Ο Τουσκ τόνισε επίσης ότι η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση «θα αποτύχει ως πολιτικό πρόγραμμα» αν δεν καταφέρει να ασκήσει τον προσήκοντα έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη μεταναστευτική κρίση μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο καθώς μόνο πέρσι έφτασαν στην Ευρώπη πάνω από 1 εκατομμύριο πρόσφυγες και μετανάστες, κυρίως από χώρες της Μέσης Ανατολής, της Ασίας και της Αφρικής.
Η συνθήκη Σένγκεν και το ερώτημα κατά πόσο το σύστημα θα μπορέσει να αντέξει, ή να καταρρεύσει, εάν τα κράτη-μέλη συνεχίσουν το ένα μετά το άλλο να επιβάλλουν ελέγχους ή να κλείνουν τα σύνορά τους, αποτελεί πηγή έντονης ανησυχίας, ιδιαίτερα αισθητής κατά τη τρέχουσα Σύνοδο της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο.
Τόσο στις παρεμβάσεις στο ημικύκλιο όσο και στις δηλώσεις των πολιτικών ομάδων στις συνεντεύξεις Τύπου, επισημάνθηκε ότι εάν κάθε κράτος συνεχίσει «να κάνει του κεφαλιού του» και δεν υπάρξει «συνολική ευρωπαϊκή στρατηγική» κινδυνεύουν τα ίδια τα θεμέλια της Ένωσης.
Μιλώντας για την προσφυγική κρίση στη συνέντευξη Τύπου, ο επικεφαλής των Φιλελευθέρων Γκι Βερχόφστατ δήλωσε ότι «δεν πιστεύει ότι η συμφωνία με την Τουρκία θα φέρει κάποιο αποτέλεσμα», ενώ εξέφρασε την ανησυχία του για την επαναφορά ελέγχων στα σύνορα Σλοβενίας, Ουγγαρίας, Αυστρίας, Δανίας, Σουηδίας. «Εάν έκανε το ίδιο και η Γερμανία, θα είχαμε το τέλος της Σένγκεν» υπογράμμισε.
Απευθυνόμενος στην Ολλανδική προεδρία, ζήτησε να αλλάξει την ατζέντα της, και αντί να δαπανήσει 3-4 εβδομάδες τον Φεβρουάριο γύρω από το Brexit, το πώς θα κρατηθεί η Μεγάλη Βρετανία στην Ένωση, θα είναι καλύτερα να ασχοληθεί με την προσφυγική κρίση.
«Θα είναι καλύτερα να μιλήσουμε για το πιο σημαντικό θέμα σήμερα, που είναι η αναζήτηση μιας συνολικής ευρωπαϊκής στρατηγικής για το μεταναστευτικό. Από το Μάρτιο του 2015, που οι ευρωβουλευτές συζητούν για το θέμα δεν υπάρχει ακόμα συνολική στρατηγική» υπογράμμισε ο κ. Βερχόφστατ.
Ο επικεφαλής των Χριστιανοδημοκρατών Μάνφρεντ Βέμπερ υποστήριξε ότι το βασικό θέμα αυτές τις ώρες είναι η φύλαξη των εξωτερικών συνόρων, υπογραμμίζοντας ότι αποτελεί «επείγουσα ανάγκη επιβολής τάξης στα ελληνοτουρκικά σύνορα».
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, εξήγησε ότι επιβολή τάξης σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνεται διαχωρισμός ανάμεσα στα άτομα που ζητούν δικαίως μια προστασία, όπως οι Σύροι, και τα άτομα που θα πρέπει να απωθηθούν στα σύνορα.
Στη Γερμανία στο σύνολο του ενός εκατομμυρίου και πλέον που έφθασαν στα σύνορα, μόνο 40% είναι Σύροι, οι υπόλοιποι είναι άλλων εθνικοτήτων, σημείωσε και τόνισε: Και σε αυτό το σημείο, στα εξωτερικά σύνορα χρειάζεται δραστηριοποίηση: εάν οι Αιγύπτιοι, οι Μαροκινοί, ή οι Πακιστανοί θέλουν να περάσουν από την Τουρκία στην Ευρώπη χωρίς βίζα, θα πρέπει να επαναπροωθηθούν στα σύνορα, δηλαδή προς την Τουρκία».
Ο κ. Βέμπερ αναφέρθηκε επανειλημμένα στην Τουρκία, υπογραμμίζοντας την «πολύ θετική» προσπάθειά της με την παροχή αδειών εργασίας στους Σύρους. Αναγνώρισε, όμως, ότι υπάρχουν και «σκοτεινές ζώνες», όπως για παράδειγμα στο θέμα της αντιμετώπισης των διακινητών για το οποίο η τουρκική κυβέρνηση δεν έχει κάνει τίποτα, ολιγωρεί ή τα μέτρα είναι ανεπαρκή.
«Εάν τα νούμερα δεν σταθεροποιηθούν σύντομα και δεν μειωθεί ο αριθμός των μεταναστών, θα τεθούν αναγκαστικά ορισμένα ερωτήματα. Και εάν δεν θα είναι μόνο η Σουηδία που θα κλείσει τα σύνορά της, αλλά όλα τα κράτη-μέλη κάνουν το ίδιο, η Σένγκεν περνάει πλέον κάτω από μαζική πίεση» προσέθεσε ο Μ. Βέμπερ και κατέληξε: «Θα πρέπει επομένως να αναπτύξουμε κοινές προσπάθειες για να επιβληθεί η τάξη στα σύνορα μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας».
