδιαγγειακή νόσο.

Πηγή: The role of uric acid as an endogenous danger signal in immunity and inflammation. Curr Rheumatol Rep. 2011 Apr;13(2):160-6.


60. Η PhIP (ένας τύπος καρκινογόνας ετεροκυκλικής αμίνης στο μαγειρεμένο κρέας) όχι μόνο καταστρέφει το DNA, αλλά ενεργοποιεί τους υποδοχείς οιστρογόνων στον καρκίνο του μαστού και ευνοεί την ανάπτυξή του.

Η PhIP έχει βρεθεί στο ανθρώπινο μητρικό γάλα, που σημαίνει ότι η PhIP από το μαγειρεμένο κρέας καταφέρνει να περάσει στους μαστικούς αδένες.

Πηγή: The cooked food derived carcinogen 2-amino-1-methyl-6-phenylimidazo[4,5-b] pyridine is a potent oestrogen: A mechanistic basis for its tissue-specific carcinogenicity. Carcinogenesis 2004 25(12):2509 – 2517


61. Η PhIP παρακινεί τα καρκινικά κύτταρα του μαστού να καταλάβουν τα υγιή κύτταρα, περισσότερο απ' όσο τα ίδια τα οιστρογόνα, ακόμη και σε χαμηλές συγκεντρώσεις PhIP.

H PhIP βρίσκεται πιο συχνά στο κοτόπουλο, το μοσχάρι και τα ψάρια.

Πηγή: The cooked meat-derived mammary carcinogen 2-amino-1-methyl-6-phenylimidazo[4,5-b]pyridine promotes invasive behaviour of breast cancer cells. Toxicology 2011 279(1 – 3):139 – 145


62. Οι αναθυμιάσεις από το μαγείρεμα κρέατος μπορεί να είναι μοιραίες για την ανάπτυξη του εμβρύου και αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου.
Απλώς και μόνο η παραμονή εγκύων κοντά σε αναθυμιάσεις (πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες - PHA), έχει συσχετιστεί με μειωμένο βάρος γέννησης και μικροκεφαλία.

Πηγή: Impact of barbecued meat consumed in pregnancy on birth outcomes accounting for personal prenatal exposure to airborne polycyclic aromatic hydrocarbons: Birth cohort study in Poland. Nutrition. 2012 Apr;28(4):372-7.


63. Μια διατροφή με υψηλή πρόσληψη πρωτεΐνης, ειδικότερα ζωικής πρωτεΐνης, έχει συσχετιστεί με υποτροπή της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου και μεγαλύτερο κίνδυνο για φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.

Πηγή: Diet and risk of inflammatory bowel disease. Dig Liver Dis 2012 44(3):185 – 194


64. Μικροσωματίδια (διοξείδιο του τιτανίου και πυριτικό αργίλιο), συνηθισμένα πρόσθετα στα γλυκά και επεξεργασμένα τρόφιμα, που καταναλώνονται μαζί με ενδοτοξίνες, μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονώδη αντίδραση στο εντερικό τοίχωμα, έξι φορές μεγαλύτερη σε σύγκριση με ενδοτοξίνες μόνο.
Οι περισσότεροι άνθρωποι καταναλώνουν ένα τρισεκατομμύριο τέτοια σωματίδια, την ημέρα. Οι ερευνητές βρήκαν αυτά τα μικροσωματίδια και στα 18 νοσούντα έντερα που χρησιμοποιήθηκαν για την έρευνα. Δεν βρέθηκαν καθόλου μικροσωματίδια σε υγιή έντερα.

Πηγή: Immune potentiation of ultrafine dietary particles in normal subjects and patients with inflammatory bowel disease. J. Autoimmun. 2000 14(1):99 – 105


65. Η κατανάλωση κρέατος έχει συσχετιστεί με πρόωρη εφηβεία, σε αγόρια και κορίτσια.

Η πρόωρη εφηβεία έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, στα κορίτσια, και με κοιλιακό πάχος και καρδιακές νόσους, στα αγόρια.

Πηγή: Internal exposure to pollutants and sexual maturation in Flemish adolescents. J Expo Sci Environ Epidemiol 2011 21(3):224 – 233


66. Μετά από κατανάλωση ζωικών προϊόντων, τα επίπεδα αδιπονεκτίνης πέφτουν. Η ορμόνη αδιπονεκτίνη φαίνεται πως παίζει ρόλο στην προστασία από την κυτταρίτιδα.
Πηγή: Adiponectin expression in subcutaneous adipose tissue is reduced in women with cellulite. Int. J. Dermatol. 2011 50(4):412 – 416
Πηγή: Meal modulation of circulating interleukin 18 and adiponectin concentrations in healthy subjects and in patients with type 2 diabetes mellitus. Am. J. Clin. Nutr. 2003 78(6):1135 – 1140


67. Η κατανάλωση ζωικών τροφίμων σχετίζεται με πόνους στο στήθος.
Έχει αποδειχθεί ότι η προλακτίνη προκαλεί πόνους στο στήθος. Δύο διαφορετικές έρευνες έδειξαν σημαντική μείωση των πόνων στο στήθος, όταν αφαιρέθηκε το κρέας από την διατροφή των συμμετεχόντων.

Πηγή: Diet, lifestyle, and menstrual activity. Am J Clin Nutr. 1980 Jun;33(6):1192-8.
Πηγή: Diet and prolactin release. Lancet. 1976 Oct 9;2(7989):806-7.
Πηγή: Serum prolactin and oestradiol levels in women with cyclical mastalgia. Horm Metab Res. 1981 Dec;13(12):700-2.


68. Το αμινοξύ L-καρνιτίνη (που βρίσκεται σε μεγάλες συγκεντρώσεις στο κόκκινο κρέας και στα ενεργειακά ποτά) έχει συνδεθεί με καρδιοπάθειες.

Ενώ το σώμα μας παράγει L-καρνιτίνη, το πρόβλημα φαίνεται πως παρουσιάζεται όταν τα βακτήρια του εντέρου μας έρθουν σε επαφή με αυτό και παράγουν ένα τοξικό υποπροϊόν που ονομάζεται οξείδιο τριμεθυλαμίνης (TMAO). Αυτό το υποπροϊόν κυκλοφορεί στο αίμα μας μετά από κατανάλωση L-καρνιτίνης. Το ΤΜΑΟ έχει επίσης συνδεθεί με καρκίνους.

Πηγή: Intestinal microbiota metabolism of l-carnitine, a nutrient in red meat, promotes atherosclerosis. Nat Med. 2013 Apr 7.


69. Η κατανάλωση και η επεξεργασία κοτόπουλου συνδέεται με λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος.
Κατά τον χειρισμό κατεψυγμένου κοτόπουλου, τα βακτήρια που δημιουργούν στελέχη καταλήγουν τελικά στον πρωκτό, ακόμη κι αν το κοτόπουλο έχει μαγειρευτεί καλά. Αυτό συμβαίνει επειδή η μεταπήδηση των βακτηρίων γίνεται πριν το μαγείρεμα. Τα στελέχη είναι συνήθως ανθεκτικά σε αντιβακτηριδιακά.

Πηγή: Chicken as reservoir for extraintestinal pathogenic Escherichia coli in humans, Canada. Emerging Infect. Dis. 2012 18(3):415 – 421


70. Το σχολαστικό καθάρισμα με χλωρίνη βρέθηκε πως ήταν ο μόνος τρόπος για επαρκή μείωση των παθογόνων του κοτόπουλου στην κουζίνα. Ωστόσο, κάποια παθογόνα συνέχισαν να ανιχνεύονται σε ορισμένα αντικείμενα της κουζίνας.

Όλα τα αντικείμενα πλύθηκαν με χλωρίνη και οι επιφάνεις ψεκάστηκαν και σκουπίστηκαν. Έγινε χρήση υφάσματος ποτισμένου σε χλώριο. Το χλώριο αφέθηκε στις επιφάνειες για 5 λεπτά πριν την λήψη των αποτελεσμάτων. Κάποια παθογόνα συνέχισαν να εντοπίζονται, σε μαχαιροπήρουνα, πάγκους και το ίδιο το ύφασμα.

Πηγή: The effectiveness of hygiene procedures for prevention of cross-contamination from chicken carcases in the domestic kitchen. Lett. Appl. Microbiol. 1999 29(5):354 – 358


71. Μια αύξηση 5% πρόσληψης θερμίδων από κορεσμένα λιπαρά μπορεί να οδηγήσει σε 38% μείωση του σπέρματος.

Πηγή: Dietary fat and semen quality among men attending a fertility clinic. Hum. Reprod. 2012 27(5):1466 – 1474


72. Ξενοοιστρογόνα (συνθετικές ουσίες με οιστρογονικές ιδιότητες) βρέθηκαν κατά κόρον σε ψάρια.

Πηγή: Role of environmental estrogens in the deterioration of male factor fertility. Fertil Steril. 2002 Dec;78(6):1187-94.


73. Οι πεσκατέριανς (χορτοφάγοι που τρώνε ψάρια) βρέθηκε πως είχαν μόνο έναν ελάχιστο αριθμό σπερμαζωάριων σε σύγκριση με αυστηρούς χορτοφάγους.

Πηγή: Role of environmental estrogens in the deterioration of male factor fertility. Fertil Steril. 2002 Dec;78(6):1187-94.


74. Η Αμερικανική Καρδιολογική Ένωση πήρε νομικά μέτρα μέσω του FDA (που επικυρώθηκαν από το Ανώτατο Δικαστήριο) για να απαγορέψει στις βιομηχανίες αυγών να διαφημίζουν τα αυγά ως επωφελή για την υγεία.
Οι επίμαχες αξιώσεις της βιομηχανίας αυγών ήταν μέρος μιας διαφημιστικής εκστρατείας, η οποία ισχυριζόταν πως δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις για πρόκληση καρδιακής ανακοπής εξαιτίας των αυγών. Αφού το δικαστήριο εξέτασε τις αποδείξεις, βρήκαν τις αξιώσεις της βιομηχανίας ψευδείς και παραπλανητικές.

Πηγή: Dietary cholesterol, serum cholesterol, and risks of cardiovascular and noncardiovascular diseases. Am. J. Clin. Nutr. 1998 67(3):488 – 492


75. Ένα μόνο μέτριο αυγό περιέχει τα 2/3 του όριου χοληστερόλης που συνιστά η Αμερικανική Καρδιολογική Ένωση για τους υγιείς ανθρώπους.

Πηγή: AHA Website


76. Όσοι απασχολούνται στην επεξεργασία κρέατος έχουν πολύ μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας λόγω καρκίνου.

Τα μεγαλύτερα ποσοστά θνησιμότητας βρέθηκαν στους εργάτες που ασχολούνται με τα τελικά προϊόντα.

Πηγή: Cancer mortality in workers employed in cattle, pigs, and sheep slaughtering and processing plants. Environ Int 2011 37(5):950 – 959.


77. Όσοι μεγαλώνουν σε φάρμες ζώων βρέθηκε πως κινδυνεύουν περισσότερο από καρκίνο του αίματος, με τις φάρμες πουλερικών να είναι στην κορυφή της επικινδυνότητας.

Βρέθηκε, επίσης, πως όσοι μεγαλώνουν σε φάρμες όπου υπάρχουν καλλιέργειες, αλλά όχι ζώα, δεν είχαν καμία αύξηση στον κίνδυνο για καρκίνο του αίματος.

Πηγή: Farming, growing up on a farm, and haematological cancer mortality. Occup Environ Med 2012 69(2):126 – 132.


78. Η κατανάλωση κρέατος μπορεί να προκαλέσει κυτταρικό κανιβαλισμό (αυτοάνοσο νόσημα της πολυριζονευροπάθειας), εξηγώντας έτσι την αυτοάνοση επίθεση (ρευματοειδής αρθρίτιδα).

Καταναλώνοντας οργανισμούς που ανήκουν στο ίδιο βασίλειο με το δικό μας, το ανοσοποιητικό μας σύστημα μπορεί να αναγνωρίσει την ίδια μας τη σάρκα ως ξένο αντικείμενο. Η αυτοάνοση πολυριζονευροπάθεια δεν έχει βρεθεί ποτέ να σχετίζεται με την κατανάλωση φυτών.

Πηγή: Meat-induced joint attacks, or meat attacks the joint: rheumatism versus allergy. Nutr Clin Pract. 2010 Feb;25(1):90-1.
Πηγή: Auto-immune polyradiculoneuropathy and a novel IgG biomarker in workers exposed to aerosolized porcine brain. J. Peripher. Nerv. Syst. 2011 16 (Suppl 1):34 – 37


79. Η μεθειονίνη (ένα αμινοξύ) είναι απαραίτητη σε πολλούς καρκίνους προκειμένου να διατηρηθούν και να μεγαλώσουν. Η μεθειονίνη βρίσκεται αποκλειστικά και μόνο σε ζωικά τρόφιμα, με τα αυγά, το ψάρι και το κοτόπουλο να είναι τα κορυφαία σε περιεκτικότητα.

Πηγή: The effect of replacement of methionine by homocystine on survival of malignant and normal adult mammalian cells in culture. Proc. Natl. Acad. Sci. USA 1974 71(4):1133 – 1136.


80. Το κρέας είναι όξινο, κάτι που προκαλεί μεγαλύτερο κίνδυνο για πέτρες στα νεφρά και μικρότερη δυνατότητα καθαρισμού των οξέων στα ούρα.

Πηγή: Diet-induced metabolic acidosis. Clin Nutr 2011 30(4):416 – 421.


81. Η χολίνη, μια ουσία που βρίσκεται σε μεγάλες συγκεντρώσεις στα αυγά, μπορεί να παράγει τριμεθυλαμίνη (η μυρωδιά του σάπιου ψαριού) στην αναπνοή, στα ούρα, στον ιδρώτα και στο αιδοίο.

Πηγή: Smelling like dead fish: A case of trimethylaminuria in an adolescent. Clin Pediatr (Phila) 2006 45(9):864 – 866.


82. Η χολίνη μετατρέπεται σε ΤΜΑΟ (οξείδιο τριμεθυλαμίνης) το οποίο συνδέεται με καρδιοπάθειες και καρκίνους.

Πηγή: Intestinal microbiota metabolism of l-carnitine, a nutrient in red meat, promotes atherosclerosis. Nat Med. 2013 Apr 7.


83. Η χολίνη σχετίζεται με την εξέλιξη του καρκίνου του προστάτη και τον θάνατο.

Πηγή: Choline intake and risk of lethal prostate cancer: Incidence and survival. Am. J. Clin. Nutr. 2012 96(4):855 – 863.


84. Η ταινία (ένα σκουλήκι) στον εγκέφαλο των γουρουνιών είναι η πιο συνηθισμένη παρασιτική πάθηση στον εγκέφαλο των ανθρώπων και βρίσκεται σε συνεχόμενη άνοδο στις ΗΠΑ.

Πηγή: Clinical manifestations, diagnosis, and treatment of neurocysticercosis. Curr Neurol Neurosci Rep 2011 11(6):529 – 535.


85. Οι κρεοφάγοι έχουν χαμηλότερο μεταβολισμό ηρεμίας από τους βίγκαν και τους χορτοφάγους.

Πηγή: Sympathetic nervous system activity and resting metabolic rate in vegetarians. Metab. Clin. Exp. 1994 43(5):621 – 625.


86. Συντηρητικά φωσφόρου εγχύονται ενέσιμα στο κρέας. Αυτές οι ουσίες καταστρέφουν τις αρτηρίες, επιταχύνουν την γήρανση και συνεισφέρουν στην οστεοπόρωση.
Υψηλά επίπεδα φωσφόρου έχουν συνδεθεί με σημαντικά μικρότερο προσδόκιμο ζωής.

Πηγή: Phosphate additives in food–a health risk. Dtsch Arztebl Int. 2012 109(4):49 – 55.
Πηγή: The prevalence of phosphorus-containing food additives in top-selling foods in grocery stores. J Ren Nutr. 2013 23(4):265-270.


87. Τα ενέσιμα συντηρητικά φωσφόρου στα πουλερικά αυξάνουν δραματικά τα περιστατικά δηλητηρίασης από το βακτήριο Campylobacter.

Το βακτήριο Campylobacter αναγνωρίζεται ως η κύρια αιτία τροφιμογενών παθήσεων στις ανεπτυγμένες χώρες.

Πηγή: Effects of polyphosphate additives on Campylobacter survival in processed chicken exudates. Appl. Environ. Microbiol. 2010 76(8):2419 – 2424


88. Σε κοτομπουκιές (chicken nuggets) από δύο μεγάλους παραγωγούς βρέθηκε ότι το κρέας κοτόπουλου δεν ήταν το κύριο συστατικό, αφού το λίπος ήταν σε μεγαλύτερες ποσότητες, μαζί με επιθήλια, οστά, νεύρα εγκεφάλου και σπονδυλικής στήλης και συνδετικό ιστό.
Πηγή: The autopsy of chicken nuggets reads chicken little. Am J Med. 2013 126(11):1018-1019.


89. Ακόμη και όταν εξετάσουμε αθλητές αντοχής, οι κρεοφάγοι έχουν σημαντικά παχύτερες αρτηρίες (λόγω της αθηροσκληρωτικής πλάκας) σε σχέση με τους φυτοφάγους.

Πηγή: Homocysteine, circulating vascular cell adhesion molecule and carotid atherosclerosis in postmenopausal vegetarian women and omnivores. Atherosclerosis 2006 184(2):356 – 362.
Πηγή: Long-term low-calorie low-protein vegan diet and endurance exercise are associated with low cardiometabolic risk. Rejuvenation Res. 2007 10(2):225 – 234.


90. Η έκθεση σε υδράργυρο και PCB λόγω κατανάλωσης ψαριών, έχει αποδειχθεί πως βλάπτει την ανάπτυξη του εγκέφαλου των εμβρύων.

Πηγή: Functional MRI approach to developmental methylmercury and polychlorinated biphenyl neurotoxicity. Neurotoxicology 2011 32(6):975 – 980.


91. Ο υδράργυρος στα ψάρια έχει αποδειχθεί πως υπερνικά τα οφέλη των ωμέγα-3 λιπαρών όσον αφορά την ανάπτυξη του εγκεφάλου - και ειδικότερα του IQ.

Πηγή: Fish consumption during child bearing age: a quantitative risk-benefit analysis on neurodevelopment. Food Chem Toxicol. 2013 54:30-34.


92. Επειδή ο υδράργυρος "κολλάει" στους ιστούς του σώματός μας, οι περισσότερες γυναίκες που σκοπεύουν να μείνουν έγκυες πρέπει να σταματήσουν να τον καταναλώνουν τουλάχιστον 1 χρόνο νωρίτερα.

Ο χρόνος ημιζωής του υδράργυρου είναι περίπου 2 μήνες. Αυτό σημαίνει ότι μετά από 2 μήνες, οι ποσότητες υδράργυρου θα είναι περίπου οι μισές.

Πηγή: Fish consumption during child bearing age: A quantitative risk-benefit analysis on neurodevelopment. Food Chem. Toxicol. 2013 54(NA):30 – 34.


93. Έγκυες που τρώνε ψάρι μια φορά την εβδομάδα, δίνουν στο αγέννητο βρέφος τους περισσότερο υδράργυρο απ΄ ότι θα έπαιρναν με 6 εμβόλια που περιέχουν υδράργυρο.

Πηγή: Speciation of methyl- and ethyl-mercury in hair of breastfed infants acutely exposed to thimerosal-containing vaccines. Clin. Chim. Acta. 2011 412(17 – 18):1563 – 1566.


94. Ορισμένα χημικά (διοξίνες, PCB, DDE) που βρίσκονται στα ψάρια έχουν χρόνους ημιζωής μέχρι και 10 χρόνια.

Ημιζωή 10 χρόνων σημαίνει πως μετά από 10 χρόνια θα έχει φύγει από το σώμα η μισή ποσότητα των χημικών. Επομένως θα έπαιρνε μια ζωή για να φτάσουμε στα αρχικά επίπεδα.

Πηγή: Elimination half-lives of polychlorinated biphenyl congeners in children. Environ. Sci. Technol. 2008 42(18):6991 – 6996.


95. Ο διαβήτης κύησης, που προκαλεί ανώμαλη ανάπτυξη του εμβρύου ή και βρεφικούς θάνατους, είναι πιο πιθανός όταν καταναλώνεται κρέας πριν την εγκυμοσύνη.

Την μεγαλύτερη βλάβη φαίνεται πως προκαλούν το μπέικον, το επεξεργασμένο κρέας και τα αυγά.

Πηγή: A prospective study of dietary patterns, meat intake and the risk of gestational diabetes mellitus. Diabetologia. 2006 49(11):2604 – 2613.
Πηγή: Risk of gestational diabetes mellitus in relation to maternal egg and cholesterol intake. Am. J. Epidemiol. 2011 173(6):649 – 658.


96. Το γάλα της αγελάδας περιέχει με φυσικό τρόπο οιστρογόνα και άλλες ορμόνες που ενισχύουν την μετατροπή των προκαρκινικών κυττάρων σε διηθητικό καρκίνο και συμμετέχουν στην ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων.

Στην έρευνα χρησιμοποιήθηκε βιολογικό γάλα.

Πηγή: Milk stimulates growth of prostate cancer cells in culture. Nutr Cancer. 2011 63(8):1361 – 1366.


97. Όπως το κάπνισμα αποτελεί παράγοντα επικινδυνότητας για καρκίνο του πνεύμονα, η κατανάλωση γάλακτος αποτελεί παράγοντα επικινδυνότητας
για καρκίνο του προστάτη.

Πηγή: Milk consumption is a risk factor for prostate cancer: Meta-analysis of case-control studies. Nutr Cancer. 2004 48(1):22 – 27.
Πηγή: Milk consumption is a risk factor for prostate cancer in Western countries: Evidence from cohort studies. Asia Pac J Clin Nutr. 2007 16(3):467 – 476.


98. Το ένζυμο της "κόλλας", η τρανσγλουταμινάση, έχει πιθανές συνέπειες για την ασφάλεια των τροφίμων και για τις αλλεργίες.

Το ένζυμο λειτουργεί ως αυτόματο αντιγόνο και θα προκαλέσει προβλήματα σε όσους έχουν δυσανεξία στη γλουτένη. Βακτήρια από άλλα μέρη του ζώου (όπως το E. Coli) μπορούν να βρεθούν πάνω στο ένζυμο.

Πηγή: Transglutaminase, gluten and celiac disease: Food for thought. Nat. Med. 1997 3(7):725 – 726.
Πηγή: Escherichia coli O157: H7 risk assessment for production and cooking of restructured beef steaks. Report of progress (Kansas State University. Agricultural Experiment Station and Cooperative Extension Service); 873 2010.


99. Έρευνα βρήκε ότι το 70% του στήθους κοτόπουλου, που αγοράστηκε για την έρευνα, βρέθηκε να περιέχει καρκινογόνες μορφές αρσενικού πάνω από το επιτρεπτό όριο.

Πηγή: Roxarsone, inorganic arsenic, and other arsenic species in chicken: A U.S.-Based market basket sample. Environ Health Perspect. 2013 121(7):818 – 824.


100. Το αμινοξύ λευκίνη έχει τη μεγαλύτερη δυνατότητα αύξησης του mTORC1, που θεωρείται πως επισπεύδει την διαδικασία γήρανσης. Τα προϊόντα κρέατος έχουν τα μεγαλύτερα ποσοστά λευκίνης.

Πηγή: Amino acid sensing and regulation of mTORC1. Semin Cell Dev Biol. 2012 23(6):621 – 625.
Πηγή: Nutrient control of TORC1, a cell-cycle regulator. Trends Cell Biol. 2009 19(6):260 – 267.


'Αρα, πρέπει να σταματήσω να τρώω κρέας;

Με δεδομένα τα όσα λέει η επιστήμη, νομίζω πως θα έπρεπε τουλάχιστον να το μειώσεις. Μια πρόταση, που έγινε από τον Dr. Greger, προτείνει αντί το κρέας να είναι το κύριο συστατικό του πιάτου να είναι το συνοδευτικό, μια "Δευτέρα χωρίς κρέας" για αποτοξίνωση του οργανισμού και αντικατάσταση της ζωικής πρωτεΐνης με φυτική, όποτε μπορείς.

Επίσης, προσπάθησε να αυξήσεις την κατανάλωση ωμών, ακατέργαστων τροφίμων. Οι πολλές φυτικές ωμές τροφές (π.χ. σκόρδο, πράσινο τσάι, χόρτα, λαχανικά) έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τις παρενέργειες της κατανάλωσης κρέατος.

Όμως αν θέλεις να απαλλαγείς τελείως από τους κινδύνους, το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να γίνει βίγκαν.

Πίστεψέ με, δεν πρόκειται να πεθάνεις από έλλειψη πρωτεΐνης. Παίρνουμε πολλή πρωτεΐνη από φυτικές τροφές. Ο τεράστιος γορίλλας δεν τρώει ζωικές τροφές και είμαι σίγουρος ότι είναι πιο δυνατός από σένα.

"Δεν μπορώ να γίνω απλώς vegetarian"; Οι vegetarians όπως είναι γνωστό απέχουν από την κατανάλωση κρέατος όμως τρώνε διάφορα άλλα ζωικά προϊόντα, όπως ψάρι, τυρί, γάλα ή ακόμη και κοτόπουλο. Τα αυγά κάνουν μεγάλο κακό. Τα ψάρια είναι ποτισμένα σαν το σφουγγάρι με χημικά και υδράργυρο. Το τυρί είναι η μεγαλύτερη πηγή κορεσμένων λιπαρών. Και αν σκεφτείς ότι το κοτόπουλο έχει περισσότερη μόλυνση και καρκινογόνες ουσίες από το μοσχάρι, θεωρώ πως αντί να γίνεις vegetarian θα ήταν καλύτερα να τρως κόκκινο κρέας μια στο τόσο.

Κατά τη γνώμη μου, το καλύτερο και το πιο απλό για μια καλύτερη υγεία, θα ήταν να κόψεις όλα τα ζωικά προϊόντα.

Μεταφρασμένο άρθρο από badassu.net υπό τους όρους Creative Commons
Μετάφραση, απόδοση στα ελληνικά και εικονογράφηση από Συνύπαρξη

Αν θέλεις περισσότερες πληροφορίες για τη βίγκαν διατροφή, δες εδώ και εδώ.

Αν θέλεις να μάθεις για τις θρεπτικές ουσίες που ίσως πιστεύεις ότι θα σου λείψουν αν κόψεις τελείως τα ζωικά από την διατροφή σου (π.χ. σίδηρος, ασβέστιο, βιταμίνες κ.ά.) μπορείς να διαβάσεις εδώ.

Για υπέροχες βίγκαν συνταγές, ρίξε μια ματιά εδώ.

Για συνηθισμένους μύθους και κλισέ που αφορούν την βίγκαν διατροφή, μπορείς να διαβάσεις εδώ, εδώ και εδώ.

Τέλος και όσον αφορά στο ηθικό κομμάτι του βίγκαν τρόπου ζωής, αν ενδιαφέρεσαι να γίνεις βίγκαν παρακαλώ δες τα πολύ αξιόλογα ντοκιμαντέρ Earthlings και Cowspiracy, καθώς και σύντομα βίντεο που κυκλοφορούν ευρέως στο διαδίκτυο.