Ο πρόγονος της σύγχρονης θεατρικής αρχιτεκτονικής είναι το θέατρο της αρχαίας Ελλάδας και της Ρώμης. Το απλό και ανοιχτό αρχαίο Ελληνικό θέατρο (γύρω στο 323 π.Χ. - 31 π.Χ.) αποτελούταν από μια κυκλική ορχήστρα, μια σκηνή και ένα χώρο καθιστικού σε σχήμα λεκάνης για το κοινό. Στους ρωμαϊκούς χρόνους (31 π.Χ.) η σκηνή μεγάλωσε και ήταν διακοσμημένη με μαρμάρινους πυλώνες που τελικά εξελίχθηκε σε υπέροχα, κλειστά θέατρα με ενσωματωμένα καθίσματα. Η ανάπτυξη αυτής της θεατρικής κατασκευής θεωρήθηκε ότι συνεπαγόταν με μια αλλαγή στη θεατρική σκηνή στο τέλος της ελληνιστικής περιόδου, αλλά οι λεπτομέρειες δεν είναι ακόμη γνωστές.
Μετά την ανασκαφή του 2007, μια μεγάλη αποθήκη και τρεις πέτρινες σειρές ανακαλύφθηκαν δίπλα στη σκηνή του θεάτρου της Μεσσήνης από μια ομάδα της Ιστορίας του Δυτικού Εργαστηρίου Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Kumamoto που διεξήγαγε μια μελέτη πεδίου. Δύο παρόμοιες περιπτώσεις είναι γνωστό ότι υπάρχουν στην Ελλάδα, μία στη Μεγαλόπολη και μία στη Σπάρτη. Ωστόσο, οι ερευνητές είχαν διαφορετικές απόψεις σχετικά με τις συγκεκριμένες λειτουργίες των χώρων αποθήκευσης και των γραμμών πέτρας που βρέθηκαν σε αυτά τα ερείπια.
Ο ερευνητής του Πανεπιστημίου Kumamoto εξέτασε προσεκτικά και συνέκρινε τις τρεις τοποθεσίες, και εξέτασε τις κατάλληλες λειτουργίες των σειρών πέτρας και των χώρων αποθήκευσης. Προσδιόρισε ότι οι πέτρινες σειρές που παραμένουν στο θέατρο της Μεγαλόπολης, το παλαιότερο των τριών, είχε χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία ξύλινων πλαισίων φόντου, και η αποθήκη ήταν πιθανώς ο θεματοφύλακας τέτοιων πάνελ. Επιπλέον, οι πέτρινες σειρές στα θέατρα της Σπάρτης και του Μεσενέ έχουν παρόμοιες διαστάσεις. Εάν μπορεί να θεωρηθεί ότι τα δύο θέατρα ήταν συμπληρωματικά μεταξύ τους, τότε η πιθανότητα να υπήρξε μια πρόσθετη πέτρινη σειρά, η οποία θα παρείχε τροχιοδρομικές διαδρομές κανονικού μεγέθους σε αυτά τα δύο θέατρα, γίνεται σαφής.
Ποιος ήταν ο σκοπός αυτών των γραμμών πέτρας; Στο Ελληνιστικό θέατρο τοποθετήθηκε στη σκηνή ένα μονοόροφο κτίριο που ονομάζεται "προσκήνιον". Το προσκήνιον χρησιμοποιήθηκε ως φόντο σκηνής και πιστεύεται ότι οι ηθοποιοί ήταν επίσης σε θέση να μιλάνε από τα μπαλκόνια του. Πίσω από αυτό ήταν ένα "σκηνικό" που χρησιμοποιήθηκε τόσο ως γκαρνταρόμπα όσο και ως φόντο. Στο παρελθόν, θεωρήθηκε ότι το προσκήνιον και η σκηνή ήταν είτε πετρόχτιστα και σταθερά, είτε ξύλινα και με τροχούς. Εάν ήταν τροχοφόροι, θα μετακινούνταν ως μια μαζική κατασκευή κατά μήκος τριών γραμμών πέτρας. Ωστόσο, ως αποτέλεσμα της έρευνάς τους, ο ερευνητής του Πανεπιστημίου Kumamoto πρότεινε ότι το προσκήνιον και η σκηνή ήταν ξεχωριστά κατασκευάσματα, το καθένα με τη δική του σειρά τροχών και ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα κάθε προσκήνιον και σκηνή να τραβηχτεί μέσα και έξω από το χώρο αποθήκευσης (Δωμάτιο σε δύο πέτρινες σειρές αντίστοιχα).
"Θα χρειαζόταν μεγάλη δύναμη για να μετακινήσουμε εξοπλισμό σκηνής τόσο μεγάλο όσο του προσκήνιου και της σκηνής", δήλωσε ο αναπληρωτής καθηγητής Ryuichi Yoshitake που ηγήθηκε του ερευνητικού έργου. "Σε προηγούμενες μελέτες υπήρξε μια θεωρία ότι το προσκήνιον και η σκηνή κινούνταν ταυτόχρονα μόνο με τρεις πέτρινες σειρές, αλλά νομίζω ότι είναι λογικότερο το προσκήνιον και η σκηνή να έχουν το δικό τους σύνολο από δύο πέτρινες σειρές για να προχωρήσουν. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε εξαιτίας των θέσεων τριών γραμμών πέτρας, και του γεγονότος ότι θα ήταν αρκετά δύσκολο να μετακινήσουμε το βαρέως προσκήνιον χρησιμοποιώντας ένα μόνο άξονα με τρεις ξύλινους τροχούς».
Η αρχαία λογοτεχνία καθιστά σαφές ότι υπήρχαν περιστρεφόμενες συσκευές σκηνής τόσο σε Ελληνικά όσο και σε Ρωμαϊκά θέατρα. Οι νεώτερες πέτρινες σειρές και οι αποθηκευτικοί χώροι στο Θέατρο της Μεσσήνης είναι σημαντικά υπολείμματα που δείχνουν ότι η πιθανότητα είναι εξαιρετικά υψηλή να υπήρχαν κινητά ξύλινα σκηνικά στα θέατρα της Ελληνιστικής περιόδου. Η μελλοντική έρευνα αναμένεται να αποσαφηνίσει την εμφάνιση ενός τροχοφόρου ξύλινου σκηνικού όπως αυτό στο θέατρο της Μεσσήνης και την επιρροή που είχε στην κατασκευή του τελευταίου σταδίου.
Πηγή:
arxaia-ellinika.blogspot.gr
